شوکی که خواب را از چشمان اروپا ربوده است

قاسم محبعلی: اروپا به شدت نگران انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست. این مسئله را می توان به راحتی از اظهارنظرهای مقامات و تحلیل و ارزیابی کارشناسان و ناظران اروپایی ملاحظه کرد. توماس ریپانی، یکی از کارشناسان حوزۀ اروپا به تازگی در یادداشتی این نگرانی را تشریح کرده است. او در این یادداشت آورده است:

پیوستگی سیاسی و اقتصادی برای هر دو طرف اروپا و آمریکا بسیار تعیین کننده است. در عین حال انتخابات آتی آمریکا در ۲۰۱۶ برای کاخ سفید، می تواند وضعیت را به نحو چشمگیری تغییر دهد.

طی سالها، حضور آمریکا در اروپا یکی از اولویت های دول اروپایی بوده است. در عین حال انتخابات۲۰۱۶ می تواند این وضعیت را مشخصا دستخوش تغییر نماید. پیروزی هر یک از کاندیداهای متفاوت، به مفهوم دو موضع متفاوت و متضاد در قبال اتحادیه بوده و در هر صورت یک تغییر بزرگ در پی خواهد داشت. لذا سوال این است اتحادیه اورپا در برابر چه چالشی قرار خواهد گرفت؟

１- دونالد ترامپ انزوا گرا

اگر دونالد ترامپ به پیروزی برسد یقینا برای اتحادیه اروپا مشکل ایجاد خواهد کرد. موضع وی در خصوص عدم درگیر شدن آمریکا در جهان را می توان از مناظره تلویزیونی در تلویزیون تجاری فاکس در سال ۲۱۰۵ شناسایی کرد که گفت: (( ما نمی توانیم پلیس جهان باشیم.)) موضع مشابهی در خصوص سیاست تهاجمی روسیه در قاره اروپا داشته و ایده وی این است که اتحادیه اروپا راساً مسئول تصمیم گیری در قبال مشکلات خویش می باشد.

پیشنهادات وی برای امنیت اروپا چالش برانگیز است. از یک نقطه نظر فشاری قوی بر اعضای اروپایی اتحاد، برای افزایش هزینه های نظامی وارد کرده و اروپا در امر دفاع از خویش خودکفا خواهد نمود . اما از سوی دیگر ، موجب وارد آمدن یک شوک به اقتصاد های اروپایی خواهد شد.

نکته دیگر در کمپین ترامپ که باز بیشتر برای اروپایی ها دلهره آور است، این است که وی در بسیاری از مصاحبه ها واضح می سازد که نظامیان آمریکایی می توانند در دیگر کشور باقی بمانند، اما به ویژه کشور های ثروتمند مثل آلمان، هزینه های آن را پرداخت خواهند کرد. در هر دو گزینه ممکن، چه شرکای اروپایی آمریکا این شرایط جدید بپذیرند و چه با حضور نظامیان آمریکایی حاضر در خاک شان خداحافظی کنند، مشکل و عدم اطمینان در پی خواهد داشت.

تمجید متقابل دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین از یکدیگر به نوعی مقابله با نگرش و رویکرد حال حاضر اتحادیه اروپا در قبال همسایه بزرگ شرقی خویش می باشد که این وضعیت را نیازمند مذاکرات مجدد خواهد کرد.

اگر چه دونالد ترامپ موضع خویش را در خصوص نتایج رفراندوم اخیر انگلیس آشکار نساخته ، اما به انگلیسی ها بابت انتخاب خوب شان مبنی بر خروج از اتحادیه تبریک گفته است .
البته واضح است که نتیجه رفراندوم، ایده های ترامپ را پشتیبانی می نماید همان گونه که وی فراخوان دهنده احساسات مشابهی در ناسیونالیسم آمریکایی می باشد.

