پاک‌آیین: فرصت خوبی برای کاهش وابستگی به دلار و یورو ایجاد شده است

ابوالفضل خدائی: نشست سه جانبه آستانه امروز با حضور روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران برگزار خواهد شد. این نشست سه جانبه اولین بار پس از تهاجم روسیه علیه اوکراین و با وجود تحولات بین المللی و همچنین در بحبوحه ترافیک روزهای شلوغ دیپلماسی در حالی در تهران صورت می گیرد که چندی پیش جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا نیز به سرزمین های اشغالی و عربستان سعودی سفر کرده بود.

محسن پاک آیین سفیر سابق ایران در باکو در تشریح اهمیت این نشست به خبرآنلاین گفت:سفر روسای جمهور روسیه و ترکیه به ایران برای نشست آستانه از اهمیت بالایی در مقطع فعلی برخوردار است و باید آن را در دو بعد چندجانبه و دوجانبه مورد بررسی قرار داد. در بعد چندجانبه و منطقه ای همانطوری که اعلام شده است هدف اصلی آن بررسی شرایط خاص روند آستانه برای استقرار صلح و ثبات در سوریه و حل اختلافات ترکیه و سوریه است. در مقطع فعلی شرایط خاصی بر روابط سوریه و ترکیه حاکم است. همانطور که می دانیم ترکیه اعلام کرده است که برای تامین امنیت خود و جلوگیری از تهدیدات کردها در سوریه عملیات نظامی خواهد داشت و تا عمق ۳۰ کیلومتری پیش خواهد رفت. طرح چنین برنامه ای در شرایطی که بحث تمامیت ارضی سوریه اولویت به شمار می رود مهم خواهد بود. چنین حمله ای می تواند منجر به ایجاد تنش های جدیدی در منطقه شود که از جمله پیامدهای آن می تواند فعال شدن مجدد گروه های تروریستی ـ تکفیری از جمله داعش و القاعده باشد که می تواند برای منطقه و حتی ترکیه نیز خطرهایی ایجاد کند.

بیشتر بخوانید:

اهمیت سفر پوتین به ایران به روایت خبرگزاری دولت

نشست سران آستانه در تهران؛ آیا سیاست ترکیه در سوریه تغییر می‌کند؟

آیا روسیه به عنوان دومین قدرت نظامی جهان، واقعا به پهپاد ایرانی نیاز دارد؟

وی افزود: موضوع بعدی وضعیت مهاجران سوری است که در حواشی مناطق درگیری حضور دارند و شرایط انسانی سختی بر مردم سوریه به خصوص مردم کرد ایجاد شده است. آن هم در حالتی که این معضل در گذشته در حال حل و فصل بود. چنین وضعیتی مطلوب رژیم صهیونیستی نیز خواهد بود چرا که به دنبال تامین منافع خود از مسیر بی ثباتی سوریه است و با توجه به نوع روابط ترکیه و اسرائیل در ماه های گذشته به نظر می رسد نوع تحریک رژیم صهیونیستی نیز بر اراده ترکیه به منظور حمله علیه سوریه موثر بوده است. بنابراین در این مقطع مذاکره بین کشورهای ایران، ترکیه و روسیه برای ایجاد نوعی تفاهم بین سوریه و ترکیه و جلوگیری از تنش و پیدا کردن راه حل مهم خواهد بود. ایران در این روند می بایست تهدیدهای امنیتی منطقه را تبدیل به فرصت های همکاری کند. فرصت هایی که می تواند بین ایران و روسیه و ترکیه ایجاد شود به خصوص در شرایط جنگ اوکراین و با توجه به تحریم ها علیه روسیه و ایران و فشارهایی که بعضا از سوی ناتو و آمریکا و علیه ترکیه رخ داده است که به نوبه خود می تواند فرصت هایی را برای همکاری ایجاد کند به خصوص در حوزه اقتصادی و به ویژه در بخش مبادلات بانکی از طریق جایگزین کردن ارزهای ملی به جای دلار و یورو می تواند فرصت خوبی برای همکاری باشد.

پاک آیین افزود: عزم روسیه برای استفاده از روبل در مبادلات و برای تحقق آن در منطقه فضای جدیدی را ایجاد کرده است و اگر ایران، روسیه و ترکیه با استفاده از ریال، لیر و روبل همکاری های اقتصادی را سامان دهند قادر خواهند بود تا وابستگی را به دلار و یورو را کاهش دهند.

