دولت و کنگره امریکا که اکنون در چگونگی تصمیمگیری در قبال برجام دچار دودستگی بیسابقه شدهاند، نظارهگر موقعیتهایی هستند که ایران توانسته است در پسا برجام از حیث بازسازی اقتصادی و تثبیت موقعیت خود در جامعه جهانی کسب کند. ناظران براین امر اذعان دارند که همزمان با اقدامهای تازهای که واشنگتن برای محدود کردن تهران کلید زده است، بانکهای اروپایی موج تازهای از سرمایهگذاری را در ایران آغاز کردهاند. اشاره ناظران به بانکهای اتریش، دانمارک و فرانسه است که به تازگی معاملات تجاری خود را با ایران به ارزش در مجموع 2 میلیاردیورو را اعلام کردند. موج سرمایهگذاری مالی اروپایی در تاریخ 21 سپتامبر آغاز شد؛ درست زمانی که "اوبر بانک" اتریش موافقت کرد خط اعتیاری 1میلیارد دلاری با 14بانک ایرانی را بهراه بیندازد. این سرمایه برای پروژههای زیربنایی در ایران مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در همان روز بانک "دانسکه" دانمارک به قراردادی به ارزش 500میلیون یورو با 10 بانک ایرانی دست پیدا کرد. از آن زمان به بعد، بانک "بیپیآی" فرنسه 500میلیون یورو اعتبار برای سرمایهگذاری شرکتهای فرانسوی در ایران کنار گذاشت. این تنها دستاوردهای ایران برای جذب سرمایهگذاری خارجی نیست، بلکه به قراردادهای مشابهی طی چندماه گذشته با بانک صادرات و واردات کره به ارزش 8 میلیارد یورو و چندین بانک چینی به ارزش 35 میلیارد یورو دست پیدا کرده است.
در کنار همه این معاملات، شرکتهای خصوصی از سراسر اروپا مشارکت و حضور خود را در اقتصاد ایران افزایش دادهاند. شرکت نروژی "اسکاته سولر" برای ساخت اولین پروژه بهرهبرداری از انرژی خورشیدی در ایران با ارزش معاملاتی حدود 132میلیون دلار؛ شرکت بریتانیایی "کوارس" برای اضافه کردن 600 مگاوات انرژی خورشیدی به خطوط انرژی ایران؛ سرمایهگذاری رنو فرانسه، دایملر بنز در بخش خودرو از آن جمله است. همه این قراردادها درحالی است که رئیسجمهور امریکا خشک سرانه رویکردی کاملاً متفاوت را در قبال ایران پیشه کرده است. او تهدید به خروج امریکا از برجام کرده اما هنوز درباره چگونگی انجام این منظور سخن روشنی نگفته است.
در واقع ترامپ در چالش با برجام دچار انزوای خود خواسته شده؛ انزوایی که حتی دامنه آن تا کنگره هم گسترده شده است. آژانس هستهای در هشت گزارش خود پس از برجام، پایبندی ایران را به این توافق تأئید کرده است. رهبران گروه 1+5 (به جز دولت امریکا) بر لزوم ماندگاری برجام و تعامل با ایران تأکید دارند و هرگونه اقدام علیه این توافق و قطعنامه 2231 شورای امنیت را برای جامعه بینالمللی بیثبات کننده میخوانند.
مشکل واشنگتن در قبال برجام نمیتواند به تمامی مربوط به اتهامهایی باشد که به ایران درباره نقض روح برجام وارد میکند، بلکه باید این مساله را از منظری دیگر هم تفسیر کرد؛ چرا دست واشنگتن در سهمبری اقتصادی از پسابرجام خالی است؟
اشاره به توانمندی دفاع موشکی ایران از سوی واشنگتن، بیشتر به بهانهگیری شبیه است تا اینکه بخواهد بهطور اصولی با این مساله برخورد شود. اگر توانایی موشکی یا نفوذ منطقهای ایران سبب استمرار ناآرامی در منطقه است، میزان فروش میلیاردها دلار تسلیحات امریکایی به برخی دوستان منطقهای آن، بیش از هرچیز به وسوسه ایجاد بیثباتی در منطقه دامن زده است. این مهم از چشم ناظران بیطرف و حتی مردم امریکا پنهان نیست.
طرفه اینکه دولت ترامپ یا برخی اعضای تندرو کنگره امریکا در مخالفت با برجام تنها نیستند، بلکه برخی جریانهای داخلی نیز با استناد به آنچه امریکائیان علیه برجام سرمیدهند، مخالفت با برجام را همچنان در دستور کار خود دارند. طنز ماجرا اینجاست که واشنگتن خود را بازنده توافق هستهای میداند، و مخالفان داخلی نیز اعتراض دولتمردان امریکایی را دلیل روشن ناکامی برجام میخوانند. این گروه از مخالفان برجام، بدون توجه به ماهیت مخالفت دولتمردان امریکایی، هشیاری مذاکرهکنندگان ایرانی را در چگونگی تدوین توافقنامه دلیل ضعف برجام میدانند. آنان ساده اندیشانه با ادعای واشنگتن به تهران در عدم رعایت روح برجام همراهی میکنند.
شوربختانه اینکه مخالفان داخلی برجام به جای تحسین مذاکره کنندگان ایرانی در پیشبینی هرگونه کارشکنی از سوی نه تنها واشنگتن، بلکه دیگر اعضای گروه 1+5 کوشیدهاند ادبیات حقوقی این توافقنامه بهگونهای تنطیم شود که فرصت را از مخالفان ایران در آینده بگیرد، حالا همصدا با واشنگتن بر پیکره برجام میکوبند. آنان زمین و زمان رقابت سیاسی با دولت را نامناسب انتخاب کردهاند.
بنابرگزارش منابع غربی، از جولای 2015 که توافق هستهای میان تهران و شش قدرت بینالمللی بهدست آمد و از ژانویه 2016 به اجرا درآمد، ایران توانسته است تاکنون به حدود 14میلیارد دلار سرمایهگذاری مستقیم خارجی دست یابد. این همان عاملی است که رنج مخالفان ایران را در دولت و کنگره امریکا سبب شده است.
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 715476
نظر شما