سید صادق روحانی: حمد بن جاسم آل ثانی نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر، خواستار تشکیل سازمان کشورهای مشرف بر خلیج فارس با حضور ایران شده است. وی این پیشنهاد را در کنفرانس روابط عربی و بین‌المللی در کویت مطرح کرده است.( ایــنــجــا) در حال حاضر کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیج فارس شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل داده‌اند که آنگونه که پیروز مجتهدزاده معتقد است این شورا به رهبری عربستان و به منظور موازنه قدرت در برابر ایران تشکیل شده است.
پیروز مجتهدزاده کارشناس مسایل سیاسی در گفت و گو با خبرآنلاین درباره پیشنهاد جدید قطر مبنی بر تشکیل سازمان کشورهای مشرف بر خلیج فارس گفت: خیلی وقت است که شاهد تلاش‌های قطر برای ایجاد روابط بهتر و عملی تر بین ایران و کشورهای عربی و به خصوص کشورهای منطقه خلیج فارس هستیم. منتها در گذشته در مواردی قطر سعی می‌کرد که این تلطیف روابط و بهبود روابط را به بهای هزینه‌هایی از جانب ایران انجام بدهد که هوشیاری لازم به عمل آمد و هشدارهای لازم داده شد و آن نقش از بین رفت.
وی ادامه داد: اینکه الان این موضوع به این صورت مطرح می‌شود از جهتی جالب است و آن هم این است که دیگر تلاشی برای این نیست که به نام دوستی با ایران و برای گسترش روابط با دیگران از ایران هزینه بکنیم. صحبت از یک موضوع جدیدی به میان می‌آید که از یک جهت موضوعی قدیمی است و آن هم ایجاد یک تشکیلات منطقه‌ای در خلیج فارس با شرکت همه کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله ایران است.
این کارشناس حوزه خلیج فارس در بخش دیگری از گفت وگوی خود با خبرآنلاین تصریح کرد: الان که این مسئله از سوی قطر مطرح است تقریبا ما می‌توانیم مطمئن باشیم که زمینه‌های به میان آوردن این بحث همان‌هایی است که قطر به واسطه آن‌ها سعی می‌کرد پلی بین ایران و کشورهای عرب منطقه بزند.
وی با اشاره به سابقه تاریخی این بحث گفت: صورت قدیمی قضیه به این صورت است که وقتی بریتانیا در سال 1968 اعلام کرد که می‌خواهد از منطقه خلیج فارس خارج شود پیشنهاد کرد که یک شورا یا سازمانی متشکل از همه کشورهای تحت الحمایه سابق خود که شامل 9 شیخ نشین از جمله قطر و بحرین به اضافه 7 شیخ نشینی که الآن شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل می‌دهند یک سازمانی به وجود بیاید که این سازمان دو منظور داشت. یکی اینکه از شیخ نشین‌های تحت الحمایه بریتانیا یک کشور و یا یک اتحادیه جدید درست بشود و دوم اینکه زمینه‌ای را فراهم بکند که سازمان بزرگتری با شرکت بقیه کشورها برای حفظ امنیت منطقه به وجود بیاید. وقتی در این مرحله قرار گرفتیم ایران پیشنهاد کرد که بهترین راه حل برای حفظ امنیت منطقه خلیج فارس ایجاد یک سازمان با عضویت 8 کشور خلیج فارس و با مسئولیت مساوی است. یعنی بزرگترین از نظر قدرت که ایران باشد و کوچکترین که بحرین باشد بر اساس حقوق مساوی در این سازمان شرکت داشته باشند و با همکاری هم امنیت منطقه را حفظ کنند.
وی افزود: عراق بعثی با این قضیه مخالفت کرد و پیشنهاد کرد که سازمانی با شرکت کشورهای عربی منطقه خلیج فارس منهای ایران به وجود بیاید که این سازمان در برابر ایران موازنه‌های لازم را به وجود بیاورد. عربستان سعودی با این پیشنهاد عراق مخالفت کرد و پیشنهاد کرد که یک سازمانی درست بشود با شرکت این شیخ نشین‌ها و عربستان سعودی و موازنه را در برابر ایران و عراق شکل بدهند که همین شورای همکاری خلیج فارس تشکیل شد.
