این روزها تب Face book در ایران، بسیاری از کاربران اینترنت را دچار خود کرده است. بخشی از این بازار پر رونق نتیجه ورود سیاستمداران به فضای این سایت است. البته سیاست‌ورزی و انتخابات، همه ماجرا نیست. فیس‌بوک ترکیبی از سایت‌های چت آنلاین، میکرو بلاگینگ و ایمیل و همچنین فضایی برای به اشتراک گذاشتن، عکس، فیلم و موسیقی است. این قابلیت‌های در کنار امکان ایجاد جامعه مجازی کوچک، از مهم‌ترین جاذبه‌های سایت فیس‌بوک، برای کاربران اینترنتی به ویژه در ایران است. بی‌دلیل نیست که در مدت زمانی کمتر از یکسال تعداد کاربران فارسی زبان این سایت به بیش از 30 هزار نفر رسیده است.
فکرش را بکنید، توی کافه تریا یک نفر پشت میز مقابل نشسته است. با خودتان فکر می‌کنید، چه خوب می‌شد، اگر بدون اینکه با او حرف بزنم و او بداند، می‌دانستم که اسمش چیست؟ چه‌کاره است؟ با کمک «آکا آکی همه این کارها شدنی است.
آن طور که دویچه‌وله گزارش داده است، این ایده، یعنی مکانیابی و گرفتن اطلاعات در مورد رهگذری که از کنارمان عبور می‌کند یا کسانی که می‌شناسیم و ارتباط میان‌کنشی (اینتراکتیو) با آنان، بدون در دسترس بودن کامپیوتر، برای نخستین بار به سر رومن هنزلر و دار و دسته‌اش زد. سال ۲۰۰۸ بود و این گروه باید موضوعی برای پایان‌نامه گروهی مقطع دیپلم (معادل لیسانس و گاه فوق لیسانس ایران) برمی‌گزید.
از سال ۲۰۰۶ پای جامعه‌های مجازی اجتماعی به اینترنت باز شده بود. سایت‌هایی مانند فیس‌بوک (Facebook) این امکان را به هر کاربری می‌دادند که با باز کردن یک صفحه مجازی برای خودش، جامعه کوچکی بسازد از دوستان و آشنایانش و با آنها در تبادل مستمر باشد، عکس و ویدئو و متن در صفحه‌اش بگذارد؛ برای دوستانش از همانجا ایمیل بفرستد؛ گروه‌های موضوعی بنا کند و در مورد نوشته‌ها و عکس‌ها و فیلم‌های هم‌قطارانش نظر دهد و با آنها که در وضعیت آنلاین هستند، چت کند.
در این جوامع مجازی با باز کردن صفحه، کوچک‌ترین تحرکات در صفحه‌های دیگر دوستان روی صفحه کاربر فهرست می‌شود. اما برای انجام تمام این اینتراکسیون‌ها، داشتن یک وسیله ضروری بود و هست: کامپیوتر. رومن هنزلر و دوستانش این‌بار می‌خواستند بدون کامپیوتر در کوچه و خیابان، در سالن غذاخوری دانشگاه، در اتوبوس و در کافه‌تریا هم با این جامعه در ارتباط باشند و پای جامعه‌های اجتماعی مجازی (social Networking) را به زندگی واقعی باز کنند. آوریل سال ۲۰۰۸ این ایده عملی شد. برنامه Aka- aki به بازار آمد. Aka-aki نرم‌افزاری است که مثلاً روی موبایل می‌توان آن را نصب کرد.
با نصب این نرم‌افزار می‌توان پروفایل دیگر کسانی که در Aka-aki عضو هستند و در آن لحظه در شعاع یک کیلومتری کاربر در رفت و آمدند را نگریست، با آنها ایمیل و خبر رد و بدل کرد و حتی «بلاگید». به این ترتیب دوستانمان در جریان تازه‌ترین رویدادها قرار می‌گیرند و امکان دوست شدن با کاربری که روبه‌رویمان نشسته ونمی‌شناسیمش، ایجاد می‌شود.
«آکا آکی» یعنی اینتراکسیون با انسان‌هایی که می‌شناسیم و می‌خواهیم بشناسیم در تمام ساعات روز و در همه جا.
