مهناز امینی: دبیر سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس درباره علت شکل نگرفتن جریانی مستمر که برای مردم ایجاد علاقه کند به خبرآنلاین، گفت: «به اعتقاد من در دوره‌های گذشته و از ابتدای برگزاری نخستین دوره این جشنواره که به آن «تئاتر دفاع مقدس» اطلاق می‌شد تا امروز که با عنوان «تئاتر مقاومت» در حال برگزاری است به تعداد انگشتان دست شاهد آثار مرتبط، از حیث محتوا و مضمون و مناسب از جهت ساختار بوده‌ایم که جای درنگ دارد.»
حسین پارسایی ادامه داد: «گرچه باید به این نقصان پرداخته شود، اما نباید فراموش کرد در همین دوران هنرمندان زیادی پرورش پیدا کردند که دستاورد برگزاری جشنواره تئاتر دفاع مقدس است.»
دبیر سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت و مدیر عامل بنیاد فرهنگی و هنری رودکی که در چند دوره گذشته این جشنواره، با کارگردانی و بعضا بازیگری در برخی نمایش‌ها از شرکت‌کنندگان در این جشنواره بوده، با تاکید بر اینکه تئاتر دفاع مقدس موجب تربیت نسلی از هنرمندان حرفه‌ای تئاتر شده، گفت: «آنچه می‌خواهم بگویم برای خوشامد کسی نیست، اما آغاز کار حرفه‌ای خود من در سال 1372و در اولین جشنواره دفاع مقدس بود. در دوره‌های هفتم و هشتم این جشنواره با «تپه افلاک» شرکت کردم و کوروش زارعی از دیگر دستاوردهای تئاتر دفاع مقدس با نمایش «کانال کمیل» در این رویداد شرکت کرد. همچنین حسین فدای حسین از دیگر هنرمندان حرفه‌ای حال حاضر در آن زمان با نمایش «خاک سبز» در جشنواره شرکت کرد و امثال ایشان کم نیستند.»
او همچنین درباره دستاوردهای تئاتر دفاع مقدس تصریح کرد: «این هنرمندان در بازه زمانی طولانی به ثمر نشستند، اما به هر حال این جریان در مقاطعی کوتاه و منقطع در درام‌نویسی در اجرا و ساختار اجرای نمایش‌های سطح کشور اثر گذاشت و نسل جدیدی به عرصه تئاتر معرفی شده و در پی این روند افراد جدیدی به بدنه تئاتر حرفه‌ای وارد شدند.»
دبیر سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت در پاسخ به این پرسش که آیا تئاتر دفاع مقدس تغذیه‌کننده سایر زمینه‌های تئاتر کشور شد، اما از نسج و جریان‌سازی در زمینه مربوط به خود (دفاع مقدس) غافل مانده؟ گفت: «بر این باورم که این جریان دستاوردهای زیادی داشت، اما ثبات پیدا نکرد و یکی از نکات قابل توجه که امروز ممکن است به عنوان نقطه ضعف تلقی بشود این است که جریان‌ساز نشد، چون اثر خلاقه مترتب با محتوا و مضمون و ساختار که بتواند تاثیرگذار باشد آن‌قدر کم بود و همچنین فقط در مناسبت‌ها اجرا می‌شد که نتوانست ساری و جاری بشود برای همین با نگاهی مناسبتی به آن توجه شد. برای همین عرصه فقط مناسب جوانانی شد که صرفا برای حضور در جشنواره با نگاهی خام‌دستانه به این عرصه وارد شدند. نتیجه این شد که از یک سو متولیان گمان می‌کردند در حال کشف و معرفی نسلی جوان هستند، اما از سوی دیگر میدان از آثار قوی و با کیفیت خالی ماند.»
مدیرکل سابق اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ارزیابی دوازده دوره برگزاری جشنواره تئاتر دفاع مقدس، گفت: «در حال حاضر برایند ناشی از این برنامه در جشنواره تئاتر فجر در جشنواره تئاتر آیینی سنتی در انواع نمایش‌های عروسکی و کودک دیده می‌شود، بدون آنکه خودش را تغذیه کند.»
او با آسیب‌شناسی تئاتر دفاع مقدس گفت: «وقتی هنرمندی به طور خودجوش بخواهد اثری بیافریند، برای توجه به عشقش نمایشنامه‌اش را می‌نویسد، بعد به خاطر وظیفه، مسئولیت و دغدغه‌ای که دارد گروهی را تشکیل می‌دهد و با کمترین توقع و پول و... اثر را به مردم عرضه می‌کند، اما وقتی این روند مسیر دیگر دارد و وابسته به سیاستگذاری است که متاسفانه ثابت هم نیست و دائم شناور و در حال تغییر است و دائم کادر عوض می‌کند، دیگر دلگرمی برای هنرمند باقی نمی‌ماند، بخصوص که هر اثر با اجرا در جشنواره پایان می‌یابد و هیچ کدام از متولیان امر نیز نمی‌پذیرند زمینه اجرای عمومی این نوع آثار را متقبل شوند. به این ترتیب جا برای هر گونه خلاقیت جوششی به وجود نمی‌آید.»
