«گوزن‌های پا به ماه» در کافه خبر نقد شد

در این جلسه نقد که علاوه بر خود شفیعی و فریاد شیری به عنوان منتقد، علیرضا لبش، محقق و سیدعبدالجواد موسوی نیز حضور داشتند، ساختار و محتوای شعر شفیعی مورد بررسی قرار گرفت.

کمال شفیعی در پاسخ به اولین سؤال درباره انتشار دو دفتر شعر با فاصله زمانی اندک گفت: حدود 23 سال است که شعر کار می‌کنم، و 10 سال است که به طور جدی سپید کار می‌کنم. این شعرها محصول 5 سال گذشته است. احساس کردم در این دو مجموعه زبان یک‌دست‌تری داشته‌ام و ویژگی‌های شعرم به خودم نزدیک‌تر است، بنابراین تصمیم گرفتم این مجموعه‌ها اولین مجموعه‌های چاپ شده‌ام باشند. این دو دفتر شعر را در یک مجموعه چاپ نکردم چرا که به نظر من فضاهای این دو مجموعه با هم متفاوت است.  

فریاد شیری در بررسی شعر شفیعی به ذات شعر او و اتفاق شعری فارغ از زبان و رفتارهای زبانی پرداخت و گفت: به عقیده من ویژگی بارز این شعر تصویر‌سازی و تخیل قوی، حس‌آمیزی و شاعرانگی منحصر به فردی است که شاید در کمترین کلمات و بر مبنای رابطه بین مفاهیم شکل گرفته‌اند.

به اعتقاد شیری، جریان شعر در کشور ما با همه نشیب و فرازهایش در حرکت است و در هر مرحله‌ای با توجه به موقعیت زمانی، رویدادها، اتفاقات زبانی و مسائل زیستی، چیزی به آن افزوده می‌شود. بنابراین گرایش به سادگی، جزئی‌نگری و طنز تلخ و البته بومی‌گرایی از مواردی است که در راستای همین جریان در شعر وارد شده است.

شیری در این باره گفت: شعر کمال این ویژگی را دارد که درگیر بازی‌های زبانی نشده و در آن اتفاق زبانی رخ نداده است. بنابراین باید دید شاعرانگی این شعر کجا اتفاق افتاده است. به عقیده من زبان در شعر کمال شفیعی نرم و طبیعی است و این خیلی سخت‌تر است تا اینکه بخواهیم بحث زبانی ایجاد کنیم که هیچ ربطی به اندیشه و زیرساخت‌های شعر نداشته باشد. برای بررسی شعر کمال باید با نوعی منطق ارسطویی و رابطه بین مفاهیم به سراغ اشعار او برویم.

در این جلسه نزدیکی فضای برخی شعرهای شفیعی مورد بررسی قرار گرفت و منتقدان حاضر در جلسه به او پیشنهاد کردند برای رسیدن به اجراهای متعدد تلاش بیشتری داشته باشد. آنها معتقدند که در اشعار کمال شفیعی بسیاری واژه‌ها مشترک هستند و نگاه واحدی بر شعرهای او حاکم است و گویی برخی شعرها در ادامه یا تکرار یکدیگرند.

کمال شفیعی ضمن پذیرفتن این پیشنهادات درباره علت این اتفاق توضیح داد و گفت:  اجرای مشترک در بعضی اشعار به خاطر اشتراک معانی آنهاست. در حقیقت من معناهای متفاوت را فدا نکردم تا اجراهای متفاوت ارائه کنم و در برخی موارد هم معانی متفاوت را با اجراهای شبیه به هم ارائه کرده‌ام تا ارتباط بین این معانی ایجاد کنم. البته اشاره شما به الفاظ ثابت برای بیان یک جهان‌بینی ثابت جالب است و حتماً وسواس مرا برای دفترهای شعر بعدی بیشتر خواهد کرد.