علی اسمعیلی: با به قدرت رسیدن ملک سلمان در عربستان در ژانویه 2015 رویارویی عربستان با محور مقاومت ایران - سوریه - حزب الله وارد مرحله جدیدی شد و شکل علنی به خود گرفت. تهاجم به یمن تحت عنوان « طوفان قاطعیت» به منظور مقابله با نفوذ ایران در آن کشور در 25 مارس 2015 از نمودهای بارز این سیاست بود. عربستان با تشکیل ائتلافی علیه حوثی ها و علی عبدالله صالح درصدد روی کار آمدن رئیس جمهور فراری یمن منصور هادی به قدرت بود. این ائتلاف که مورد حمایت غرب و اسراییل نیز بود حمایت از جنگ عربستان در یمن را محدود به مقابله با آنچه که متحدان ایران در یمن می خواندند نمود و دولت سابق امریکا با وجود اصرار عربستان و اسراییل به دلایل متعدد از جمله علاقمندی به حفظ میراث خود در توافق برجام با ایران در صدد تبدیل جنگ نیابتی به جنگ مستقیم علیه ایران نبود.
اما با روی کار آمدن ترامپ در ایالات متحده و تیم ضد ایرانی پیرامون او که دیدگاههای ضد برجامی دارند و به شدت طرفدار اسراییل هستند حاکمان جدید عربستان کار سختی برای تحریک و تهیج آنها علیه ایران نداشتند.
علاوه بر تحریک و تهیج امریکا از سوی رژیم های عربستان و اسراییل، موفقیتهای نظامی یک ساله اخیر محور مقاومت در سوریه و عراق در برچیدن تدریجی گروههای تروریستی مورد حمایت غرب، اسراییل و عربستان در منطقه، ناکامی عربستان در جنگ یمن و شکست همه پرسی استقلال کردستان عراق و... سبب شده که محور امریکا، اسراییل و عربستان از موفقیتهای محور مقاومت در منطقه برداشتی تهدید آمیز (Perception of Threat) داشته ( اذعان آنها به شکل گیری هلال شیعی از تهران تا بیروت در عمل ) و موازنه قدرت را به زیان خود و به نفع محور مقاومت ببینند و در صدد چاره جویی برآیند.
نگاهی به سخنان و اقدامات مقامات امریکایی و متحدان منطقهی شان (اسراییل و عربستان) علیه ایران و حزب الله در هفتههای اخیر گویای این امر است. در این راستا امریکاییها تحریمهایی علیه ایران و حزب الله وضع کردند، اسراییلیها بزرگترین مانور نظامی خود در دو دهه اخیر در نزدیکی مرزهای لبنان و سوریه با هدف شبیه سازی جنگ با حزب الله برگزار کردند و سعودیها سعدحریری نخست وزیر لبنان را وادار به استعفا کردند و...
با بررسی دقیق متغیرهای دخیل در تصمیم گیری مقامات امریکایی و متحدان منطقه اش علیه ایران و حزب الله نباید از عوامل داخلی در کشورهای نخست غفلت کرد. در این زمینه بخشی از مقامات امریکایی و اسراییلی (قوه مجریه) و کل حاکمیت رژیم سعودی در اتخاد این رویکرد جنگ طلبانه ذی نفع هستند. در ایالات متحده پرزیدنت ترامپ به شدت تحت فشار پرونده دخالت روسیه در روی کار آمدنش در انتخابات نوامبر 2016 هست و هربار ابعاد جدیدی از این پرونده فاش می شود و اکنون دامنه تحقیقات به نزدیکترین فرد از حلقه پیرامونی وی کشیده شده و بیم از استیضاح و برکناری زود هنگامش از سوی کنگره میرود.
در اسراییل نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسراییل تحت فشار پرونده فساد مالی خود و نزدیکانش است که تاکنون پنج بار به دادگاه احضار شده است. در عربستان نیز ولیعهد این کشور تحت عنوان مبارزه با فساد در حال برنامه ریزی برای جانشینی زود هنگام خود به جای پدر تاجدارش و حذف رقباء است. آن چه که در این میان قابل تامل است شخصیت جنگ افروز هر سه نفر فوق از بالاترین مقامات سه رژیم امریکا؛ عربستان و اسراییل به ترتیب ترامپ؛ بن سلمان و نتانیاهو می باشد که این افراد با این فرض که میتوانند با به راه انداختن جنگ علیه ایران و حزب الله علاوه بر عقب راندن ( Roll Back) محور مقاومت و برهم زدن موازنه قدرت به نفع خود در منطقه، مخالفان داخلی خود را نیز به حاشیه راتده و توجه افکار عمومی را از سمت خود به سمت بیرون معطوف کنند.
با توجه به اهداف سه رژیم فوق در سوق دادن منطقه به جنگی ویرانگر، هوشمندی مقامات مسئول در محور مقاومت به ویژه ایران لازم می باشد و در این زمینه اتخاذ اقدامات ذیل ضروری میباشد:
1- شورای امنیت ملی میبایست از اظهار نظرهای غیر مسئولانه از سوی مقاماتی که با سخنان و نوشتههای خود هزینههای زیادی بر سیاست خارجی تحمیل میکنند جلوگیری کند.
2- وزارت امور خارجه از حداکثر توان خود در مجامع منطقهای و بین المللی برای جلوگیری از کشیده شدن منطقه به سمت جنگی ویرانگر از سوی امریکا، اسراییل و عربستان استفاده کند.
3- به منظور تقویت توان بازدارندگی کشور، دیپلماسی دفاعی منطقهی و بین المللی ایران با کشورهای دوست گسترش یابد.
4- برای رویارویی احتمالی نظامی با امریکا و متحدانش، شتاب بخشی به اقتصاد مقاومتی و استفاده از دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت استراتژیک میباشد.
5- تقویت فکری دستگاههای سیاستگذاری کشور در زمینه سیاست خارجی به منظور اتخاذ تصمیمگیری عقلانی به ویژه در مورد اوضاع فعلی منطقه خاورمیانه با استفاده از نظرات کارشناسان و اساتید مجرب رشتههای علوم سیاسی و روابط بین الملل در دانشگاه ها
* دکترای روابط بین الملل، مدرس علوم سیاسی
52312
نظر شما