رازهای ناگفته ای از دل معادن سنگ هخامنشی بیرون کشیده شد

فرهاد زارعی کردشولی گفت: از این آثار می توان به دو معدن سنگ های آهکی تراورتن سفید در کوه الماس بری تنب کرم و معادن سنگ های ماسه سنگی موسوم به ابوالوردی اشاره کرد. اگرچه معدن الماس بُری در گذشته توسط باستان شناسانی که در حوزه پاسارگاد و تخت جمشید کار کرده بودند، شناسایی شده بود ولی از نحوه و چگونگی برداشت این سنگ ها گزارشی منتشر نشد.او با اشاره به وسعت بیش از ۶ کیلومتر مربع معدن الماس بُری گفت: این معدن مهمترین و بزرگترین معدن هخامنشی مربوط به پاسارگاد است که از بیش از چهل قسمت آن سنگ برداشت شده است. پس از انتخاب محل بُرش و بر اساس ابعاد بلوک مورد نیاز، حجاران اقدام به جدا سازی بلوک ها با انواع تیشه و قلم می کردند.فاصله هر بلوک بریده شده با بدنه اصلی کوه بین ۵۰ الی۸۰ سانتی متر و به اندازه عرض شانه حجاران بود.
وی افزود: در مرحله بعد بلوک ها را که به صورت قلم ستون های نیمه تراش و مکعبی شکل به وزن بین ۲ تا۵۰ تن بودند را از صخره ها جدا کرده و در دره های ریگزار مانند معدن به دامنه کوه منتقل می کردند. فرهاد زارعی کرد شولی در ادامه به معدن ابوالوردی اشاره کرد و گفت: این معدن که به تازگی شناسایی شده، و از سنگ های استخراج شده آن، در پر کردن فضای داخلی دیواره صفه تل تخت و زیر سازی کاخ ها و آبنماهای باغ شاهی استفاده کرده اند.وي از دیگر سنگ های مورد استفاده دربناهای مجموعه پاسارگاد، به سنگ سیاه اشاره کرد و افزود: گروه بررسی امیدوار است در حوزه فرهنگی همین شهرستان، معدن آن را شناسایی کند. رگه هایی از سنگ های سیاه ، در بخش جنوب شرقی شهرستان(منطقه دهستان سرپنیران)شناسایی شده که از نظر نوع و جنس سنگ با سنگ سیاه مجموعه قرابت نزدیکی دارد.
وي از جمله این آثار به کانال های هخامنشی جوی دختر اشاره کرد و گفت: هخامنشیان از بالا دست رود پلوار، ترعه ای (کانالی) جدا کرده وآب را با استفاده از شیب طبیعی زمین (شیب در پاسارگاد از شمال به جنوب است) در دامنه تپه ماهوری های شرق پاسارگاد، به پشت سد هخامنشی سرپنیران انتقال می دادند.
به گفته این باستان شناس آب در فصول پر بارش سال ذخیره و در فصول زراعی، کشاورزی آزاد می شد و پس از گذر از کانال های دست ساز تنگ سعادتشهر به اراضی مرغوب شرق دشت سعادتشهر (بالغ بر ده هزار هکتار) انتقال پیدا می کرد.
فرهاد زارعی کرد شولی در ادامه افزود: هخامنشیان در تنگه تاریخی بلاغی نیز اقدام به حفر کانال های دستکند منحصر به فرد به صورت منقطع در دو طرف شرق و غرب رود پلوار به طول۵/۵کیلومتر کرده و آب را به اراضی کشاورزی تنگه و بخش غربی دشت سعادت شهر انتقال داده اند.
این باستان شناس افزود: از قرون متاخر اسلامی (از قرون نهم هجری تا چهارده هجری)آثاری نظیر بقاع متبرکه و قبرستان های با سنگ قبرهای نفیس(دوره صفوی)، تعدادی پایه پل بر روی پلوار(حداقل چهار پل)، سه آسیاب و همچنین کاروانسرا شناسایی شد.به گفته سرپرست هیات برنامه بررسی و شناسایی باستان شناختی شهرستان پاسارگاد، پیش بینی می شود بررسی باستان شناسی شهرستان پاسارگاد و بخش مشهد مرغاب به لحاظ وجود مناطق صعب العبور و کوهستانی تا پایان سال جاری و بهار سال۱۳۹۶ ادامه یابد.

46