یک مسوول وزارت ورزش و جوانان: افتتاح مرکز کنترل‌خشم نشان از افزایش خشونت در جامعه نیست

زهرا تالانی: برخی آمارها حکایت از افزایش خشونت در کشور می کند؛ طبق اعلام پزشکی قانونی در هر یک ساعت ٧٢درگیری منجر به جرح در ایران اتفاق می افتد. جامعه شناسان و کارشناسان دلایل مختلفی برای آن عنوان می کنند از بی توجی به مبانی ارزشی، اعتقادی و اخلاقی تا تورم و بیکاری.

اما بهمن بهمنی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان معتقد است که خشونت قابل کنترل است و باید ان را آموزش داد. افتتاح نخستین مرکز کنترل خشم بهانه ای شد تا با او گفت گو کنیم. بهمنی به خبرآنلاین می گوید: مراکز کنترل خشم جزو خدمات حمایت اجتماعی در جوامع پیشرفته است و منحصر به جامعه ما نیست. پس اگر این مرکز ایجاد شده به معنای وضعیت بحرانی جامعه ما نیست و حق مردم است.

مشروح این گفت و گو را می خوانید:

آمار نشان می دهد که در ٨ماه نخست امسال بیش از ٧٥‌هزار نفر در تهران به دلیل درگیری و خشونت به پزشکی قانونی رفته‌اند. به نظر شما خشونت در جامعه ما در حال افزایش است که در معاونت امور جوانان به فکر احداث این مرکز افتادید؟

خشم مانند دیگر احساسات ترس، گرسنگی، اضطراب و ... است و لزوما هم منفی نیست؛ در طول تاریخ بشری در تنازع بقا همین احساس خشم از او محافظت کرده است، یعنی انسانها همواره در زمان ناکامی از آن استفاده می کنند. بنابراین خشم فی نفسه بد نیست. اما اگر غیر منطقی و غیرواقعی باشد صاحب خشم را اذیت می کند و نحوه بروز رفتار در این زمان می تواند پرخاشگرایانه باشد. یعنی اگر رفتار فرد خشمگین با آسیب رساندن به دیگران یا اشیاء بروز کند پرخاشگری است و می تواند با رفتار غیرمنطقی و کنترل نشده باعث آسیببه خود فرد یا دیگران شود. مراکز کنترل خشم جزو خدمات حمایت اجتماعی در جوامع پیشرفته است و منحصر به جامعه ما نیست. پس اگر این مرکز ایجاد شده به معنای وضعیت بحرانی جامعه ما نیست و وجود این مراکز حق مردم جامعه است.

اما برخی روان شناسان با استناد به این آمار اعلام می کنند که در جامعه خشونت بالا است و حتی این موضوع در میان دانش آموزان افزایش یافته که نمونه آن همان قتل معلم بروجردی بود؟

خشونت وجود دارد و من هم منکر این موضوع نیستم اما این مختص جامعه ما نیست. الان ما باید به گونه ای عمل کنیم که این رفتارهای پرخاشگرایانه کنترل شود و در مسیر سازنده قرار گیرد. در واقع آموزش پیشگیری از خشم کمک می کند که افراد احساس خشم را بشناسند و بدانند که واقع بینانه و کارکردی است یا نه. در این صورت رفتار خام و غیرمنطقی از خود بروز نمی دهند. خشونت مخصوص تمام افراد است اما نحوه برخورد با آن مهم است.

شما معتقدید که اگر شیوه های کنترل خشم آموخته شود جلوی آسیبهای دیگر گرفته می شود؟

دقیقا. از قدیم می گویند موقع خشم و عصبانیت تصمیمی نگیرید و این همین کنترل خشم است. وقتی با بسیاری از قاتلها حرف می زنیم می گویند آن موقع عصبانی بودم و نفهمدیم. بنابراین باید بتوانیم خودمان را کنترل کنیم و بهترین تصمیم را بگیریم. در واقع این کلاسها و این مرکز قرار است همین را آموزش دهد.

این مراکز قرار است چه چیزی را به مردم آموزش بدهند؟

همانطور که گفتم هدف ما آموزش کنترل رفتارهای پرخاشگرایانه است چون زمینه بسیاری از آسیب ها مانند قتل همین خشم است. ما با کمک مشاوران و روان پزشکان افراد را به آرامش می رسانیم. به هرحال امکان کنترل خشم وجود دارد و ما معتقدیم که باید آموزش داده شود. خوشبختانه اولین گام آن با کمک شهرداری برداشته شد و امیدوارم ادامه دار باشد.

