مجید جویا: به کارگرانی که در بزرگ‌ترین اردوگاه پناهندگان در جهان ماندگار شده‌اند، این فرصت داده شده که با استفاده از یک ماوس و صفحه‌کلید راهی برای فرار از بدبختی بیابند. در جریان این امر، آنها به تعدادی از شرکت‌های کوچک امریکایی که می‌خواهند هزینه‌های کمتری داشته باشند نیز کمک می‌کنند.
این کارگران که خیلی از آنها سال‌هاست که در یک اردوگاه پناهندگان در کنیا زندگی می‌کنند، مشغول کارهای جدیدی شده‌اند (که در آنها پروژه‌های کوچک و ساده‌ای را از طریق اینترنت انجام می‌دهند) که یک موسسه غیر انتفاعی ابتکاری مستقر در سن‌فرانسیسکو مسئول آنها است، این موسسه رابطی است بین شرکت‌هایی که می‌خواهند راهی موثر برای انجام کارهای کوچک خود بیابند و افراد تحصیل‌کرده ولی جلای وطن کرده‌ای که از توانایی کاری نیز برخوردارند.
مدل تجاری این موسسه که ساماسورس نام دارد، بر این فکر استوار است که بعضی کارها کوچک‌تر از آن هستند که کارگران آمریکایی آنها را انجام دهند، ولی برای پناهندگان و دیگر کارگران در جهان سوم خیلی مناسب هستند. برای مثال، یکی از مشتریان ساماسورس که یک تعمیرکار صفحات خورشیدی است، از موسسه خواست که از کارگران بخواهد در میان عکس‌های ماهواره‌ای شهرهای امریکا به دنبال خانه‌هایی بگردند که صفحات خورشیدی روی بام‌های آنها نصب شده تا مشتریان او از بین این نمونه کارها، گزینه مناسب خود را انتخاب کنند.
و در حالی‌که چنین سازوکاری ممکن است به نظر استثمار پناهندگان بیاید، گروهی از متخصصان بین‌المللی می‌گویند که دقیقا این گونه کارها است (کارهایی که حداقل سه برابر دیگر کارها حقوق پرداخت می‌کنند، البته اگر اصلا کاری وجود داشته باشد) که می‌توانند به نشان دادن میزان بدبختی‌ای که در خیلی از کشورهای سراسر جهان یافت می‌شود، (و کم کردن بخشی از آن) کمک کنند.
به گفته لیلا چیرایا جانا، موسس سامامورس، تمرکز این شرکت بر روی ارائه فرصت‌های شغلی به پناهندگان در کنیا است، اما به کارگران فقیر در پاکستان، اوگاندا، غنا، کامرون، و هند. آنها در حال حاضر، به دنبال کارفرمایان امریکایی می‌گردند که بخواهند در یکی از 5 حوزه اینترنتی کاری برایشان انجام شود (بیشتر کارهای کوچکی مانند مقایسه متون و جستجو برای موارد نقض کپی‌رایت یک عکس). جانا می‌گوید: «این حذف فرصت‌های شغلی امریکایی‌ها نیست، بلکه گسترش دادن کارهایی است که کارافرینان با بودجه محدود می‌توانند انجام دهند».
جانا توضیح می‌دهد که تاکنون بهترین کار در دسترس برای خیلی از افراد در کمپ پناهندگان (شامل بیش از 300 هزار نفر که در یک منطقه خیلی محدود و معمولا به مدت چندین سال زندگی می‌کند) خرد کردن سنگ‌ها با مزد 50 سنت در روز بوده است. او می‌گوید در عوض آنها با کار کردن برای ساماسورس ساعتی بین 1 تا 2 دلار به دست می‌آورند.
در هفته قبل، ساماسورس و شریکی به نام کرودفلاور، یک کاربری آی‌فون را معرفی کردند که GiveWork نام دارد و هدف آن، این است که با کمک آمریکایی‌های دارای وقت آزاد، این اطمینان را فراهم کند که کارهای انجام‌شده به‌دست پناهندگان، دقیق است. لوکاس بیوالد مدیر عامل کرودفلاور، توضیح داد که به رغم این‌که خیلی از پناهندگانی که با ساماسورس کار می‌کنند تحصیل کرده هستند، مشکلات فرهنگی و زبانی وجود دارد که ممکن است بر نتیجه کار آنها تاثیر بگذارد.