این کارشناس مساله دیگر و مهم چندجانبه را جنگ اوکراین دانست و گفت: موضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به آن کاملا واضح و مشخص است و بارها مساله مخالفت با جنگ اوکراین مطرح شده است و به همین جهت باید هر چه زودتر جنگ خاتمه یابد. از طرفی آمادگی ایران نیز برای خاتمه جنگ نیز اعلام شده است.در عین حال ایران معتقد است که ریشه های اصلی جنگ زیاده خواهی ناتو و تلاش آن به همراه آمریکا برای اعمال فشار به روسیه است.یعنی نزدیک شدن به مرزهای این کشور و ایجاد تهدید امنیتی که روسیه را ناچار به دفاع از خود کرده است. این یکی از موضوعات گفتگو بین ایران و روسیه و ترکیه محسوب می شود. ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو می تواند نقش مهمی در این دیدارها داشته باشد. ترکیه به دنبال حضور در حوزه قفقاز به دنبال رسیدن به دریای خزر از طریق باکو است که این مساله شبهه ای را مبنی بر تقویت تمایل ناتو به سمت شرق است. با توجه به تلاش های جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای گفتگو و تنش زدایی، ایران و روسیه باید تلاش کنند که ترکیه را از پیگیری اهداف ناتو در منطقه به ویژه در حوزه قفقاز منصرف کنند. بنابراین رفع تهدیدات ناتو علیه ایران، روسیه و کشورهای حوزه قفقاز از جمله مواردی است که در این مذاکرات سه جانبه باید به آن پرداخته شود. در این بین ترکیه باید به اهداف پنهان ناتو برای بی ثبات سازی کشورهای اوراسیا واقف باشد. ترکیه اگر به دنبال فرصت سازی در این منطقه باشد می تواند به عنوان یکی از کشورهای حوزه جغرافیایی اوراسیا که در واقع حلقه اتصال اروپا به شمار می رود نقش مثبتی را ایفا کند. اوراسیا یکی از حوزه های مهم به شمار می رود که آینده اقتصاد جهانی را هدایت خواهد کرد و از این رو بی ثبات سازی کشورهای این حوزه از اهداف آمریکا و ناتو به حساب می آید. در مجموع همکاری ها در بحبوحه بحران اوکراین می تواند دستاوردهای اقتصادی و امنیتی خوبی برای هر سه کشور داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه در موضوع روابط دوجانبه تهران و آنکارا می توانند در زمینه گسترش روابط اقتصادی گام های بلندی را بردارند و سطح مبادلات فعلی را افزایش دهند گفت: این دیدار همچنین می تواند فرصتی برای مذاکره در خصوص مسائل محیط زیستی از جمله آب در اختیار طرفین بگذارد. ترکیه برای حل این معضل منطقه ای می تواند کمک بسیاری کند و بر اساس توافق های دو جانبه و موازین بین المللی نسبت به محدودیت ها و امتیازات حفظ آب و استفاده مشترک در کشورهای همجوار مذاکره صورت بگیرد و نتایج مطلوبی از آن بدست آید.

وی در خصوص روابط دوجانبه ایران و روسیه نیز گفت: روابط دوجانبه بین تهران و مسکو نیز طی نشست آستانه نیز بررسی خواهد شد. طرفین در حوزه اقتصادی با توجه به تحریم های اعمال شده علیه دو کشور و مدیریت آن همکاری هایی را در حوزه تجارت، حمل و نقل، انرژی و کشاورزی می توانند دنبال کنند. بحث جهانی تامین امنیت غذایی از دیگر موضوعات مهم است و روسیه به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان غلات در جهان و دارای صاحب نفوذ در منطقه می تواند با ایران همکاری هایی داشته باشد که منجر به حل مشکلاتی چون کمبود غلات و مواد غذایی در منطقه شود. ایران به دنبال آن است تا از طریق کشت فراسرزمینی در روسیه با توجه به وجود آب فراوان در این کشور اقداماتی را انجام دهد که برای تامین نیازهای کشاورزی دو کشور مفید واقع شود. در نهایت باید گفت که در حال حاضر بهترین فرصت برای همکاری های ایران و روسیه در زمینه اقتصادی و در راستای تأمین منافع دو کشور فراهم شده است.

وی در خصوص موضوع مذاکرات رفع تحریم ها نیز گفت: موضوع دیگر بحث احیای برجام و مذاکرات هسته ای است که در این بین تهران و روسیه می توانند آمریکا را وادار به ایفای تعهداتش در توافق کند و با لغو تحریم های جمهوری اسلامی ایران، اراده خود را برای اجرای این پیمان بین المللی که متکی به قطعنامه ۲۲۳۱ است نشان دهد. بنابراین هماهنگی ایران و روسیه در زمینه مذاکرات لغو تحریم ها می تواند نقش مهم و تاثیرگذاری را بر سیاست های آمریکا به منظور رفع تحریم های ظالمانه علیه ایران داشته باشد.

وی در پایان گفت: در نهایت باید گفت که نشست سه جانبه آستانه می تواند در تقویت سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران موثر واقع شود و در برهه کنونی یک تحول مهم به شمار می رود. کاهش اختلافات، استحکام روابط در راستای تحقق منافع مشترک سه کشور می تواند زمینه ای برای همکاری ها و همگرایی های بیشتر در سطح منطقه شود.

311311