تب کنگو در کمین سلامتی / اجتناب از گزش کنه و حشرات

تب کنگو یک بیماری ویروسی تب‌دار حاد و خونریزی دهنده است که به وسیله کنه به انسان منتقل می شود و خطر مرگ ومیر بالایی نیز دارد.علی رغم اینکه این بیماری مخصوص حیوانات است ولی موارد تک گیر و ناگهانی در انسانها نیز اتفاق می افتد.

نرگس سپه وند-معمولا علایم بیماری تب کریمه کنگو در انسان ها به این شیوه آغاز می گردد:تب ناگهانی ، بدن درد ، کوفتگی ، ضعف ، سردرد ، درد شدید عضلات ، بی اشتهایی، درد پشت حدقه چشم ، ترس از نور ، تهوع ، استفراغ ، گلو درد و دل درد،خونریزی در مخاط ، خط زیر بغل ، لثه ، مجاری ادراری ، روده ، رحم، تغییرات خلق و خوی مثل بی قراری و افسردگی و بی حوصلگی و... علائم خونریزی در بدن انسان بین روزهای سوم تا ششم شروع می شود و کم کم شدت می گیرد .
روش های انتقال بیماری به انسان
1_ انتقال از طریق گزش کنه ای از گونه هیالوما
2-تماس مستقیم با خون، ترشحات و مواد دفعی فرد بیمار
3_ انتقال از طریق نیش حشرات
4-تماس مستقیم با لاشه، خون، ترشحات یا احشای دام آلوده(حین ذبح، کمک به زایمان دام یا تماس با گوشت تازه)
5_ از طریق له کردن کنه
7_ تنفس در تماس با دامهای آلوده
علائم در حیوانات:
حیوانات اهلی به بیماری مبتلا نمی شوند و تنها تب خفیف و گذرا در آنها دیده می شود و ویروس به مدت یک هفته در خون آنها وجود دارد تقریبا همه پرندگان به دلیل دمای بالای بدن به عفونت مقاوم هستند .
دوره نهفتگی
فاصله زمانی بین ورود ویروس به بدن تا بروز اولین علائم بالینی : در مورد گزش کنه 1 تا 3 روز (حداکثر 9 روز ) و در تماس با بافتها یا خون آلوده 5 تا 6 روز (حداکثر 13 روز) است.
علائم بالینی در انسان
تعداد زیادی از افراد عفونت یافته (80 درصد یا کمتر) بدون علامت هستند. بیماری در موارد علامت دار به طور معمول دارای سه مرحله است :
1. مرحله قبل از خونریزی : در این مرحله شروع علائم ناگهانی حدود ۱ تا ۷ روز (به طور میانگین 3 روز )طول می‌کشد علائم مشاهده شده در این مرحله عبارتند از : سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی بخصوص در پشت و پاها، گیجی، درد و سفتی گردن، درد چشم و حساسیت به نورتب معمولا دائمی است و 3 تا 16 روز (به طور میانگین 8 روز ) طول می کشد.
2. مرحله خونریزی‌دهنده : این مرحله معمولاً در روز ۳ تا ۵ بیماری شروع شده و ۱ تا ۱۰ روز (بطور میانگین ۴ روز) طول می‌کشد. علاوه بر علائم قبلی ، ممکن است خونریزی به اشکال مختلف مانند خونریزی زیرپوستی (نقاط یا لکه های خونریزی )، ادرار خونی، مدفوع سیاه رنگ، خونریزی از بینی، ملتحمه چشم، گوش، استفراغ خونی و خونریزی از رحم نیز ایجاد شود. گاه شدت خونریزی در حدی است که بیمار نیاز به تزریق خون پیدا می کند. بیماری در 2 تا 50 درصد موارد منجر به مرگ می شود.
3. مرحله نقاهت : از روز 7 تا 20 (بطور میانگین روز دهم)از شروع علائم با قطع خونریزی و کم رنگ شدن ضایعات پوستی، بیماری به تدریج بهبود می یابد. اغلب بیماران 3 تا 6 هفته پس از شروع علائم مرخص می شوند. بهبود بیماری معمولا بدون عارضه است.
