فرایند مذاکرات هسته ای به طور قطع تا قبل از روی کارآمدن دولت جدید آمریکا باید تمام می شد که شد . در واقع اراده دو طرف بر این بود که این مذاکرات به نتیجه برسد . از یک سو دولت اوباما بر این مذاکرات و نتیجه آن به عنوان یک دستاورد بزرگ برای دولت خود حساب می کرد. چرا که در واقع پروژه ای که خود با تحریم های اقتصادی آغاز کرده بود می خواست خود به پایان برساند. از سوی دیگر شرایط سخت تحریم های اقتصادی و زیان های هنگفت وارده آن ، ایران را در مسیر حل معضل مساله هسته ای قرار داده بود چه اینکه برجام را می توان بزرگترین دستاورد دولت یازدهم در دوره 4 ساله عنوان کرد که البته به واقع هم دستاورد بزرگی است چرا که دولت یازدهم با برجام جلوی روندتخریبی که از دولت دهم آغاز شده بود را گرفت و در عین حال فضای جدیدی را برای سیاست و اقتصاد ایران گشود که در تاریخ معاصر ایران بیسابقه است. ضمن اینکه عدم حل مساله و روبروشدن با دولت بعدی آمریکا ، برای ایران بسیار پرهزینه می توانست باشد.
اما به فرض اینکه اگر توافق صورت نمی گرفت ، چه روندی حاصل می شد، دو سناریو قابل بحث است :
یا مذاکرات با دولت اوباما بدون نتیجه تا دولت جدید ادامه می یافت که قطعا با روی کار آمدن ترامپ و یا حتی قبل از حضور وی در کاخ سفید ( پس از انتخاب) عملابرای مدتی حد اقل یک سال متوقف می شد . در این فاصله تحریم ها تشدید پیدا می کرد و شرایط اقتصادی ایران بیش از پیش سخت می شدو در این صورت با توجه به روحیات جمهوری خواهان و شخص ترامپ حتی گزینه نظامی محدود نیز در در دستور کار قرار می گرفت . اگر هم مذاکرات مجدد آغاز می شد ، شروط امریکا و مواضع آن بسیار سنگین بود ایران مجبور به اعطای امتیازات بسیار سخت به آمریکا بود که اصلا قابل مقایسه با برجام نیست. هم برنامه هسته ای کاملا تعطیل می شد و هم ایران با اهرم تحریم های اقتصادی قدرت مانور بین المللی خود را از دست می داد.
سناروی دوم . توقف مذاکرات در دولت اوباما به دلیل ناامیدی از به نتیجه رسیدن بود. با این سناریو در ابتدا تحریم ها تشدید پیدا می کرد و در ادامه امکان استفاده از گزینه نظامی تقویت می شد و در شرایط سخت هم امکان ایجاد مذاکراتی با شرایطی متفاوت برای ایران شکل می گرفت که عملا نتیجه ای جز شکست ایران نبود.
بنابراین با این تفاسیر ، حداقل استفاده برجام برای ایران در شرایط جدید ، دور شدن از شرایط سخت رویارویی با آمریکا در دو حوزه نظامی و دیپلماتیک و خرید زمان بود .
برجام دیوار بزرگ تحریم های اقتصادی را شکسته است . دیواری که اگر برجام نبود با آمدن ترامپ قوی تر و بزرگتر می شد و عبور از آن به مراتب سخت و پرهزینه بود . از سوی دیگر ایران توانسته از طرف مقابل امتیازات هسته ای خوبی بگیرد و حق هسته ای خود را برای طرف مقابل تحمیل کند.
همچنین در شرایط کنونی اگرچه دولت جدید آمریکا با برجام مشکل دارد اما به راحتی و بدون پرداخت هزینه قادر به لغو آن نیست و مجبور است کجدارو مریض با آن همراه شود تا بهانه ای از طرف ایران پیدا کرده و آن را لغو نماید.
در این شرایط حراست از برجام و جلوگیری از ایجاد بهانه برای آمریکا، امری ضروری و الزامی است. باید از این دستاورد بزرگ به خوبی و با دقت حراست شود.
برای شرکت در نظرخواهی خبرآنلاین و خواندن نظرات کاربران اینجا را کلیک کنید.
49310
نظر شما