بهنوش خرم‌روز: برای اولین بار دانشمندان موفق شده‌اند نقشه حرکت اسپرم‌ها را به صورت سه‌بعدی ترسیم نمایند و حرکت‌های مارپیچی و نیز به اصطلاح بیش‌فعالی را در آن‌ها ببینند.
به گزارش نشنال‌جئوگرافیک، این فناوری جدید با استفاده از تراشه‌های حس‌گری که بی‌شباهت به تراشه‌های به کار رفته در گوشی‌های هوشمند و دوربین‌های دیجیتال هم نیست، می‌تواند به روش‌های بهتر برای آزمودن باروری مردان و نیز درک بهتر رفتار سایر ریزارگانیسم‌ها کمک کند.
اسپرم‌های انسان که حتی در دنیای ریزارگانیسم‌ها هم بسیار کوچک و سریع محسوب می‌شوند، به دشوار بودن برای مطالعه معروف هستند. پس چرا این گروه از محققین تصمیم گرفته‌اند به جای این همه ریز ارگانیسم ساده‌تر، به دنبال سلول‌های جنسی مردانه بروند؟ آیدوگان اوزکان، سرپرست این گروه در پاسخ به این سوال می‌گوید: «چون اسپرم یکی از مهم‌ترین ریز- ارگانیسم‌ها در حیات است.»
اوزکان و همکارانش کار خود را با قرار دادن یک اسپرم، که آن را از بانک اسپرم گرفته بودند، بر روی یک تراشه حس‌گر آغاز کردند. آن‌ها نور ال.ای.دی آبی و قرمز را از جهت‌های مختلف روی اسپرم در حال حرکت تاباندند. در طول مطالعه، آن‌ها 24 هزار اسپرم را بررسی کردند. در نتیجه، هر اسپرم دو سایه متفاوت با دو رنگ متفاوت داشت که تراشه آن‌ها را ثبت می‌کرد. سپس یک برنامه رایانه‌ای دو سری اطلاعات به دست آمده را با هم ترکیب می‌کرد تا مسیر حرکت‌های پیچ در پیچ اسپر‌ها به دست آید.
در هر زمان دلخواه، میکروسکوپ‌های نوری معمولی می‌توانند تنها تعداد بسیار محدودی از اسپرم‌ها را به طور سه‌بعدی مشاهده کنند. اوزکان که مهندس برق در دانشگاه کالیفرنیا، واقع در لس‌آنجلس است، در این‌باره می‌گوید: «اما با این روش جدید ما می‌توانیم به سادگی بیش از 1500 اسپرم را به طور همزمان و به صورت سه‌بعدی ردیابی کنیم.»
اسپرم‌های بیش‌فعال
مجموعه اطلاعات به دست آمده نشان می‌دهد که در بین اسپرم‌ها روش‌های حرکت یا در واقع شنای متفاوتی وجود دارد. اکثریت اسپرم‌ها یک مسیر معمولی را می‌پیمایند، مسیری کم و بیش روی یک خط مستقیم. اما برخی از اسپرم‌ها با الگویی چرخشی، دایره‌وار و مارپیچی به جلو حرکت می‌کنند، الگویی از حرکت که پیش از این با میکروسکوپ‌های نوری فقط به صورت تار دیده می‌شد. دسته‌ای دیگر از اسپرم‌ها هستند که برچسب بیش‌فعال به آن‌ها زده می‌شود، چون جهت حرکت خود را دائم عوض می‌کنند که گاهی همین رفتار باعث می‌شود که کلا مسیر را معکوس بروند و مسیر آمده را برگردند.
به گفته اوزکان، هنوز هیچ ارتباط شناخته‌شده‌ای بین سلامت یک اسپرم و الگوی حرکت آن وجود ندارد. اما شاید این روش جدید تصویربرداری بتواند برای مطالعات آینده در این زمینه، مفید باشد.
در واقع، به گفته اوزکان، سیستم حس‌گر تا به حال تنها نور آبی و قرمز بر حرکت برخی دیگر از ریز- ارگانیسم‌ها تابانده و تاثیر برخی داروها و مواد شیمیایی مانند کافئین را بر کیفیت اسپرم بررسی کرده است.
البته این روش در آینده، به مردان کمک می‌کند که از سلامت باروری خود مطمئن شوند. همچنین به گفته اوزکان از این روش برای غربالگری و نیز شمارش اسپرم‌ها هم می‌توان استفاده کرد.
53272
نظر شما