نرگس کیانی: در پی تصمیم فرهاد مهندس‌پور، دبیر سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برای تغییر شیوه انتخاب آثار بخش مرور تئاترِ تهرانِ این دوره از جشنواره، دفترچه‌هایی تهیه شد شامل اسامی همه نمایش‌هایی که در طول سال در همه تماشاخانه‌های تهران اجرا شده بودند، البته به شرط تمایل تولیدکنندگان آن‌ها برای حضور در جشنواره و حاصلش شد ۱۲۷ نمایش که از اول آبان ۱۳۹۵ تا اول مهر ١٣٩٦ روی صحنه رفته بودند.
دفترچه‌ها در اختیار هیئتی ۷۰ نفره شامل کارگردانان، بازیگران، نمایشنامه‌نویسان و مترجمان، منتقدان و روزنامه‌نگاران، طراحان بخش‌های مختلف نظیر صحنه، لباس، نور، گریم و گرافیک، فعالان حوزه موسیقی و صدا، دانشجویان، اساتید و مدیران سالن‌های تئاتر، عکاسان، چهره‌های سیاسی قرار گرفت که علاقه‌مندی جدی به تئاتر داشتند؛ تماشاگران دائمی تئاتر و هنرمندان و منتقدان رشته‌های دیگر.
هر کدام از اعضای این هیئت ۷۰ نفره می‌توانستند از یک تا هفت ستاره به هر نمایش بدهند و در نهایت نمایش‌هایی که بیشترین امتیاز را کسب کرده بودند به عنوان اجراهای منتخب بخش مرور تئاتر تهران برای حضور در جشنواره سی و ششم معرفی شدند.
یکی از آن هنرمندان رشته‌های دیگر، حمیدرضا صدر، نویسنده و منتقد سینما و مفسر فوتبال بود که تماشاگر حرفه‌ای تئاتر هم هست.
تقریبا نصف کارها را دیده بودم
حمیدرضا صدر در مورد تعداد کارهایی که در طول سال دیده بوده است و در دفترچه به آن‌ها امتیاز داده گفت: «چون تئاتر زیاد می‌بینم انتظارم از خودم بالا بود و فکر می‌کردم شاید دو سوم از کارها را دیده باشم، ولی شروع به پر کردن دفترچه که کردم، متوجه شدم تقریبا نصف کارها را دیده‌ام.»
او ادامه داد: «من و همسرم به طور متوسط هفته‌ای دو کار و بعضی هفته‌ها سه کار را با هم می‌بینیم که به طور متوسط می‌شود سالی ۵۰ و خرده‌ای تئاتر. هر چند در دفترچه اسامی سالن‌هایی هم بود که من تا به حال به آن‌جا نرفته بودم ولی فکر می‌کنم جوهر قضیه را دیده بودم. من برای جوان‌ها و گروه‌های مستقل هم، وقت می‌گذارم و فقط کارهای معروف را نمی‌بینم. چون اگرچه رشته‌ام تئاتر نبوده است، ولی دانشکده هنرهای زیبایی بوده‌ام و ارتباطم را با آن‌ها حفظ کرده‌ام. خیلی وقت‌ها بازیگران یا کارگردان‌ها زنگ می‌زنند و دعوت می‌کنند و گاهی اوقات برای کار بچه‌های مستقل، خودم به بقیه زنگ می‌زنم، مثلا به آقای بهزاد فراهانی یا خانم پانته‌آ پناهی‌ها و با هم می‌رویم.»
به جایزه و انتخاب و این حرف‌ها اعتقادی ندارم
این منتقد سینما در مورد این که استفاده از هیئتی ۷۰ نفره را برای انتخاب آثار بخش مرور در قیاس با حضور گروهی پنج، شش نفره از داوران که در سال‌های قبل رواج داشت، چطور می‌بیند، هم گفت: «من آدم مناسبی برای جواب دادن به این پرسش نیستم، این را باید از خود اهالی تئاتر بپرسید چون من به عنوان یک تئاتربین حرفه‌ای حضور داشتم. وقتی به من زنگ زدند اول فکر کردم داوری برای همان گروه چند نفره می‌خواهند و گفتم باید به سراغ اهلش بروید و بعد فهمیدم که می‌خواهند نظرات یک هیئت ۷۰ نفره را جمع کنند و من به عنوان یک خوره تئاتر انتخاب شده بودم. بیش از این نمی‌دانم و در مورد مزایا و معایب این شیوه باید از خود بچه‌های تئاتر پرسید.»
صدر ادامه داد: «اگر نظر مرا بخواهید من به جایزه و انتخاب و این حرف‌ها هیچ اعتقادی ندارم، هر چند که برای خود اهالی تئاتر مهم است. بحث من این است که اگر از شما بپرسند جایزه بهترین بازیگر زن یا مرد جشنواره تئاترِ پنج سال پیش را چه کسی برد، یادتان نمی‌آید! ولی همچنان دوست دارید این اتفاق بیفتد هر چند در خاطره‌ها نماند! این جایزه برای خود اهالی‌اش مهم است ولی نگاه من این است که کارها باید متنوع باشد و فضا در اختیار همه قرار بگیرد. من در مورد ورزش هم همین‌طور فکر می‌کنم و اگر دنبال کرده باشید می‌دانید که آن جا هم به رتبه‌بندی و مشخص کردن نفرات اول، دوم و سوم اعتقادی ندارم.»
او افزود: «من سعی کردم بیشترین ستاره‌ها را به گروه‌های جوان و مستقل بدهم. چون برایم جالب است که چه طور یک‌هو با دست خالی شش ماه را صرف تمرین می‌کنند و در سالنی کوچک روی صحنه می‌روند. می‌خواهم بگویم از نظر من این‌ها اهمیتش بسیار بیشتر از آن جایزه‌های رسمی است.»
دفترچه‌ها را دور نریزید!
این مفسر فوتبال در مورد نکته‌ای که در دفترچه‌ها توجهش را جلب کرده بود هم توضیح داد: «نکته‌ای که برای خود من جالب بود این بود که به این صورت می‌شود از طریق دفترچه‌ها و آرای اهالی تئاتر فهمید چرا بیشتر فلان کار را پسندیده‌اند و آن یکی را نه. یعنی می‌توان نموداری به دست آورد که آیا مضمون برایشان مهم‌تر بوده یا فرم، جوان بودن یا کهنه‌کار بودن گروه نمایشی چه تاثیری داشته، آیا مهم بوده که کارها در کدام سالن روی صحنه رفته باشند یا خیر، طراحی صحنه چقدر موثر بوده و... در واقع می‌توان اطلاعاتی از این دفترچه‌ها به دست آورد که به درد یک جور مطالعه میدانی می‌خورد که اگر قرار باشد از طریق نظرسنجی به دست بیاید هم زمان می‌برد و هم انرژی اما می‌شود وقتی کارشان با این دفترچه‌ها تمام شد دورشان نریزند و پایه یک کار مطالعاتی قرارشان دهند.»
57242
نظر شما