و گوشی همراه وارد می‌شود
و این همان‌جایی است که آی‌فون وارد می‌شود. به گفته بیوالد، کسانی که از این کاربری استفاده می‌کنند می‌توانند قسمتی از وقت آزاد خود را صرف انجام کارهایی مشابه کار پناهندگان کنند، به این ترتیب و با مقایسه آنها با هم می‌توان مطمئن شد که کاری که پناهندگان انجام می‌دهند از دقت کافی برخوردار است.
بیوالد می‌گوید برای مثال، یک کار ممکن است این باشد که پناهندگان در نوشته‌های توییتر یا مدخل‌های وبلاگ‌ها در مورد محصول یک شرکت، به دنبال نوشته‌های مثبت و منفی و دسته بندی آنها باشند. در خیلی از موارد، کارگر کنیایی می‌تواند تفاوت را تشخیص دهد، ولی بعضی وقت‌ها هم ممکن است این دسته‌بندی برای آنها دشوار باشد و این، همان جایی است که کمک یک کاربر آی‌فون می‌تواند مفید باشد.
این کاربری آی‌فون تنها یکی از تعداد روزافزون کاربری‌های با رویکرد مشابه روی آی‌فون و دیگر موبایل‌های هوشمند است. متخصصان می‌گویند چنین ابزارهایی به تعداد زیادی از افراد اجازه می‌دهند که از وقت آزاد خود برای انجام کاری غیر از مسائل شخصی استفاده کنند.
هدف شماره 1: افزایش دستمزدها
در حالی‌که کاربری گیوورک آی‌فون بعضی از امریکایی‌ها را نیز وارد معادله می‌کند، بخش اعظم کارها مستقیما توسط پناهندگانی که با ساماسورس کار می‌کنند انجام می‌شود، کسانی که خیلی از آنها تحصیل‌کرده‌اند و مشتاق این هستند که بتوانند کاری مرتبط با توانایی‌های خود انجام دهند، یا چیز جدیدی بیاموزند.
جانا می‌گوید که با کمک‌های نهادهایی مانند شورای پناهندگی دانمارک، تعداد رو به گسترشی از مراکز کامپیوتر مجهز به دیش‌های ماهواره در کنیا و دیگر نقاط تاسیس شده‌اند، و این کار اینترنت را به سرعت به مناطقی می‌برد که تا پیش از این از اقتصاد جهانی جدا افتاده بودند.
او تصدیق می‌کند که ممکن است برخی اشاره کنند آن‌چه ساماسورس و مشتریانش انجام می‌دهند استثمار پناهندگان است، ولی می‌گوید که درست بر خلاف این ادعا، این کار ترکیب ارزشمندی از نیروی کار بالقوه و شرکت‌هایی است که می‌توانند به افراد دستمزدی عادلانه برای کاری بپردازند که احتمالا در امریکا به لحاظ اقتصادی انجام شدنی نبود.
جانا با بیش از ده سال تجربه کار توسعه اقتصادی در کشورهای فقیر جهان، می‌گوید: «هدف شماره یک افزایش دستمزدها است. افراد در موقعیت‌ها گیر کرده‌اند، در حالی که هیچ کاری وجود ندارد. بیشتر از 500 کارگر در سیستم ما مشتاق انجام هر گونه کاری هستند. این دقیقا نقطه مقابل بهره‌کشی است».
آینده روشن
بخشی از کار، این است که با دادن فرصتی به پناهندگان برای انجام کارهای اینترنتی، آنها هم مهارت‌های جدید باارزش را یاد می‌گیرند و هم فرصتی دارند که به دنیایی خیلی دورتر از دنیایی که می‌شناسند متصل شوند. و خیلی از متخصصان توسعه اقتصادی که در این مورد با آنها تماس گرفته شد، با این نکته موافقند که پروژه‌هایی از این دست که ساماسورس برای کارگران فقیر انجام می‌دهد، تغییر بزرگی در زندگی آنان به وجود خواهد آورد.
سیما جایاچاندران، استادیار اقتصاد در دانشگاه استانفورد می‌گوید: «بازارهای اینترنتی آینده روشنی دارند. اگر افراد برای چندین سال در اردوگاه‌های پناهندگان باقی می‌مانند، آنها می‌توانند به این ترتیب از تحصیلاتشان بهره بگیرند. آنها بر خلاف خیلی از کارگران امکان جابجایی و تغییر کار زیادی ندارند، در نتیجه در این مورد، ساماسورس روی چیز خوبی دست گذاشته است».
