۰ نفر
۱۷ فروردین ۱۳۹۷ - ۲۰:۱۴

نرسی قربان*

ايران يكي از چهار كشور داراي بيش از ٣٠٠ ميليارد بشكه ذخاير هيدروكربوري است كه می‌تواند از حدود يك درصد جمعيت و مساحت خاكي خود در جهان، بيش از ١٨ درصد ذخاير گازي و ٩ درصد ذخاير نفتي دنيا برای توسعه كشور و رفاه نسل های آينده به بهترين شكل استفاده كند.

در گذشته شركت های بين المللي انرژی حتي شركت های كوچكتر نفتي با وجود علاقه برای شركت در توسعه ميادين نفت و گاز ايران به دو دليل تمايلي برای سرمايه گذاری در ايران نداشتند. دليل اصلي عدم علاقه شركت ها برای سرمايه گذاری در ايران تحريم های متعددی بود كه علاوه بر تحريم های گذشته آمريكا در دوران دولت قبل از طرف اتحاديه اروپا و سزمان ملل عليه ايران وضع شده بود.

از سوی ديگر عدم جذابيت قراردادهای بيع متقابل كه حتي قبل از تحريم هايي كه در رابطه با مسايل هسته ای وضع شدند و در سالهايی كه قيمت نفت بالاي ۱۰۰ دلار هم بود، شركت‌ها را به سرمايه‌گذاری در حوزه های نفت و گاز ايران تشويق نكردند و در اين ميان قراردادهای جديد نفتي تاثير به سزايي در كشاندن غول های نفتي به پاي ميز مذاكره داشت. اما در نهايت مسايل اقتصادی و سياسي يك كشور است كه تعيين مي كند سرمايه گذاران تمايل به ورود به صنعت آن كشور داشته باشند يا خیر.

هرچند قراردادهای جديد در مقابل قراردادهاط قبلي بيع متقابل پيشرفته تر و جذابتر است، اما ممكن است شركت های غربي با اعلام باقي بودن تحريم ها، برای بازگشت خود به دنبال بندهای جذابتری در اين قراردادها باشند و بازگشت خود را به دريافت امتيازات بيشتری مشروط كنند.

عملكرد شركت های داخلي طي 30 سال گذشته نشان داده است كه به دليل عدم دسترسي به تكنولوژی و تنگناهای مالي به تنهايي توان توسعه صنعت نفت كشور را ندارند و نمي توانند حجم عظيم سرمايه گذاری ها در پروژه های نفتي را تامين كنند.از سویی صنعت انرژی از جذابيت زيادی برای سرمايه گذاران داخلي و خارجي برخوردار است و مسوولان بايد از اين فرصت استفاده كنند و سرمايه و فناوری مورد نياز را برای توسعه بالادستي و پايين دستی نفت، گاز و پتروشيمی از بخش خصوصي خارجي و داخلي تامين كنند.

واقعیت این است که  ايران در حوزه نفت و گاز بالاترین پتانسيل را دارد، اما از نظر مالي در مضيقه هستيم. از همين رو مهمترين دليل نياز به حضور خارجي ها در صنعت نفت ايران بحث نياز به منابع مالي است. ما برای توسعه و احيای تمامي ميادين نفت و گاز كشور به 200 ميليارد دلار سرمايه گذاری نياز داريم و اين منابع از داخل قابل تامين نيست، حداقل 65 تا 70 درصد منابع مورد نياز بايد از خارج جذب شود.

بر اساس برنامه ششم توسعه منابع مورد نياز وزارت نفت برای سرمايه گذاری 134 ميليارد و700 ميليون دلار است. از اين مبلغ 60 ميليارد و 900 ميليون دلار منابع داخلی وزارت نفت است و حدود 73 ميليارد و 500 ميليون دلار منابعي است كه تحت عنوان منابع ارزی خارج از وزارت نفت نام گذاری  مي شود. از طرفی به دليل جذابيت حوزه نفت و گاز ايران در ميان شركت های خارجي بهتر است در اين حوزه از توان سرمايه گذاران خارجي استفاده كنيم و سرمايه داخلی صرف اشتغالزايي و توسعه حوزه هايی مثل بهداشت و آموزش شود كه قابليت جذب سرمايه خارجی را ندارد.

بنابراین لازم است بتوانيم مشكلات را حل كنيم و منافع ملي را در نظر بگيريم. در غير اين صورت امنيت سرمايه گذاری در كشور زير سوال مي رود و مانع از توسعه كشور مي شود.

باید توجه داشت که ما وارد دوراني شده ايم كه اهميت توجه به انتشارات گازهای گلخانه ای و جرائم سنگيني كه براي انتشار دي اكسيدكربن ناشي از مصرف فرآورده های  نفتي وضع شده تقاضا را به تدريج كاهش مي دهد. كشورهايي كه ذخاير زياد نفت و گاز دارند، با اين خطر روبه رو هستند كه همانطور كه زغالسنگ جاي خود را به نفت و گاز داد، قسمتي از ذخاير نفت و گاز آنها با عرضه انرژی های  تجديدپذير قابل توليد نباشد. از مهمترين اهداف چشمانداز در زمينه انرژی «افزايش ظرفيت توليد صيانت شده نفت متناسب با ذخاير موجود و برخورداری كشور از افزايش قدرت اقتصادی و امنيتي و سياسي» است.

ذخاير هيدروكربور ايران كه بيشترين در جهان است، مي تواند يكي از مهمترين عوامل برای افزايش قدرت اقتصادی، راهبردی، سياسی و حفظ امنيت ملي كشور باشد. تعلل در تصميم گيری در توسعه صنعت نفت و گاز فقط به نفع دشمنان ايران است كه در اين مورد با اهرم های سياسی و هزينه زياد اقدام مي كنند.

 

*کارشناس اقتصاد انرژی و استاد دانشگاه

 

3535

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 767506

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 14 =