محمد هیراد حاتمی:
در حاشیه نشست های پارلمان بخش خصوصی تهران یا ایران که قدم بزنید و به گپ و گفت های فعالان بخش خصوصی با همدیگر توجه کنید تقریبا نیمی از گلایه های آنان در این جمله تکراری خلاصه می شود که « دولت ما را جدی نمی گیرد » . در تشریح این جمله تکراری هم تاکید دارند که مشاوره های فعالان اقتصادی چندان به مذاق دولتی ها خوش نمی آید و بر همین اساس آنچه بر اساس مصلحت و بعضا با بیانی تند مطرح می شود چندان با اقبال از سوی فعالان دولتی مواجه نمی شود. اینکه دولتی ها فعالان اقتصادی و مشاوره های شان را چندان جدی نگرفتند حتی در برخی گفت و گو هایی که به نقل از فعالان بخش خصوصی منتشر می شود قابل مشاهده است. آنان نکاتی را مطرح می کنند که در بیشتر موارد تجربه کرده اند و همین تجربه آنها را در استدلال هایی که مطرح می کنند مستحکم تر می کند. بر همین اساس حتی مرور تجربیاتی که در بخش اقتصاد با آنها دست و پنجه نرم کرده اند می تواند در تصمیم گیری های اقتصادی اثر بخش باشد. برای بررسی اوضاع و احوال اقتصاد ایران در سال 1391 و نحوه ادامه رفتار آن در سال 1392 این بار به سراغ حمیدرضا صالحی دبیر سندیکای صنعت برق و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی رفتیم تا او در این رابطه توضیح دهد. صالحی اعتقاد دارد اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه ها یک اتفاق مهم در اقتصاد ایران بوده اما این رویداد با یک شیب ملایم تری باید ادامه پیدا کند تا تمامی مردم بتوانند در رشد اقتصاد سهم داشته باشند. آنچه در ادامه خواهید خواند متن کامل گفت و گو با حمیدرضا صالحی دبیر سندیکای صنعت برق است:
بی تردید سال 1391 برای فعالان اقتصادی سال پر خبری بود. به عنوان یکی از فعالان اقتصادی که نقش پر رنگی در سال 1391 در حوزه فعالیت خودتان ایفا کردید عملکرد اقتصاد ایران در سال 1391 را چگونه بررسی می کنید؟
موضوعات اقتصادی مختلفی این روزها بین فعالان اقتصادی مطرح است. به شخصه درباره موضوعاتی که در رابطه با عملکرد اقتصادی دولت پیرامون هدفمندی یارانه ها اتفاق اقتاد و همین طور اجرایی شدن فاز دوم آن چند نکته است که باید به آنها اشاره کنم.
یعنی نقد به اجرایی شدن فاز نخست هدفمند شدن یارانه ها دارید؟
نگرانی که در رابطه با فاز نخست اجرایی شدن هدفمندی یارانه ها بود، اینگونه بود که بیشتردرآمد هایی که ناشی از واقعی سازی قیمت های حامل های انرژی از جمله سوخت، برق و مابقی بود، بیشتر تبدیل به توزیع آنها به سمت دهک ها جامعه ای شد.
یعنی تولید به نوعی لطمه خورد؟
وقتی این درآمد ها به سمت دهک های جامعه رفت و آنجا توزیع شد که بخش تولید آسیب دید. بخش تولید بسیار مهم است و باید به عنوان موتور اقتصادی به آن نگاه شود. موتوری که می تواند تورم را کنترل کند. موتوری که می تواند شرایط اقتصادی را به یک توازن برساند. وقتی ما به این موتور که می تواند شرایط اقتصاد را به یک توازن برساند توجه نکنیم قطعا می تواند آسیب های نا مناسبی به اقتصاد یک کشور وارد می شود.
اتفاقی که به نوعی در سال 1391 افتاد؟
امروز که ما با همدیگر صحبت می کنیم شاهد این هستیم که اغلب بنگاه های تولیدی به خاطر نامناسب بودن وضعیت کسب و کار، افزایش شوک گونه تورم، هزینه هایی که به تامین مواد اولیه وارد شده و همین طور مشکلاتی که تولیدکنندگان در نوع بازار خودشان پیدا کردند با مشکلاتی رو برو هستند. از طرفی هم بنگاه هایی که با دولت کار کردند مانند حوزه های ساختمان، راه سازی و انرژی طلب های قابل توجهی دارند. این طلب ها تا کنون وصول نشده است.