پارسایی ادامه داد: «این موضوع وقتی شرایط بدتر پیدا می‌کند که هنرمندان با سیاست‌هایی مواجه شوند که همراه با عامل سلیقه‌های فردی و غیر کار‌شناسی است و در نهایت گروه اجرایی را به ورطه کلیشه می‌کشاند. در نتیجه ما کمتر شاهد اثری هستیم که ابعاد پیچیده روحی و روانی و اعتقادی هموطنان حاضر در دفاع مقدس را نشان بدهند تا به عنوان مثال تماشاگر به خوبی متوجه بشود چگونه کسی که هم‌محل آن‌ها و در کوچه و بازار بوده به سرداری دلاور و جان برکف تبدیل شد.»
او افزود: «در نتیجه شاهد نمایش‌هایی تک‌بعدی، ضعیف و غیر واقعی بوده‌ایم که نسل جوان آن‌ها را باور نمی‌کند، چون به او نشان داده نشده در سال‌های دفاع مقدس چگونه کسی که اهالی محل بار‌ها او را در صف نانوایی دیده‌اند و یا با هم گل‌کوچک بازی می‌کردند، در آنچنان کورانی قرار گرفت که جان برکف شد و حماسه آفرید و جنگ را با اهدای جان خود به دفاع مقدس تغییر هویت داد.»
او افزود: «در نتیجه شاهد نمایش‌هایی تک‌بعدی، ضعیف و غیر واقعی بوده‌ایم که نسل جوان آن‌ها را باور نمی‌کند، چون به او نشان داده نشده در سال‌های دفاع مقدس چگونه کسی که اهالی محل بار‌ها او را در صف نانوایی دیده‌اند و یا با هم گل‌کوچک بازی می‌کردند، در آنچنان کورانی قرار گرفت که جان برکف شد و حماسه آفرید و جنگ را با اهدای جان خود به دفاع مقدس تغییر هویت داد.»
این مدیر فرهنگی با انتقاد از روش‌های مدیریت در عرصه فرهنگ و هنر، اظهار کرد: «تمام این فرایند نادرست وقتی در کنار هم قرار می‌گیرد مانع تولید آثاری با ساختار جذاب و مستحکم می‌شود. چون معمولا رویه این بوده و هست که در دقیقه 90 زنگ جشنواره را به صدا در می‌آوریم و انتظار هم داریم همه هنرمندان حضور پیدا کنند. از همه این‌ها ناخوشایند‌تر اینکه با ابلاغیه‌های متعدد هنرمندان را بازخواست می‌کنیم که چرا مثل ما نگاه نمی‌کنند و یا اینکه چرا سرداران ما با سرداران این هنرمندان تفاوت دارد. یا اینکه چرا در خانواده‌ای یکی از کاراکترهای منفی است، در حالی که هنر به عنوان بازتاب جامعه‌ای است که در ان تنوع افراد وجود دارد و این طیف فکری مختلف که مثل دم و بازدم جامعه هستند قابلیت تبدیل به درام را دارند.»
این کارگردان تئاتر در ادامه در اعتراض به روندی که منجر به ایجاد کلیشه‌ها در تئاتر دفاع مقدس شده، گفت: «باید شرایط به نحوی جریان‌سازی شود که آدم‌های نمایش‌های دفاع مقدس واقعی باشند تا باور شوند و در یاد‌ها بمانند و تبدیل به الگو بشوند.»
حسین پارسایی تاکید کرد: «با نمایش انسان‌هایی چندبعدی و پیچیده مخاطبان باور می‌کنند سرداران دفاع مقدس اسطوره هستند و به این نحو در بطن جامع ریتم زندگی شکل می‌گیرد. به این ترتیب به طور حتم خانواده‌‌ها جذب می‌شوند و باورپذیری حاصل آن است. این جذابیت و باور هم در ادامه با اثرگذاری بر روح و روان مخاطبان منجر به ایجاد حس تحسین، تکریم و بزرگداشت و قدردانی مستمر می‌شود.»
او تاکید کرد: «اگر بتوان به مردم نشان داد در لحظه‌ای که دشمن با تمام ادوات جنگی حمله می‌کند، حسی ناشی از شر از درون به یک بسیجی نهیب می‌زند که جانت را بدار و فرار کن و از زندگی لذت ببر، اما آن بسیجی بر این حس شیطانی غلبه می‌کند و جانش را برای مردم و کشورش می‌گذارد، به خیلی از اهدافی که نظام مقدسمان در پی تحقق آن‌هاست دست پیدا می‌کنیم.»
سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس 28 آبان تا سوم آذر همزمان با هفته بسیج برگزار می‌شود.
5858
نظر شما