به گزارش روزنامه فایننشال تایمز، با گذشت بیش از شش دهه از کودتای آمریکایی انگلیسی علیه دولت مصدق، همچنان اسناد تازه ای از این دسیسه بین المللی منتشر می شود و این در حالی است که انگلیسی ها همچنان از آمریکا می خواهند از انتشار اسناد مربوط به دخالت این کشور در کودتای 1332 خودداری کنند.
روزنامه فایننشال تایمز در مقاله ای به قلم دیوید جی. لینچ اعلام کرد اسناد وزارت خارجه آمریکا که به تازگی از طبقه بندی محرمانه خارج شده اند نشان می دهد دولت انگلیس در هزار و نهصد و پنجاه و دو بارها از دولت آمریکا خواسته بود در کودتا برای براندازی دولت مصدق در ایران با این کشور همراه باشد.
به گزارش واحد مرکزی خبر، به گفته دو نفر از کارشناسان آرشیو امنیت ملی در سازمان فراحزبی تحقیقاتی خصوصی که به این اسناد دسترسی داشته اند، این پرونده ها نشان می دهند «اولین درخواست رسمی و تایید شده دولت انگلیس در اواخر هزار و نهصد و پنجاه و دو برای فشار به واشنگتن برای کمک به ساقط کردن دولت مصدق صورت گرفته است».
یادداشت های «بسیار محرمانه» وزارت خارجه- شامل یک مورد «پیشنهاد دولت انگلیس برای ساماندهی کودتا در ایران»- بیانگر ابعاد جدیدی از ارزیابی لندن از اوضاع سیاسی ایران و تهدید منافع انگلیس است که در نهایت به کودتای هزار و نهصد و پنجاه و سه منجر شد.
خیزش ضد دولتی که تحت حمایت آمریکا و انگلیس نیز بود و به سقوط مصدق انجامید، بیش از دو دهه حکومت خودکامه محمد رضا شاه پهلوی را پایدار ساخت و روابط بین تهران و غرب را به تلخی کشاند.
مالکون بایرن از آرشیو امنیت ملی و مارک کاسیوروسکی از دانشگاه تولین می نویسند در هزار و نهصد و پنجاه و دو که دولت وینستون چرچیل، برای بازیابی سلطه بر صنعت نفت ایران که مصدق سال قبل آن را ملی کرده بود، در نظر داشت «به هر اقدامی از جمله اقدام نظامی» دست بزند.
در اکتبر، مقامات انگلیسی و آمریکایی دست کم سه بار برای بررسی چشم انداز ساقط کردن دولت مصدق دیدار کردند. سر کریستوفر استیل، فرد شماره 2 سفارت انگلیس در واشنگتن این موضوع را با مقامات آمریکایی که تمایلی به مساله نداشتند، در میان گذاشت.
در سالهای اخیر، دولت انگلیس بارها به مقامات آمریکایی فشار وارد کرده است تا مانع از دسترسی عمومی به تاییدات رسمی تلاش های لندن برای ساقط کردن دولت مصدق شود.
این اسناد که روز سه شنبه منتشر شدند، باقیمانده هزار و هفت صفحه سندی است که به عنوان بخشی از سری های «روابط خارجی آمریکا» به شمار می آیند. بایرن و کاسیوروسکی این اسناد را در مجموعه آرشیو دولتی در پارک کالج در مریلند پیدا کرده اند.
یک ماه پیش از انتشار اسناد وزارت خارجه آمریکا، یادداشت های مربوط به کودتای هزار و نهصد و پنجاه و دو محرمانه طبقه بندی شدند.
سوم دسامبر اعلام شد اسناد مرتبط با کودتای هزار و نهصد و پنجاه و سه تا زمانی که دولت انگلیس تایید کند یا نه تا دو هزار و بیست و پنج محرمانه باقی می ماند. این کارشناسان چنین طرح شکایت کردند که دولت انگلیس آنچه را که افکار عمومی آمریکا می توانند درباره دخالت دولت خود بدانند، کنترل می کند. این دو کارشناس می گویند معلوم نیست با لندن درباره انتشار اسناد هزار و نهصد و پنجاه و دو رایزنی شده است یا نه.
اسناد نشان می دهند دولت ترومن در ابتدا با درخواست های انگلیس برای لزوم اقدام علیه مصدق که دیپلمات ها و مقامات اطلاعاتی انگلیس را چند ماه پیش از ملی کردن صنعت نفت اخراج کرده بود، مخالفت می کند.
بر اساس این اسناد، تا اواخر هزار و نهصد و پنجاه و دو، انگلیسی ها درخواست خود را اصلاح و بر لزوم مقابله با مصدق با عنوان نبرد با «کمونیسم در ایران» تاکید می کنند. رئیس جمهور هری ترومن و دین اچسون، وزیر خارجه وقت آمریکا همچنان از حمایت از کودتا سر باز می زنند و ترجیح می دهند با مصدق همکاری کنند.
با این حال پل نیتز که ریاست شورای سیاست گذاری آمریکا را به عهده دارد، پیشنهاد می کند که طراحان کودتا در ایران ابتدا باید پویشی را علیه آیت الله ابوالقاسم کاشانی راه بیندازند.
مقامات انگلیس مودبانه این پیشنهاد را رد می کنند در حالی که می دانستند چند هفته ای بیشتر از دولت ترومن باقی نمانده است، بر فشارهای خود بر دولت آمریکا برای تصمیم گیری در این خصوص افزودند. براساس یادداشتی به تاریخ سوم دسامبر، بهترین زمان برای کودتا می توانست بهار باشد.
52310
نظر شما