بافت تاريخي شيراز با وسعت 350 هكتاري يكي از بافت هاي ارزشمند و منحصربه فرد كشور است كه مملو از خانه ها، مساجد، حمام ها و بازارچه هايي است كه به دليل قدمت و اصالت و ويژگي هاي خاصي كه دارند اكثراً در فهرست ملي به ثبت رسيده اند.
طبق آمارهاي ارائه شده، بيش از 2 هزار اثر تاريخي- فرهنگي در اين محوطه وجود دارد كه بايد حفاظت و مراقبت شود؛ آثاري كه نزديك به 40 درصد از مصالح به كار رفته و تزئينات آن، چوبي است و همواره در معرض هجوم موريانه ها قرار دارد و به صورت ساليانه مورد سم پاشي قرار مي گيرد. اما به اعتقاد كارشناسان، موريانه ها وقتي وارد يك عمارت تاريخي مي شوند نه تنها سازه هاي چوبي بلكه ديگر قسمت هاي بنا را نيز مورد حمله قرار داده و نابود مي كنند.
در اين رابطه سيامك بصيري، يكي از كارشناسان حوزه مرمت اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس به خبرنگار ما گفت: يكي از اصلي ترين تهديدها براي آثار تاريخي فارس به ويژه عمارت هاي قديمي و داراي ارزش شيراز، موريانه ها هستند و همواره در تلاشيم با اين موجودات ريز مبارزه كنيم.
به گفته وي، موريانه ها در بافت تاريخي شيراز به دليل تراكم آثار، بيشترند و امكان حذف كامل آنها وجود ندارد، اما در تك عمارت ها قضيه متفاوت است و بهتر مي توان با آنها مبارزه كرد و براي هميشه نابودشان كرد.
بصيري با بيان اينكه كلوني موريانه ها داراي ملكه است و در اعماق زمين جاي دارد، افزود: رطوبت و گل عامل اصلي وجود موريانه در بناها محسوب مي شود و وقتي اين موجودات به يك بنا حمله ور مي شوند، نه تنها آثار چوبي را مي خورند بلكه آسيب هاي جدي بر بدنه بناها (ديوارها) نيز وارد مي كنند.
اين كارشناس مرمت آثار تاريخي فارس افزود: در حال حاضر در اكثر بناهاي تاريخي مانند باغ ارم، باغ عفيف آباد، موزه پارس و اكثر خانه هاي تاريخي شيراز، موريانه وجود دارد.
بصيري در ادامه اين گفت وگو با اشاره به اينكه ردپاي موريانه ها در عمارت باغ هاي عفيف آباد و ارم به وضوح ديده شده است، افزود: يكي از راه هاي حذف موريانه، ايجاد كانال هاي زيرزميني به عمق 3 تا 4 متر و تزريق سموم شيميايي است، اما در گذشته نيز از روش سنتي چون پاشيدن آب تنباكو، قير و گچ برروي چوب هاي موريانه زده استفاده مي شد.
وي با بيان اينكه حفر كانال ها به اين دليل است كه كلوني موريانه ها همواره در زير زمين است، گفت: حفر چنين كانالي در باغ ارم شيراز يك ضرورت است و پيشنهاد آن داده شده، اما با توجه به حساسيت هاي موجود، اين كانال در باغ عفيف آباد حفر شده و تا حدودي هم از گسترش هجوم موريانهها جلوگيري شده است.
اين كارشناس حوزه مرمت اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس اضافه كرد: در حال حاضر موزه پارس نيز از گزند هجوم موريانه ها در امان نيست و به صورت مستمر از مواد شيميايي براي حذف آنها استفاده مي شود.
وي با تاكيد بر اينكه استفاده از سموم شيميايي، آسيبي به بدنه و آثار تاريخي بناها وارد نمي كند، گفت: با توجه به حساسيت هاي موجود، يكي از آيتم هاي موقت موريانه زدايي در بناها، همين روش است.
بصيري در ادامه تاكيد كرد: موريانه در تمامي بناهاي قديمي و تاريخي وجود دارد و تنها مربوط به آثار موجود در شيراز و يا فارس نيست، از اين رو همواره براي حذف اين موجودات مخرب با تمامي توان، اقدامات لازم انجام مي شود.
46
نظر شما