این آموزش ها به چه صورت است؟

بیشتر به‌دنبال آموزش‌های گروهی و کارگاه‌های آموزشی هستیم چون هنوز فرهنگ گروه درمانی در کشور ما وجود ندارد اما در شیوه کنترل خشم که در مسیر سازنده قرار گیرد کارگاه آموزشی بسیار موثر است.البته ما هدف عمده را روی مبحث پیشگیری قرار دادیم. بعد هم پیشنهاد تهیه بروشورهایی دادیم تا عوامل کنترل خشم در آن آورده شود و در مدارس توزیع شود. مشاوران و روان شناسان آموزشهای لازم را دیدند چون تهیه نیروی انسانی مرکز با معاونت ما بود.

مراکز کنترل خشم در سایر مناطق و استانها هم گسترش پیدا می کند؟

ابتدا باید عملکرد این مرکز که به صورت آزمایشگاهی فعالیت می کند مشخص و بعد زیرساختهای آن در استانها فراهم شود. اما فعلا استان های گیلان، خوزستان و البرز هم اعلام آمادگی کرده اند.

نحوه مراجعه چگونه باید باشد. یعنی این مرکز با مراکز روان شناسی و درمانی در ارتباط است تا مراجعه کنندگان را به آنجا بفرستند؟

این مرکز با کمک شهرداری منطقه 7 تاسیس شده بنابراین خانه ها سلامت شهرداری می توانند افراد را به این مرکز بفرستند. البته ما برنامه ای هم داریم که کلانتری ها هم با این مرکز همکاری کنند. مدارس هم همانطور که شما اشاره کردید می تواند گروه هدف ما باشد. اما ما باید به گونه ای فرهنگ سازی کنیم که خود افراد مانند زمانی که یک بیماری دارند به پزشک مراجعه می کنند در این مورد هم خودشان به مرکز مراجعه کنند. متاسفانه با دادن آمارهای متفاوت سعی شده نشان دهیم که خشونت در حال افزایش است اما هیچ وقت نحوه کنترل آن را مطرح نکردند.

آموزش پیشگیری از خشم کمک می کند که افراد احساس خشم را بشناسند و بدانند که واقع بینانه و کارکردی است یا نه. در این صورت رفتار خام و غیرمنطقی از خود بروز نمی دهند. خشونت مخصوص تمام افراد است اما نحوه برخورد با آن مهم است.

از آنجایی که خشونت بیشتر در بین جوانان است پس برای فرهنگ سازی هم باید برای این گروه تلاش شود.

خشونت را همه دارند از یک نوزاد که وقتی چیزی را از او می گیرید گریه می کند تا یک پیرمرد و پیرزن. اما خشونت بیشتر در بین گروه سنی 18 تا 24 سال است، در این سن فرد وارد جامعه شده و مشکلات و مسائل می تواند باعث خشم او شود. اما قبل از ورود به جامعه یعنی در مدرسه می توانیم نحوه بروز خشم و کنترل آن را آموزش دهیم. باید توسط مشاوران مدارس یا در کتابهای درسی این موضوع گنجانده شود.

هزینه خدمات درمانی در خانه های سلامت شهرداری پایین است. در این مرکز چطور خواهد بود؟

بین ما، شهرداری و فرد مراجعه کننده هزینه ها تقسیم می شود یعنی به صورت یک سوم پرداخت می شود.

یعنی بیمه نمی پذیرد؟

فعلا مرکز به صورت آزمایشگاهی است اما ما مجوز وزارت بهداشت را هم داریم تا از امکانات بیمه هم برای بیماران استفاده کنیم.

اشاره کردید که این مراکز در جوامع پیشرفته وجود دارد. فعالیت این مراکز چگونه است؟

یک تیم مشاور در این مراکز وجود دارد که با دارو یا کلاس های گروهی خشم افراد را کنترل می کنند. این کلاسها حتی در زندانها هم وجود دارد. ما هم باید به این سمت برویم که کلاس های کنترل خشم را در زندان ها داشته باشیم چون بسیار به کاهش بزهکاری بسیار کمک می کند. ما قرار است که بیشتر روی پیشگیری کار کنیم و این اهمیت فراوانی دارد. البته شیوه های آنها با ما متفاوت است چون فرهنگ و شیوه رفتاری ما کاملا متفاوت است.

الان مراکز مشاوره کلاس های کنترل خشم دارند. این کلاس ها را چطور ارزیابی می کنید؟

به هرحال آموزش کنترل خشم کار بسیار خوبی است و پیامدهای خوبی دارد و تفاوتی نمی کند که چگونه برگزار می شود اما نحوه آموزش مهم است. روان شناسان معتقدند که مقابله با خشم و نحوه بروز آن آموختنی است و این نیاز به مهارت آموزی دارد. بنابراین در این کلاس ها می توان آن را آموزش داد. انواع خشم متفاوت است، خشم در زندگی زناشویی، خشم والدین با فرزندان و برعکس، خشم درونی و...افرادی هم که به این کلاس ها مراجعه می کنند متفاوت هستند و آموزش ها هم علاوه بر گروهی باید فردی هم باشد.

 47232