مجتهدزاده گفت: ایران با همه این پیشنهادها مخالفت کرد و مخالفت ایران هم اساس منطقی ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک داشت و آن این بود که ایجاد یک چنین گروه بندی‌های قومی و نژادی سبب دسته بندی در منطقه می‌شود و دسته‌ها و گروه‌ها را مقابل هم قرار می‌دهد و این سبب تهدید صلح و امنیت منطقه می‌شود در حالی که تنها سازمان موفق می‌تواند سازمانی باشد که همه کشورها با مسئولیت مساوی در آن شرکت داشته باشند.
این استاد ژئوپولتیک همچنین گفت: امروز باید ببینیم که نخست وزیر قطر بر اساس کدامیک از این الگوها صحبت می‌کند؟ اگر منظور نخست وزیر قطر این است که شورای همکاری خلیج فارس حضور داشته باشد و بعد یک ارتباطات سازمانی به وجود بیاید که ایران هم در کنار این شورا، خارج از این شورا و یا داخل در این شورا با بقیه همکاری بکند من به شما عرض می‌کنم که این پیشنهادها مردود هستند و همه برای حفظ صلح در منطقه ناوارد هستند. بهترین راه برای اینکار که من هم امیدوارم رهبران قطر هم همین را در نظر داشته باشند این است که سازمانی به وجود بیاید که همه کشورها، ایران و عراق و بقیه کشورها که الآن عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند به طور مساوی در این سازمان شرکت داشته باشند.
وی در ادامه با طرح این پرسش که آیا می‌خواهند شورای همکاری را به نفع این سازمان جدید منحل بکنند و یا نه شورای همکاری خلیج فارس هم در کنار این سازمان کار خود را ادامه بدهد، گفت: آن‌ها صحبت از یک سری وحدت‌های داخلی دارند که ایران و عراق نمی‌توانند وارد آن بحث‌ها بشوند. آن‌ها می‌خواهند پول واحد، ارتش واحد و سیاست‌های دیگر داشته باشند که با وجود ایران و عراق نمی‌شود. علت آن هم این است که اگر کشورهای بزرگ مانند ایران و عراق وارد این سازمان بشوند موقعیت عربستان سعودی را تحت الشعاع قرار می‌دهند. در شورای همکاری فعلی عربستان سعودی همه کاره و مرکز قدرت است. وقتی یک کشور قوی‌تر در این شورا وجود داشته باشد مانند ایران و یا عراق عربستان نمی‌تواند این نقش فعال مایشاء را داشته باشد.
مجتهدزاده گفت: قطر نمی‌خواهد سازمانی به وجود بیاید که عربستان حرف اول را بزند. همین را در شورای همکاری هم می‌بینیم که قطر چندان هم راضی نیست. الآن هم که قطر بحث سازمان" کشورهای مشرف بر خلیج فارس" را مطرح کرده همان بحث قدیمی است. اگر این پیشنهاد واقعیت پیدا کرد و گفت و گوهایی شروع شد آن موقع است که باید مسایل را به بحث بگذاریم. در حال حاضر تنها بحثی که می‌توانیم بکنیم این است که آیا پیشنهاد قطر یک سارمان فراگیر شامل 8 کشور است که این منطقی‌ترین صورت است یا پیشنهاد قطر چیز دیگری است؟ این را از این جهت می‌گویم که یک موقعی مطرح می‌کردند که یمن و مصر را هم به آن اضافه کنند که این کار خطای محض است. سالمترین تشکیلات و سازمان کشورهای مشرف هستند. آیا این پیشنهاد قطر شامل شورای همکاری خلیج فارس کنونی می‌شود یا نه ؟ یعنی آیا با تشکیل این سازمان شورا از بین می‌رود یا بازهم به کار خود ادامه می‌دهد.
27219
نظر شما