علاوه بر آن، به گفته جایاچاندران، در حالی‌که اینترنت، کارگران در سراسر جهان را قادر می‌سازد تا برای پروژه‌ها با هم رقابت کنند، شرکتی مانند ساماسورس می‌تواند به پناهندگان ماهر کمک کند تا اعتباری کسب کنند که شرکت‌های امریکایی را وادارد تا پروژه‌های برون‌سپاری آتی خود را به آنها بسپارند. جایاچاندران می‌گوید: «این یک هدف توسعه‌ای است، این که این کارها استاندارد زندگی افرادی که آنها را انجام می‌دند ارتقا ببخشند».
به گفته او یک عنصر جذاب دیگر این کار این است که می‌تواند به کاهش بار مسئولیت کمک به فقرا از نهادهای کمک‌رسان و خلق یک انگیزه اقتصادی برای شرکت‌های اقتصادی برای انجام کارهای مشابه کمک کند.
این نظری است که مایکل مالتیز، مدیر اجرایی مرکز توسعه و کارافرینی لگاتوم در دانشگاه ام.آی.تی نیز با آن موافق است. او می‌گوید: «ساماسورس، تصور غالب را به چالش کشیده است، این که افراد فقیر، همواره باید دریافت کننده کمک باشند. ولی رویکردی که ساماسورس و دیگر نهادها برای درآمدزایی این فقرا در پیش گرفته‌اند، به نظر من، راه جالب‌تری برای حل این مشکلات است».
و همان‌گونه که مالتیز تشریح می‌کند، از آن‌جاکه در اردوگاه پناهندگان کنیا، زمان متوسط انتظار افراد 17 سال است، «هر تلاشی برای آموزش آنها به منظور دسترسی پیدا کردن به اقتصاد جهانی، مثبت است».
قطعا، نهادهای زیاد دیگری وجود دارند که درگیر برون‌سپاری کارها به کشورهای جهان سومی مانند چین و هند هستند و به گفته جیمز دیویس، استادیار علوم کامپیوتر دانشگاه کالیفرنیا در سانتاکروز که کارشناس توسعه اقتصادی نیز هست، در خیلی از موارد تاثیر چند سال انجام چنین کارهایی، بر ارتقای استاندارد زندگی این کارگران خیلی زیاد بوده است. ولی خیلی از نهادهایی که چنین برون‌سپاری‌هایی را انجام می‌دهند، انتفاعی هستند و به نسبت ساماسورس کارگران خود را از لایه‌های بالاتری انتخاب می‌کنند.
دیویس می‌گوید در نقطه مقابل، ساماسورس از مدل برون‌سپاری سنتی تبعیت می‌کند و پرسید «ما چقدر می‌توانیم این را جلو ببریم؟» به عبارت دیگر، ساماسورس پلی زده بین شرکت‌های کوچک جهان اول که کار اضافی دارند و «پایین‌ترین پله» نردبان اقتصاد در جهان.
او می‌گوید که در حالی که تلاش‌های دیگر، مانند Mechanical Turk آمازون دات‌کام منتهی به توزیع کارهای خیلی کوچک بین افرادی شد که می‌خواهند پول اندکی در بیاورند، افراد در جاهایی مانند اردوگاه پناهندگان کنیا، به این دلیل که حساب بانکی امریکایی ندارند از این فرصت‌ها محروم ماندند.
دیویس به این نیز اشاره می‌کند که نمونه‌های پیشینی وجود دارند که نشان می‌دهند آن‌چه ساماسورس می‌خواهد انجام دهد واقعا کار می‌کند. او به Txteagle اشاره می‌کند، تلاش کارآفرینی به نام ناتان ایگل برای ترغیب میلیون‌ها کنیایی دارای موبایل تا در ازای پول، کارهای کوچک پیامکی انجام دهند؛ و reCaptcha که تلاشی بود برای به‌کار گرفتن تعداد خیلی زیادی از کاربران اینترنت برای یافتن کلمات ناخوانای کتاب‌های اسکن شده.
ولی به گفته دیویس کاری که ساماسورس انجام می‌دهد متفاوت است. هدف این کار «دستیابی و درک پایین‌ترین نقطه ممکن» است. دیویس افزود که روزی، نهادهای بزرگ‌تر خواهند آمد و خواهند فهمید که چگونه می‌توان دلارهای جهان ثروتمند را به دستان کارگران فقیرترین نقاط جهان سوم رساند. ولی این کار ساده‌ای نخواهد بود.
او می‌گوید: «اکنون شما به نهادهای خیریه مانند ساماسورس نیاز دارید تا بروند و راهی را بیابند که همه از آن سود ببرند.
نظر شما