محیط عملیاتی عراق در دوران انتقال از وضعیت سابق به وضعیت تعریف شده در چارچوب توافق امنیتی به سر می‌برد. در چنین سطح انتقالی در محیط عملیاتی عراق شاهد تغییر و تحول در ایالت‌متحده آمریکا و انتقال قدرت از نومحافظهکاران به نودموکراتها بودیم. نومحافظهکاران که در عصر مبارزه با تروریسم و در چارچوب دکترین امنیتی پیش‌دستی بر مبارزه با کشورهای هدف و گروه‌های دشمن تأکید داشتند اما اکنون نودموکراتها بر اصل صدور خوش‌بینی به جای ترس در چارچوب دکترین قدرت هوشمند تأکید دارند.
لذا به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها در محیط عملیاتی عراق دچار تعارض ادبیاتی و رفتاری شده‌اند که در یک سو تلاش دارند حضور خود را از منظر نظامی کاهش و به حضوری امنیتی تبدیل کنند در حالی که در عمل آمریکایی‌ها هنوز عملیات نظامی خود را به انجام می‌رسانند. ماجرای حمله به غیرنظامیان در شهر شیعه نشین کوت مبین تناقض میان ادبیات و رفتار است اما فراموش نکنیم در چارچوب قدرت هوشمند، آمریکایی‌ها تلاش دارند در نهایت با ارتقاء سطح تأثیر قدرت نرم آمریکا در جهان اعمال‌قدرت سخت در محیط‌های عملیاتی مختلف را حقانی‌تر جلوه دهند و از امتیازات حاصل از جابه جایی قدرت از نومحافظهکاران به نودموکراتها به رفتار عمومی جهان بهره‌برداری کنند. در این چارچوب ایالات متحده آمریکا با امضای توافق‌نامه امنیتی تلاش می‌کند رویکرد سخت‌افزارانه خود را توجیه‌پذیر سازد.
تأکید آمریکا برای گرفتن مجوز از دولت عراق از یک سو و دستور وزارت دفاع عراق جهت بازداشت دو افسر عالی‌رتبه عراق به دلیل نقش احتمالی آنها در صدور اجازه انجام این عملیات به نیروهای آمریکایی از سوی دیگر در افکار عمومی اینگونه بازتاب پیدا می‌کند که به هر تقدیر آمریکایی‌ها با رده‌هایی از ارتش عراق هماهنگ کرده‌اند. از سوی دیگر آرایش جدید در صحنه سیاسی عراق در انتخابات اخیر و پیامدهای ناشی از آن از منظر آمریکایی‌ها دور نمانده است. از همین رو سعی می‌کنند از فضای موجود استفاده کرده و تحرکات نظامی خود را در این محیط بر مبنای استفاده از فرصتهای موجود مدیریت نمایند. در چنین نگرشی آمریکایی‌ها از یک سو اعلام می‌دارند در چارچوب توافق‌نامه امنیتی عمل کرده‌اند و از سوی دیگر نوری‌المالکی را در برابر افکار عمومی پاسخگو می‌سازند و تحت فشار قرار می‌دهند تا در درازمدت به بهره‌مندی‌های خاص خود در مسیر نخبه‌سازی در محیط عملیاتی عراق نایل آیند.
*کارشناس روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه
نظر شما