۰ نفر
۱۴ مرداد ۱۳۹۷ - ۱۰:۳۴

مدتی پیش در نشستی با حضور مدیران ارشد کشور شرکت کردم که آغاز کننده آن جناب آقای دکتر ظریف بودند. در سخنان خود نکته ای بیان داشتند با این مضمون که «در علوم انسانی تصویر شما از واقعیت مورد توجه قرار می گیرد، نه خود واقعیت».

عیسی منصوری

این نکته برای نویسنده بیش از هرچیز نمایاننده نوع نگاه و روشمندی ایشان در حوزه ماموریتشان و مهمتر از آن، دلیل موفقیتشان بود. چرا که فهم نظام اجرایی کشور از نظامات بین المللی اینگونه نبوده است. از قضا همین نقطه عطف فکری منجر به تحولات سال های اخیر در روابط بین الملل کشور شده است. و نقطه قوت کشور آن است که علیرغم همه چالش های فرعی، موضوع را درک کرده و پشت سر ایشان به حمایت ایستاده است.

فرایندهای تصمیم گیری در حوزه اقتصادی کشور نیز همچنان به سیاق سنت گذشته صورت می گیرد. همچنان نوع مواجهه کشور با فعالان اقتصادی بر پاشنه مجوز و تا حدی وام می چرخد که از ابتدایی ترین و قدیمی ترین ابزارهای دولت ها در تعامل با بخش خصوصی است. به این دسته از نظامات سیاستی "مجوز-محور (Permission-based)" می گویند. سبک قانون نویسی و سیاست گذاری در نظام اجرایی کشور پر از مصادیق این امر است. این روش ها متعلق به رویکردهایی کاملا قدیمی هستند که ناکارآمدی استفاده از آنها به صورت منفرد، سال هاست که اثبات شده است. نکته جالب آن است که این سبک از کار، به تدریج، بین دولت و جامعه فاصله ایجاد می کند و کشورهای صاحب این سبک از سیاست گذاری، در ایجاد ارتباط و تعامل پایدار با بخش خصوصی و جامعه دچار اعوجاج می شوند. در ایران، فارغ از این که چه دولتی بر سر کار باشد، قاعده سیاست گذاری همین بوده و تغییری تجربه نشده بوده است. در دولت نهم و دهم کوشش شد تا دولت به مناطق برده شود، اما به اشتباه، سطح تصمیم گیری ها به پروژه های کوچک محلی تقلیل یافت.

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اخیرا گزارشی منتشر کرده که به تحلیل روند پرداخت وام به روستاییان ذیل قانون حمایت از ایجاد و توسعه اشتغال برای روستاییان و عشایر می پردازد. (قابل ذکر است که این قانون هم از همان سنت قدیم پیروی کرده و در آن فرض شده است که صرف پرداخت وام منجر به ایجاد اشتغال می شود). در این گزارش به تفاوت تفکر حاکم بر وزارت کار با سایر مراکز سیاست گذاری و تصمیم گیری کشور پرداخته شده و اشاره شده است که وزارت کار بر خلاف سایر مراکز که به «پرداخت وام» توجه دارند، به «رشد اشتغالزا، مداخلات توسعه ای و زیرساختی اشتغال» تاکید دارد. خود این اصطلاحات مورد استفاده از سوی وزارت کار نشان دهنده نوع نگاه موجود در آن است که در سال های اخیر، علیرغم محدودیت جدی منابع برای پیاده سازی، تاحدی تاثیر خود را نیز گذارده است. گذشته از ویژگی های اصلی، یکی از بروندادهای رویکرد فکری وزارت کار در دوره اخیر که "رشد اشتغالزای ضد فقر" نامیده می شود، پر شدن فاصله بین جامعه و دولت است. بدین ترتیب، رفتاری که وزارت کار و به طور مشخص شخص آقای دکتر ربیعی در تعامل نزدیک با جامعه از خود بروز می دهد، نه تنها یک باور شخصی که همراه با عقبه ای علمی است. به باور شخصی هفته ای یک بازدید منطقه ای دارد و یا به میان معترضان می رود، اما در کنار آن به باور علمی برنامه کاهش فقر چندلایه را در دستور کار قرار می دهد، کودکان بازمانده از تحصیل را به مدرسه بر می گرداند، برنامه اشتغال فراگیر را به تصویب می رساند، مداخلات توسعه اشتغال منطقه ای را پیاده می کند و ثبات در جامعه کارگری ایجاد می کند که متعلقه آنها اتصال به جامعه است، هرچند همراهی لازم از سوی سایر بازیگران صورت نگیرد.

این نوشته به مناسبت طرح استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر می شود و نکته مورد تاکید آن است که مراقب باشیم بیش و پیش از او به عنوان یک فرد، تفکر رشد اشتغالزای ضد فقر مورد استیضاح قرار می گیرد و در شرایط حیاتی حاضر نقطه قوت اتصال دولت و جامعه در معرض تحدید قرار می گیرد. در کشور ما تلاقی باور شخصی و شخصیتی و نگرش علمی برای ایجاد ارتباط نزدیک بین دولت و جامعه این گونه که در وزارت کار تجربه شده، کم اتفاق افتاده است. ولی هرگاه اتفاق افتاد، دستاوردهای میمونی داشت. این تلاقی، خون دل تهمینه وطن برای پرورش سهراب می خواهد. سهراب هایمان را نکشیم. در شاهنامه چیزی از تهمینه پس از مرگ سهراب، گفته نشده است.

قصد نویسنده قیاس دو فرد نیست، بلکه نقش آنها در ساختار اجرایی کشور مد نظر بوده است و البته که انتخاب آنها هوشمندانه بوده است. می توان ناداوری کرد که رویکرد آقای دکتر ظریف عملا به دلیل خروج آمریکا از برجام، شکست خورده است (که نخورده است) و یا برنامه اشتغال و رفاه وزارت کار به دلیل افزایش قیمت ارز دچار مشکل شده است، اما به فرمایش رهبری، مانند تیم ملی فوتبال کوششمان را کرده ایم.

4242

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 794709

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 4 =