درمان این بیماری چگونه است؟
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در خصوص درمان این بیماری مهلک بیان داشت:طبق تشخیص پزشکان بیماران باید در بیمارستان بستری شده و احتیاط های دقیق در تماس با آنها رعایت شود. علاوه بر اقدامات حیاتی مانند جایگزینی مایعات یا خون ، درمان با داروی ضد ویروسی موجب بهبود بیماران بدحال و کاهش مرگ و میر می شود.
پیشگیری از تب کنگو
1. استفاده از وسائل حفاظتی(ماسک، دستکش، عینک، پیش بند و چکمه) در هر نوع تماس با دام یا لاشه، خون و ترشحات آن مانند ذبح دام، کمک به زایمان دام، شیردوشی، پشم چینی یا پاکسازی محل نگهداری دام
2. خودداری از له کردن کنه کنه با دست یا جدا کردن آن بدون دستکش(باید کنه های چسبیده به پوست یا لباس را با دقت و بدون اینکه له شوند با کمک پنس از بدن جدا نمود برای این کار باید از دستکش پلاستیکی یا تکه پارچه تمیز استفاده شود و بعد از جدا کردن کنه محل چسبیدن آن با آب و صابون شسته شود)
3. استفاده از لباسهای بلند و به رنگ روشن و مالیدن مواد دورکننده حشرات به آستین های شلوار در مناطقی که احتمال گزش کنه وجود دارد.
4. از بین بردن کنه دامها از طریق سمپاشی محل نگه داری دامها یا استفاده از حمام ضد کنه
5. نگهداری گوشت تازه و جگر به مدت 24 تا 48 ساعت در یخچال پیش از مصرف
6. استفاده از وسایل حفاظت فردی در تماس با بیمار مشکوک به تب خونریزی دهنده (وجود تب و علائم شبیه آنفولانزا و سابقه تماس با دام یا کنه طی دو هفته قبل)
7. استفاده از دستکش حین آماده کردن گوشت تازه برای تهیه غذا
8. گندزدائی خون و ترشحات آلوده با استفاده از محلول سفیدکننده خانگی بارقت یک به ده(یک قسمت محلول سفیدکننده و نه قسمت آب) و شستشوی محل با آب و مواد شوینده پس از 15 دقیقه)
دانشگاه علوم پزشکی اعلام کرد: هر مورد مشکوک به تب خونریزی دهنده کریمه کنگو را فوری از طریق تماس تلفنی به مراکز بهداشتی درمانی یا مرکز بهداشت شهرستان اطلاع دهید و فرد بیمار را جهت دریافت مراقبت و درمان سریعا به بیمارستان منتقل کنید.
مدیریت بحران استان در گفتگو با خبرآنلاین لرستان راههای پیشگیری بیماری تب کریمه کنگو در انسان را بدین شرح اعلام کرد؛
_ جدا نگاه داشتن جایگاه دام از محل زندگی و اسکان انسان و استفاده از ماسک هنگام نزدیک شدن به دام ها
_ خود داری از له کردن کنه با دست یا روی بدن دام
_ خودداری از تماس بدن با ترشحات و خون دام آلوده
_ خود داری از کشتار دام در محلهای غیر مجاز و در فضای باز
_ تهیه گوشت مورد نیاز از قصابی های مطمئن و تحت نظارت دامپزشکی و عدم استفاده از گوشت گرم تازه خریداری شده
_ رعایت اصول ایمنی در موقع تماس با گوشت تازه ، جگر و نگهداری آنها در یخچال برای مدت 48 ساعت
_ روشهای حفاظت شخصی از گزش کنه و حشرات و استفاده از مواد حشره کش در محیط زندگی
_ خودداری از رفت و آمد در محلهای کشتار غیر مجاز دام
_ اجتناب از خوردن گوشت ، جگر خام و نیم پخته و نگهداری جگر ، دل ، قلوه به مدت 48 ساعت در یخچال و سپس استفاده از گوشت آنها .
دکتر آریایی با ذکر این موارد تاکید کرد:شهروندان توجه داشته باشند که با ساده ترین روش های پیشگیری ، می توان به مقابله با این بیماری مهلک رفت .