مریم محمدپور: از دوره هفتم مجلس به بعد، به تدریج از قدرت رقیب قدیمی اصولگراها کم شد؛ سخت‌گیری‌های شورای نگهبان و اختلافات داخلی، اصلاح‌طلبان را از میدان به در برد. اما در این دوره و پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، اصلاح‌طلبان، جان دوباره گرفته‌اند و این وضعیت، روند را برای اصولگرایان مشکل می‌کند و برای حل این مشکل اصولگرایان چاره‌ای جز وحدت ندارند، تا لیست واحد از توزیع آرایشان جلوگیری کند. اما شواهد می‌گوید اصولگراها فاصله زیادی تا دستیابی به این مهم دارند و خلاء اصلی آنها چهره‌ای است که بتوانند گرد او جمع شوند. فوت چهره‌هایی که معمولا محور وحدت می‌شدند و تغییر رویکرد برخی احزاب اصولگرا این خلاء را به وجود آورده است .
چرا تلاش‌های اصولگرایان برای وحدت بی‌سرانجام مانده؟
اصولگرایان مدت‌هاست تلاش‌هایشان برای رسیدن به وحدت را آغاز کرده اند اما با اینکه حدود سه ماه تا زمان تبلیغات و برگزاری انتخابات باقی مانده است، کمتر نشانه‌ای از به وحدت رسیدن آنها دیده می‌شود؛ نقوی حسینی نماینده کنونی مجلس به نامه نیوز گفته است: اینکه اصولگرایان در نهایت به وحدت برسند خیلی سخت است .
تلاش‌ها برای رسیدن به وحدت را سیدرضا تقوی قائم مقام آیت الله موحدی کرمانی در حامعه روحانیت مبارز کلید زد. اودر جلسات مختلف میهمان جبهه پایداری شد اما این کار چندان به مذاق سایر اصولگراها خوش نیامد و سکوت سنگین عمده جریان اصولگرایی را در پی داشت. دست آخر هم خبری از موفقیت تلاش‌های تقوی منتشر نشد و جلسات او محور هیچگونه وحدتی قرار نگرفت، حتی گفته شد اقدام او در جلسه شورای مکزی جامعه روحانیت،تکروانه تلقی شده و مود اعتراض قرار گرفته است.
تلاش دیگر اصولگرایان را می‌توان در قاب منشور سه گانه موتلفه، پایداری و ایثارگران دید. حزب قدیمی و موثر موتلفه در اقدامی عجیب به جای تلاش برای وحدت با بزرگان اصولگرا به سراغ تندروها رفت. این سه حزب همایشی هم برپا کردند و آیت الله مصباح یزدی تنها سخنران آن بود و چهره‌هایی مانند آیات موحدی کرمانی و یزدی به ارسال پیام قناعت کردند. پس از آن همایش و بازخوردهای نه چندان خوبی که برای موتلفه درپی داشت، خبرهای این سه گانه کمرنگ شد. ظاهرا هر سه گروه به اینکه بگویند به وحدت پایبند خواهند بود و زیاده خواهی نمی کنند، قناعت کردند.
خبر تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان با موافقت جامعه روحانیت مبارز، این گمان را تقویت کرد که بالاخره گامی جدی در راستای رسیدن به وحدت برداشته شده است. خبر تشکیل این شورا را محسن کوهکن به رسانه‌ها گفت. او با بیان اینکه محمدرضا باهنر دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری با دبیرکل و اعضای جامعه روحانیت مبارز دیدار و پیشنهاد تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان را مطرح کرده است، گفت: جامعه روحانیت مبارز موافقت خود را با تشکیل این شورا اعلام کرد. وی افزود: تمام احزاب و شخصیت‌های اصولگرا با وجود سلایق مختلف به تفاهم رسیدند که شورای هماهنگی اصولگرایان با محوریت جامعتین تشکیل شود و نماینده احزاب اصولگرا که مجوز فعالیت از کمیسیون ماده 10 احزاب را دارند در این شورا حضور داشته باشند. کوهکن در پاسخ به این سوال که آیا نماینده تمام احزاب در این شورا حضور خواهند داشت گفت: اعضای شورا به 2 روش اقناعی و توافقی از بین احزاب با صلاحدید جامعه روحانیت مبارز انتخاب می‌شوند. با تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان کمیته‌های سه ضلعی و چند ضلعی اصولگرایان منحل و همه به این شورا می‌پیوندند.
اما با گذشت چند ماه هنوز خبری از تشکیل شورا و انتخاب اعضای آن و در کنارش انحلال کمیته‌های چندضلعی منتشر نشده است. آخر مهر، آخرین وعده اصولگرایان برای تشکیل شورای هماهنگی بود و حالا چند روزی تا آخر آبان مانده و تلاش اصولگرایان برای وحدت هنوز نمود عینی پیدا نکرده است.
پایداری‌ها همواره عامل انشقاق در اصولگراها بوده اند (اینجا) و شاید نزدیک شدن به آنها یکی از دلایلی است که باعث شده در این برهه زمانی هنوز سازوکار اصولگراها برای رسیدن به وحدت مشخص نشده باشد. محمدرضا باهنر در این راستا گفته است: اکثر اصولگرایان قبول دارند که اگر ائتلافی بین همه هم ممکن باشد سخت‌ترین کار ائتلاف با پایداری است. مصداق آخرین تلاش پایداری‌ها برای وحدت شکنی بین اصولگرایان انتخابات اخیر هیات رئیسه مجلس است، وقتی روح الله حسینیان در برابر علی لاریجانی کاندیدای ریاست می‌شود تا وزن‌کشی سیاسی کرده باشد. البته این تلاش بی‌سرانجام بود چراکه حسینیان عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس است و این فراکسیون حدود 90 نفر عضو دارد اما او تنها 36 رای می‌آورد که نشان می‌دهد نماینده جبهه پایداری حتی در فراکسیون اصولگرایان مجلس نیز پایگاه ندارد و در برابر، لاریجانی در بین فراکسیون اصولگرایان مجلس نیز پایگاه دارد و آرای او فراتر از فراکسیون رهروان ولایت است.