بنابراین این نگرانی برای اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها به وجود می آید. تحلیل شما در این رابطه چیست؟
نگرانی این هست که سال 1392 این است که برنامه دولت اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها است. اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها بدون توجه به بخش تولید و حمایت از تولید که منجر به ایحاد یک توازن در اقتصاد شود و از طرف دیگر کنترل کننده تورم باشد به نظر من صحیح نیست. همین موضوع نگرانی های بسیار زیادی را برای فعالان اقتصادی به وجود آورده است.
این نگرانی ها را اگر به طور مصداقی بخواهید مطرح کنید شامل چه مواردی است؟
از جمله این نگرانی ها این است که در بودجه سال 1392 حجم پروژه های عمرانی بسیار پایین آمده است. در مقابل هزینه های جاری دولت و همینطور یارانه هایی که دولت می خواهد آنها را پرداخت کند افزایش پیدا کرده است. این موضوع خبر از یک حرکتی به سوی نامتوازن شدن اقتصاد رو به رشد ما است. این نگرانی ایجاد شده است. اگر پیش بینی کردیم که رشد اقتصادی باید به سمت 8 درصد برود مسائل و جوانبی که باید در رابطه با هدفمتدی ببینیم، نادیده نگیریم. در این رابطه باید به موضوع بهره وری توجه کرد. یا اینکه توزیع منابع مالی به سمت تولید برود. تولید سبب ایجاد اشتغال می شود. اگر این موارد نادیده گرفته شود با یک وضعیت نامناسبی در رابطه با اشتغال روبرو خواهیم شد. همچنین با تعطیلی بنگاه ها رو به رو می شویم.
به نوعی این گفته های شما حکایت از نقد بسیاری از کارشناسان اقتصادی به شیوه پرداخت یارانه آن هم به شکل نقدی دارد؟
نکته همین است که هر اندازه نقدینگی را از طریق پرداخت یارانه های مستقیم بیشتر کنیم، طبیعی است که تورم در جامعه بیشتر می شود. تورم که افزایش پیدا کند شاهد این هستیم که ارزش پول ملی کاهش پیدا خواهد کرد. وقتی ارزش پول ملی کاهش پیدا کرد یا به عبارتی قدرت پول ملی کم شد شاهد این خواهیم بود که ارزش ارز خارحی نسبت به ارز داخلی افزایش پیدا می کند. همین سبب می شود که اقتصاد کشور با شوک روبرو شود.
نسخه شما برای اینکه این اتفاق ها نیفتد و از ارزش پول ملی کاسته نشود چیست؟
برای اینکه بتوانیم پول ملی را تقویت کنیم باید توجه ویژه به بخش تولید کنیم. قطعا از راه تولید است که پول ملی افزایش پیدا خواهد کرد. هیچ راه دیگری جز تولید نیست. دوم اینکه درآمد های ناشی از حامل های انرژی و درآمد هایی که از آزادسازی قیمت ها حاصل می شود دولت باید آنها را حداقل در یک برنامه پنج ساله در نظر بگیرد. من اشاره کردم که حداقل پنج ساله چرا که در خیلی کشور ها این موضوع در یک برنامه ده ساله انجام شد. هدفمند شدن یارانه ها نباید به صورت شوک گونه باشد. باید با شیب ملایم انجام شود. درآمد های ناشی از افزایش قیمت ها با یک شیب ملایم درآمد های کمی نیستند. هم می تواند تولید را حمایت کند و چرخ اشتغال را بیشتر بگرداند و هم اینکه موجب کنترل تورم خواهد شد. کنترل تورم سبب خواهد شد پول ملی تقویت شد. نتیجه آن هم توازن در اقتصاد است. وقتی اقتصاد متوازن شد ما به سمت رشد اقتصادی و ثروت ملی حرکت خواهیم کرد.
یعنی شما پیشنهاد می کنید اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها باید اتفاق بیافتد اما با یک شیب کنتری این اتفاق انجام شود؟
برنامه هدفمندی در سال 1392 باید اصلاح شود. باید با یک شیب ملایم حرکت کند. همانطور که در برنامه چهارم توسعه آمده بود که حامل های انرژی با یک شیب 25 درصدی افزایش پیدا کند. حقوق ها و دستمزد ها نیز به میزان تورم ، افزایش پیدا کند تا قدرت خرید کارمندان و مردم بالا برود. تا بتوانند در این افزایش تولید کشور تمامی مردم بتوانند مشارکت و همیاری داشته باشند.
3939
نظر شما