نظر خواهی ها بر این امر اشاره دارد که پیروزی دونالد ترامپ، غالب اروپایی های را ترسناک، ناخشنود و ناراحت می سازد. حتی اگر وی به پیروزی نرسد، چرا که باز هم بسیاری از امریکاییان از کاندیداتوری حمایت کرده اند. این تغییر نگرش اجتماعی، رویکرد تجاری و سیاسی با اتحادیه اروپا را تغییر شکل خواهد داد. برانگیخته شدن ناسیونالیسم، خارجی ستیزی، فرسودگی و خستگی آمریکاییان از مداخلات و در گیری های جهانی آمریکا نشان از تغییر واقعیت آمریکا دارد.

2- بانوی خشن، هیلاری کلینتون 

در جهت مقابل رقیب خود، اگر وی رییس جمهور آمریکا شود، در همه جای جهان ما می توانیم انتظار پاسخ سخت تر و قوی تری از آمریکا داشته باشیم .آمریکا موضع سرسختانه تری در قبال تهاجم روسیه به اوکراین اتخاذ کرده و امکانات نظامی اوکراین را تقویت خواهد کرد. این رویکرد می تواند باعث تحریک هر بیشتر روسیه شده و این امر به مفهوم بی ثباتی هر بیشتر اروپا خواهد بود .
بنا بر نظر رقیب وی، مشکل بی ثباتی در خاورمیانه و داعش از جمله عواقب وزیر امورخارجه شدن خانم کلینتون است. اما وی حالا مدافع جنگ علیه داعش شده است.

نگرش سخت گیرانه وی به مسایل بین الملل کاملا شناخته شده و به غیر از روسیه موجب تحریک بسیاری دیگر از کشور ها شده و به درگیری های جدیدی منجر خواهد شد.

هیلاری کلینتون آماده ایجاد مشارکت و همکاری با کشور هایی است که ارزش های آمریکایی را پشتیبانی کنند. او بر این باور است که آمریکا باید حهان را در قرن ۲۱ رهبری نماید . لذا اتحادیه اروپا نیز باید در این روند جای داده شود .
بنا بر آمار یو گاو (YOUGOV)، غالب اروپایی ها ترجیح می دهند شاهد ریاست جمهوری هیلاری کلینتون باشند.
برداشت عمده در خصوص پیروزی وی ناشی از احساس راحت طلبی، مثبت اندیشی و شادکامی می باشد. پاسخ دهندگان فکر می کنند که ایشان بسیار بهتر از رقیبش باعث بهبود روابط اروپا و آمریکا خواهد شد. هیلاری کلینتون ، همراه با برک اوباما، مشوق انگلیسی ها برای ماندن در اتحادیه اروپا بود.

نتیجه:

هردو کاندیدا مخالف قرارداد تجارت آزاد بین امریکا و اتحادیه اروپا هستند. بعید به نظر می رسد بدون انجام مذاکرات مجدد حول قرارداد تجارت آزاد صورت، توافق توسط رییس جمهور بعدی آمریکا امضا شود. در نتیجه برنامه همکاری های نزدیک تر اقتصادی به تعویق خواهد افتاد.
اتحادیه اروپایی که درحال مقابله با عواقب برگزیت می باشد، با تهدیدات ناشی از انتخابات نیز مواجه خواهد شد.
صرف نظر از این که چه کسی آمریکا را طی سال های آینده رهبری خواهد کرد، نگرانی های موجود ناشی از عدم اطمینان به آینده و تغییرات احتمالا جدی در سیاست خارجی آمریکا، بدون در نظر داشت نتایج حاصله، اتحادیه اروپا را ناچار می سازد که در خصوص جایگاه خویش بازاندیشی نماید.

انتخابات آمریکا ۲۰۱۶ ، به دلایل متعدد، بی سابقه بوده و شرکای خارجی آمریکا که یکی از بزرگترین آن ها اتحادیه اروپایی می باشد را درگیر یک زلزله خواهد کرد.

5252