اصولگرایان بی‌سر شده‌اند
مرحوم آیت الله مهدوی کنی و مرحوم عسگراولادی در این بزنگاه‌های حساس نقش ستونی را داشتند که اصولگرایان می‌توانستند به آنها تکیه کنند. پس از درگذشت آنها، مشکل وجود کسی که این جامعیت را داشته باشد و ایران و انقلاب برایش از نگرانی‌های حزبی‌اش جدی‌تر باشد و در این راستا برای وحدت بکوشد در میان این جریان سیاسی جدی شد. البته شاید اگر بازیگران این عرصه بهتر بازی می‌کردند امروز این مشکل آنقدر جدی نبود. کسی مثل باهنر که خود را کارگردان این عرصه می‌داند و تاکید می‌کند بازیگر سیاسی نیست، از اولین کسانی بود که نزدیکی با تندروها را در دستورکار خود قرار داد و اگرچه پس از مدتی از این کار دست کشید اما حالا کسانی هستند که راه او را ادامه می‌دهند. نزدیکی به تندروها باعث می‌شود که بزرگان عرصه اصولگرایی برای اینکه به تندروی متهم نشوند، سکوت کنند. اما هنوز ماجرا به پایان نرسیده و اصولگرایان می‌توانند بزرگترهای کارگشای خود را محور قرار دهند، تا بدن جریان اصولگرایی بدون سر نماند.
چه کسانی می‌توانند نقش سر اصولگراها را بازی کنند؟
اگر مجلس اصولگرای نهم را به عنوان نمایی از وضعیت اصولگرایان در جامعه بپذیریم، به نظر می‌رسد که افرادی همچون علی لاریجانی می‌توانند مشکل بی‌بزرگ‌تر بودن جریان اصولگرا را حل کنند، چراکه پایگاه قابل قبولی در میان مسئولان عالی کشور، نهادها،شخصیت های مشهور و نیزجامعه اصولگرایی دارد. علاوه بر او علی اکبر ناطق نوری نیز می‌تواند در مناسبات اصولگرایی تاثیرگذار باشد.شاید شرایط امروز اصولگراها، تاوان سکوتشان در برابر تخریب چهره شیخ نور باشد.
چهره‌های مختلفی از جریان اصولگرایی بر تاثیرگذاری ناطق نوری و علی لاریجانی تاکید کرده‌اند. سید کمال سجادی، سخنگوی جبهه پیروان گفته است: لاریجانی از نفوذ بالایی در میان اصولگرایان برخوردار است. حسین سبحانی نیا، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس نیز می‌گوید: لاریجانی می‌تواند نقش مهمی در همگرایی و وحدت بین نیروهای اصولگرا برای انتخابات آینده ایفا کنند.
بهروز نعمتي، نماينده مردم اسد آباد در مجلس در این راستا خاطرنشان می‌کند: آقاي لاریجانی تجربه دو دوره ریاست مجلس را در کارنامه خود دارد. ايشان در اين دو دوره 4 ساله با توجه به رويكرد ميانه روي و اعتدالي خود از مقبولیت قابل قبولي در ميان اكثريت نيروهاي سياسي برخوردار است و از اين رو به نظر مي رسد كه وي مي تواند محوريت وحدت اصولگرايان در انتخابات مجلس دهم را عهده دار شود.
ابوالحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب اما تنها راهکار به وحدت رسیدن اصولگرایان را جمع شدن حول محور لاریجانی می‌داند و برای این سخن ادله‌ای را بیان می‌کند؛ شیوه اعتدالی لاریجانی، اعتماد مرجعیت، علما، بزرگان دین و رهبری به او و فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی شریف، باهوش، کاردان، فهیم و باتجربه بودن رئیس کنونی مجلس از جمله این دلیل‌هاست. نواب در کنار لاریجانی، ناطق نوری را نیز در این زمینه موثر می‌داند. علي عباسپور نماینده دوره‌های چهارم، پنجم، هفتم و هشتم مجلس به محوریت سه فرد قائل است؛ ناطق، ولایتی و لاریجانی. او نسبت به شکل‌گیری وحدت شکننده میان اصولگرایان هشدار داده و از کسانی یاد می‌کند که در گذشته به وحدت پایبند نبوده و متحدان خود را دور زدند.
در کنار چهره های یادشده، اصولگرایان ظرفیت هایی دارند که اگر از آنها غفلت نکنند، شرایط از امروز بهتر می شود. جامعه مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز به عنوان دو مرجع روحاني کهن، همچنان ظرفيت ايفاي نقش محوري در این جریان را دارند. نقشي که در انتخابات هاي گذشته بر عهده آنها بود و اگر وحدت شکني تندروهايي چون جبهه پايداري نبود، نتايج مثمر ثمرتري داشت. اما اين ظرفيت حول آیات محمد يزدي و موحدي کرماني همچنان بالقوه و قابل استفاده است.
اصولگرایان برای رسیدن به وحدت زمان کمی دارند و سوال اینجاست که آیا عقلای قوم، برای این قوم بی‌سر، تدبیری خواهند کرد؟
17213
نظر شما