توله خرس و محیط‌بانان گلستانی قربانی عدم آموزش! / خلاءهای قانونی برای حفاظت از حیوانات

مهدیه بهارمست: چندی قبل انتشار فیلم و عکس کشتن یک قلاده توله خرس در استان گلستان توسط برخی نیروهای محیط زیست استان گلستان، قلب دوستداران حیات وحش و محیط زیست کشور را آزرد که به‌دنبال آن عیسی کلانتری دستور پیگیری و برخورد با خاطیان را صادر کرد. حتی پس از آن رییس محیط زیست استان گلستان هم با حکم رییس سازمان محیط زیست تغییر کرد. 

برای حفظ حقوق حیوانات خلا قانونی داریم، برای آن فکری کرده اند؟

متاسفانه نه، البته درباره حقوق حمایت از حیوانات دو تا تفکیک وجود دارد یکی حیوانات شهری و حیواناتی که متعلق به حیات وحش است یک سری مقرراتی در سازمان محیط زیست است از قدیم در حیات وحش که اولا قوانین به روز نیستند بلکه قدیمی هستند، شاید در زمانی که آن قانون‌ها وضع شده قانونگذار خیلی متوجه خطر از دست دادن یکسری از گونه های حیات وحش نبوده بنابراین با دید ملایمتری قانونگذاری کرده از لحاظ تعیین مجازات کسی که پلنگ، خرس و گونه های در معرض خطر و کمیاب از بین میبرد مجازات‌ها به آن شکل بازدارنده نیست بدلیل اینکه به روز نشده این مجازات ها فقط جرم انگاری شده است.

قسمت حیوانات شهری که فاجعه است بلکه هیچ قانونی وجود ندارد و ما هرچه تلاش میکنیم تا قانونی حمایت از حیوانات را به صورت تا هم حیوانات شهری و اهلی را پوشش دهد و هم حیوانات وحشی ولی فعلا به نتیجه نرسیدیم.

اگر این لایحه که معلوم نیست سرنوشتش چه شده به قانون تبدیل بشه، چه تغییراتی رو ما شاهد خواهیم بود؟ اجرایی آن به صورت است؟

باید الگو برداری از کشورهای دیگری که چنین قانونی دارند کرد، یعنی از نو نباید آن چرخ را ابداع کرد چون حیوان آزاری همه دنیا وجوددارد، بلکه صرفا برای اقلیم یا عرف خاصی نیست. وابسته به اقلیم هست ولی در همه کشورها وجود دارد. مسلما بهترین قانون هم اگر مجری خوب نداشته باشد یک قانون ضعیف است و اگر یک مجری خوب داشته باشد و موجب بهرهبرداری خوبی شود، حتی اگر یک قانون دقیقی وجود نداشته باشد. ما دو تا مورد هم مشکل داریم.

در مورد حیات وجش که متولی خود محیط زیست است، رئیس سازمان محیط زیست وقتی اعلام می‌کنند ابزار سخت افزاری آنان به طرز وحشتناکی کم است، خب دیگر نمی‌شود توقع داشت قانون که یک نوشته و کاغذ است، نیرو باید از نظر کمی و کیفی مناسب باشد، تعداد متناسب با محیط زیست باشد و هم از نظر آموزش و اینکه حرفه‌ای بتوانند کار را انجام دهند قابل قبول باشد که متاسفانه سازمان محیط زیست از نظر کمی و کیفی به قول معروف زیر خط فقر است.

با توجه به فیلم پخش شده در صفحات مجازی تعداد افرادی که در آنجا حضور داشتند زیاد بوده ولی آموزش کافی را برای برخورد با چنین لحظه‌ای نداشتند؟

بله من متاسفانه فیلم را دیدم و دقیقا در تمام مدت داشتم به این فکر می‌کردم که انگار یکسری آدم که کوچک‌ترین آموزشی ندیدند برای اینحور مواقع و این آدم‌ها دارند، یک کاری رو انحام میدند که تو لحظه تصمیم می‌گیرند بدون محاسبه و بدون حساب کتاب علمی و قشنگ مشخصه با تور ماهی گیری می‌خواهند یک خرس رو بگیرند و حالا من یکسری چیزا رو خوندم دیدم که یک موح شدیدی راه افتاده علیه این نیرو‌ها در فضای مجازی که طبیعیه و مشکل بزرگ این است که چیزی اینچنین اتفاق می‌افتد یا یه مسئله ای فاش می‌شود به جای اینکه مسئولین حوابگو باشند به دنبال توجیح و فرافکنی هستند.

