احتمال انفجار ساختمان متروپل آبادان

به رسم امانت داری اول عین خبر منتشره: اظهار نظر استاندار خوزستان درباره علت فرو ریختن متروپل

سازه ساختمان متروپل بسیار سنگین بوده و موارد فنی در آن لحاظ نشده است؛ طبق گزارش‌های اولیه، این ساختمان در شش طبقه طراحی شده بود اما بعد سه طبقه و بعد از آن مجددا دو طبقه دیگر به آن اضافه شده است. بر اساس برآورد اولیه، علت این حادثه رعایت نشدن ضوابط فنی و استانداردها است. البته این موضوع قطعی نیست و باید پس از انجام بررسی‌ها، در مورد علت دقیق این مساله به صورت قطعی اظهار نظر کرد. در مورد اینکه آیا فرو ریختن متروپل بدون حادثه‌ای مانند انفجار رخ داده است ،فکر می‌کنم حتی اگر خودروی سنگینی با این ساختمان برخورد می‌کرد یا انفجاری در آن رخ می‌داد هم نمی‌توانست باعث شود که چنین اتفاقی برای این ساختمان رخ دهد. قطعا با مسببان این حادثه برخورد می‌شود./پاد

موارد تقدیمی به شرح زیر:

۱- سنگینی ساختمان از حد لازم خود ایراد بزرگ سازه ای بخصوص در زمان زلزله و نیرو های ضربه ای به حساب می آید و به هیچ وجه ملاک مقاومت یک سازه نیست. سنگینی، مقاومت و سختی سازه و المان های سازه ای با هم تفاوت های اساسی داشته و در رمان رفتار سازه ای تحت بار های وارده عملکرد هر یک متفاوت با همدیگر می باشند.

۲- اضافه طبقات بصورتی که در خبر بیان شده است، کاملا غیر منطقی، غیر اصولی و غیر فنی بوده و بدون شک آستانه تحمل اعضای سازه ای را ار حد و توان ضرایب اطمینان مصالح و حتی فرمولهای طراحی اعضا خیلی بالاتر برده و اگر چنین ریزشی قبل از اتمام کار رخ نمی داد بدون شک شرایط خیلی اسفناک تری در زمان سرویس رخ می داد ؟ باید بررسی شود که آیا مقاوم سازی سازه موجود (۶طبقه) انجام و مهمتر از همه درست انجام شده است یا نه و توسط چه کسانی، متاسفانه امروزه همه ادعای مقاوم ساز بودن دارند با یک دستور العمل بهسازی قلابی !؟ آنچه مسلم است تقویت اعضای سازه برای شکل پذیری و مقاومت بالاتر بصورت درست انجام نشده است که چنین ریزشی قبل از اتمام پروژه رخ داده است.

۳- اتفاقا بنا به فرمایش استاندار محترم بررسی های اولیه درست تخمین خرابی و علتهای ریزش را بر آورد کرده اند، بررسی بیشتر لازم ولیکن برخی مسایل سازه ای تا همینجا هم کفایت موضوع را می کند و آنهم اینکه عدم رعایت قوانین، طراحی نا درست، اجرای نادرست، ... و عوامل غیر فنی در ماجرا دخیل بوده اند. شرایط آب زیر زمینی، جوشکاری ضعیف، استفاده از سقفهای بدون تیر وافل و مردود، بتن نامرغوب که تبدیل به کلوخ شده اند و .. همه حاکی از دست بدست دادن کلیه عوامل در یکجا و تخریب این سازه بوده است.

۴- همانگونه که در بند یک اشاره شد، سختی با سنگینی دو مفهوم متفاوت سازه ای است و برخورد یا ضربه یک محرک سنگین یا انفجار در محل تعین شده کاملا امکان تخریب سازه های به اصطلاح سنگین تر از این بنا را هم دارد. در تخریب عمدی سازه های قدیمی ما از این روش و تعیین ستونهای خاص در سازه و با انفجار دینامیت این مهم را انجام می دهیم و به آن خرابی پیشرونده یا Progressive Damage در ادبیات فنی گفته می شود، به مقاله اینجاب در این مورد و آزمایشات سازه ای انجام شده حقیر در زیر توجه بفرمایید. البته در این مورد خاص چند تصویر از ویدیوی حادثه که از روبروی ساختمان تخریب شده گرفته شده است، بنده را وادار بفکر درباره انفجار نمود که حتما باید توسط عوامل حاضر در صحنه بررسی شود، و راه برسی آن هم کاملا روشن است!؟

تصاویر مشکوک به انفجار در زیر:

در این ساختمان شوم با دست بدست دادن کلیه عوامل و کم کاری ها، ریزش ساختمان در هر صورتی باید رخ می داد که داد و مسایل به این صورت ناگوار و آشکار متاسفانه رو شد. ولیکن توصیه جدی بنده در سی سال گذشته این بوده که باید دقت اساسی تری بر روی ساخت و ساز بطور کلی و ملی در سطح کشور انجام بگیرد، از این نوع سازه ها متاسفانه در کشور زیاد داریم.

مقالات مرتبط با موضوع:
۱- ریزش ساختمان ١٠ طبقه در آبادان

۲- علل اصلی ریزش ساختمان ده طبقه آبادان

۳- وقتی دانش آواربرداری در کشور نداریم

۴- ساختمان‌های اطراف متروپل آبادان باید تخلیه شوند / استفاده از ماشین آلات سنگین برای آوار برداری جان محبوسان را به خطر می‌اندازد

۵- واکاوی دلایل ریزش متروپل آبادان / چرا ساختمان با وجود اخطارها افتتاح شد؟

۶- بحران در مجتمع های تجاری، از پلاسکو تا علاء الدین، پالادیوم و متروپل

مقالات علمی در رابطه با تخریب پیشرونده:

[1] N. Parsaeifard, and F. Nateghi Allahi, 2012. Analytical study of Seismic Progressive Collapse in a Steel Moment Frame Building, Advanced Materials Research, 446: 102-108.
[2] N. Parsaeifard, and F. Nateghi Alahi, 2013. The Effect of Local Damage on Energy Absorption of Steel Frame Buildings During Earthquake, International Journal of Engineering, 26(1): 41-50.
[3] F. Nateghi Alahi, and N. Parsaeifard, 2012. Analytical Study of Seismic Progressive Collapse in one Story Steel Building, 15 World Conference on Earthquake Engineering, Lisbon.
[4] F.Nateghi Alahi,, Studying the Effect of Initial Damage on Failure Probability of One Story Steel Buildings, Iranica Journal of Energy & Environment. (2013). https://doi.org/10.5829/idosi.ijee.2013.04.03.12.

* استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران، بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران و موسس انجمن زبدگان شهر در کشور