پایگاه تحقیقاتی نخیلات طبس بدون ردیف اعتباری

خراسان نوشت،معاون جهاد کشاورزی طبس گفت: سال 1348 موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر به منظور بررسی سازگاری ارقام مرغوب استان های خرما خیز کشور اقدام به احداث ایستگاه بررسی سازگاری نخیلات در سطح 10.7 هکتار با کاشت 17 رقم پاجوش خرمای مرغوب کشور شامل مضافتی، زاهدی، کبکاب، لیلویی، دیری، پیارم، استعمران، بریم، شکر، هلیله ای، جوزی، خصاب، گنتار، خضراوی، ربی و یک رقم نر در شهرستان طبس کرد.این کار هم با هدف بررسی سازگاری و عملکرد خوب ارقام تجاری بهتر انجام شد که نتایج حاصل از این تحقیقات نشان داد ارقام برتر و سازگار شامل مضافتی، زاهدی، کبکاب، بریم( شکلاتی) و پیارم است و برای اصلاح نخیلات بومی و توسعه کشت نخل در طبس به کشاورزان و بهره برداران معرفی شد.
کاشت 34 رقم جدید
مهندس «موسوی» می افزاید: در سال های 85 تا 93 به منظور بررسی سازگاری دیگر ارقام تجاری و مرغوب کشور 34 رقم جدید پاجوش و نهال کشت بافت خرما از مناطق خرما خیز کشور شامل بریم قرمز، زرد، بردوال، بیزو، کلوته، لشت، یوزی، شاهانی، نگار، آل مهتری و... به طبس حمل و در این ایستگاه کشت شد و اکنون این مرکز 51 رقم نخل برای دستیابی به ارقام تجاری برتر کشت دارد.این کار هم با هدف سازگاری ارقام جدید با اقلیم طبس انجام شد که هنوز ارقام جدید کشت شده به باردهی نرسیده است.معاون فنی جهاد کشاورزی طبس با بیان این مطلب می گوید: ارقامی که در سال های 85 تا 93 در این ایستگاه کشت شده یک قسمت به صورت کلکسیون است و قسمت دیگر هم لابه لای دیگر درختان ایستگاه نخیلات کاشته شده است.مهندس«جواد موسوی» به اجرای یک طرح تحقیقی و تطبیقی در سال 86 به مدت 2 سال اشاره می کند و می‌افزاید: با اجرای این طرح از نظر علمی رقم های سازگار با این منطقه بررسی شد.
نبود ردیف اعتباری
به گفته وی، ایستگاه بررسی سازگاری نخیلات طبس سال 48 ایجاد شد و 9 کارمند داشت که همه آن ها دارای کد اعتباری بودند اما وقتی این کارکنان بازنشسته شدند ردیف اعتباری ایستگاه هم حذف شد و در حال حاضر جهاد کشاورزی طبس آن را اداره می کند.وی می‌گوید: رقم خاصی که در این ایستگاه است رقم مضافتی است که خاستگاه آن کرمان و منطقه جیرفت است اما این رقم از نظر کمی و کیفی نسبت به خاستگاهش ارجحیت دارد به طوری که کارشناسان دفتر نخیلات وزارت جهاد کشاورزی در بازدیدهایی که از این ایستگاه داشته اند اذعان کرده اند که طبس می تواند قطب خرمای کیفی کشور باشد.دلیل آن هم این است که بعضی از ارقام نسبت به خاستگاه یا محل اولیه تولید خود از نظر کیفی بهتر است و مضافتی یکی از این ارقام است که شاید بیشتر وقت ها هر حبه خرما 24 تا 25 گرم وزن داشته باشد.طبسی ها به این رقم خرما که جزو ارقام «تر» است علاقه دارند زیرا هم در ابتدای راه اندازی ایستگاه نخیلات و هم با اجرای طرح تحقیقی و تطبیقی از نظر علمی سازگاری این رقم با اقلیم طبس و درآمدی که کشاورزان از رقم مضافتی دارند به اثبات رسیده است.
پیارم حساس به سرما
به گفته وی، رقم پیارم که خاستگاه آن هرمزگان است جزو ارقام پیشنهادی به بهره برداران طبسی برای کاشت و توسعه است اما این رقم چون حساسیتش به سرما خیلی زیاد است از کشاورزان خواسته می شود در سال های اولیه کشت این رقم برای آن پوشش دهی خوبی قائل شوند تا سرما به آن لطمه نزند. وی ایستگاه بررسی سازگاری نخیلات طبس را یک پایگاه تحقیقاتی برای بررسی ارقام تجاری مناطق مختلف کشور می‌داند که علاوه بر کاشت ارقام تجاری مناطق خرما خیز کشور برای بررسی می تواند مکان پژوهشی خوبی برای طرح های تحقیقاتی که در زمینه این محصول در ایران انجام می شود باشد.وی می گوید: درخت خرما یک درخت تک پایه است و پایه نر از پایه ماده آن جداست و دانه گرده باید به روش طبیعی یا مصنوعی روی کلاله مادگی قرار گیرد به همین دلیل نخل نر دارای اهمیت و ارزش فوق العاده‌ای است به همین دلیل در ایستگاه بررسی سازگاری نخیلات طبس چند رقم نخل نر هم کشت شده است و ازجمله مهم ترین این ارقام غنامی و سمساوی است که ارقام پرگرده ای است و این ارقام در زودرسی محصول خرما خیلی تاثیرگذار است و اگر رسیدگی میوه به درستی با این ارقام انجام شود 10 تا 15 روز زودرسی خرما جلو می افتد.
به گفته وی، سال 89 هم برای بررسی سازگاری ارقام مختلف زیتون 125 اصله نهال از ارقام باغ ملک، محلی دزفول، مانزانیلا، میشن، زرد و روغنی از استان های خوزستان و مرکزی خریداری و در ایستگاه کاشت شد.