این یک فیلم است و مشخصه که این‌ها برای این موقعیت بلد نیستند چه باید بکنند، و خوب است که ما حیات وحشی مانند کنیا نداریم اونجا اون سرباز ها با حداقل سواد از مناطق محروم آفریقایی جوری آموزش دیدند که میدانند باید چه بکنند. یعنی می‌دانند که یک حیوان وحشی مثل کرگدن یا شیر رو بخواهد جابجا بکند از چه ابزاری باید استفاده و بعد به چه صورت جابجا کنند. حال اینجا اینچنین حیوانات وحشی‌ای نداریم اما اینجا این‌ها موقعیتی کردند که آن حیوان که نیازمند کمک این ها است برای خودشان خطر ایجاد کرده. همان دفع خطر رو این‌ها بلد نبودند انجام بدهند و یکراست به سراغ نابود کردن حیوان رفتند. یعنی بدیهی ترین چیز در حیات وحش این است که یک حیوان وحشی رو وقتی که شما تحریک می‌کنید از اون حالت معمول خودش وحشی‌تر می‌شود. و اینها دقیقا همین کار را کردند.

در نگاه اول هرکسی به دفاع فکر می‌کند؟ آیا از نگاه شما هم این چنین است؟

این اتفاق که افتاده از نظر جرم انگاری به دو بخش تقسیم و بررسی می‌شود. یک مقدارش که تخلف سازمانی بوده یعنی باید ببینیم فرد بالادست یا مدیر چه کسی بوده که اشخاص بدون آموزش رو چنین وظیفه‌ای قرار داده است، در واقع مدیر مسئول است، این مدیر هست که باید آدم ها را متناسب با حرفه‌ای که دارند سر کار بگذارند. مدیر باید آموزش‌ و ابزار لازم را در اختیار افراد قرار بدهد.

این قضیه می‌توانست بدتر از اینم بشود، حالاتی که برای توله خرس ایجاد شد، شاید باعث این می‌شد که یکی از محیط بانان کشته بشود. بازم حیوان که مقصر نیست چون فقط می خواست خودش را نجات بدهد، دادگستری هم بخواد برای این‌ها جرم انگاری کند، خوب محیط بانان نیروی محیط ریست هستند، توجیح آنان این است که عمدی نداشتند که قطعا همین است، در واقع موقعیت خودشون تبدیل کردن برای خلاص شدن ازش ناچار بودن دست به چنین کاری بزنند.

اگر یک حیوان هم در طبیعت وجود داشته باشد و در مقابل جان انسانی در خطر باشد، خوب مسلما کسی در دنیا از آن ایراد نمی‌گیرد، الان تمام بحث ما سر دو تا مسئله است، اینکه چرا حیوان را در چنین موقعیتی قرار دادند و دیگری پنهان کردن این اتفاق، محیط زیست مربوطه در عصر ارتباطات چرا چنین چیزی را پنهان کرده و الان چه جوابی می‌خواهد بدهد.

با توجه به اینکه این افراد از کارمندان و محیط‌بانان محیط زیست بودند، در قانون مجازان اسلامی شامل انفصال از خدمت می‌شوند؟

من بعنوان وکیل نمی‌توان صدور حکم کنم، باید همه جوانب آن بررسی شود، اینکه از لحاظ سازمانی بخواهند آنان را منفصل کنند از خدمت یا جریمه برای آنان در نظر بگیرند بدست قاضی است. ما یک قسمتی از اتفاق تحت یک فیلم میبینم و بعد یک سری روایت هم داریم می‌شنویم، ما قبل داستان را ندیدیم که چرا حیوان در آن موقیعت قرار گرفته است و چرا آن همه آدم ریختن دورو بر توله خرس ما باید ببینیم به قول معروف شعله از کدام جرقه شروع شده است و چه کسی دارو بیهوشی را به خرس زده و یا چه موردی بوده که به اینجا رسیده.
در اصل محیط زیست ما را دارد از بین می‌رود، از رئیس سازمان محیط زیست گرفته تا پرسنلی که آنجا کار می‌کنند، همگی امانت‌دار محیط‌زیست هستند زیرا حیوانات و گونه‌های مختلف برای تمام مردم است، سازمان محیط‌زیست صرفا متولی است و در اصل امانتدار است.

این فیلم اثر فرهنگی بدی داشت الان شکارچیان یا عوام میگویند خوب ایان که محیط بانان این گونه توله خری بی زبان را از بین بردند پس قانون یا کسی هم به ما کاری ندارد و این فاجعه فرهنگی است.

47238