آکا آکی چگونه عمل می‌کند؟
«آکا آکی» همان استانداردهایی را رعایت می‌کند که کاربران جامعه‌های مجازی با آن آشنا هستند. تنها فرقش با آنها این است که برای استفاده از آن نیازی به کامپیوتر نیست. «آکا آکی» در حقیقت، اولین شبکه اجتماعی مجازی متحرک (mobile social Networking) است. این برنامه در ابتدا از تکنولوژی بلوتوث (Bluetooth) استفاده می‌کرد.
با کمک بلوتوث «آکا آکی» می‌توانست در شعاعی به اندازه ۲۰ متر کاربران را شناسایی کند. اکنون اما با ترکیبی از تکنولوژی‌های گوناگون عمل می‌کند: بلوتوث، W-Lan، GPS یا Cell-ID. به این ترتیب شعاع شناسایی و مکانیابی دستگاه‌های همراه و انتقال داده به یک کیلومتر افزایش یافته است.
مسلماً برنامه «آکا آکی» این امکان را در اختیار کاربر قرار می‌دهد که خود را پنهان کرده و به عنوان «ناشناس» ردیابی شود. اما کاربران این برنامه مطمئناً به دنبال ارتباط با انسان‌های اطرافشان هستند نه «قایم شدن». «آکا آکی» قابل نصب بر روی همه انواع تلفن‌های همراه است. این برنامه و استفاده از آن رایگان است. پرداخت هزینه انتقال داده‌ها به شرکتی که خدمات تلفن همراه را ارائه می‌کند، شاید تنها هزینه‌ای باشد که در برخی مواقع باید از سوی کاربر تقبل شود. هر چند می‌توان تلفن همراه را روی وضعیتی تنظیم کرد که این هزینه به صفر برسد. این «اختراع»، جایزه Web-Oscar را برای مبدعانش به‌ارمغان آورد.
ارائه خدمات دیگر از طریق این برنامه، برای مثال بازی‌هایی که امکان بازی دو کاربر را جداگانه ولی با هم میسر کند، از جمله ایده‌های جدید مؤسسان «آکا آکی» است. تا ماه مه سال ۲۰۰۹، دویست هزار نفر به شبکه «آکا آکی» پیوسته‌اند. رومن هنزلر و همکارانش اما پیش‌بینی می‌کنند که شمار اعضای این شبکه در کشورهای گوناگون به نحو برق‌آسایی افزایش یابد.
نرم‌افزار آکا آکی در ایران را تعداد بسیار کمی می‌شناسند. شاید بتوان جوان بودن این تکنولوژی ارتباطی را مهم‌ترین دلیل ناشناخته بودند آن در ایران به شمار آورد. اما این مسئله‌ای است که احتمالاً تا چند ماه دیگر به شدت تغییر می‌یابد. نتایج نظرسنجی یک موسسه آلمانی در ایران، از رشد شدید آکا آکی در کشور ما طی ماه‌های آینده حکایت دارد، این موسسه از جامعه آماری خود پرسیده است، فکر می‌کنید آکا آکی یا برنامه شبیه آن در ایران طرفدار پیدا کند. 77 درصد پاسخ داده‌اند که بله، به سرعت. 15 درصد نیز گفته‌اند بله ولی نه خیلی سریع و گسترده و فقط کمتر از 8 درصد پاسخ داده‌اند که نه و چون از جذابیت لازم برخوردار نیست.
آکاآکی برخلاف فیس‌بوک و سایر روش‌های ساخت جامعه مجازی از فایروال‌های دولتی عبور نمی‌کند و این مسئله دو نتیجه کاملاً مشخص در پی دارد.1- هر کاربر باید آخرین ویرایش آنتی‌ویروس‌ها را روی سیستم خود نصب کند. چون ویروس‌ها به سرعت می‌توانند در این فضا تکثیر شوند.2- دولت نمی‌تواند چارچوب فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مورد نظر خود را برای کاربران این فضا تعریف کند و این خود کاربران هستند که باید از امنیت اخلاقی فضای مجازی خود محافظت کنند.
همچنین کاربرانی که رفتار غیرمسئولانه دارند، به مرور و براساس الگوهای رفتاری‌شان شناسایی می‌شوند و کاربران می‌توانند براساس سلیقه خود، فهرستی از کاربران نامطلوب را در وضعیت Ignre قرار دهند.آکا آکی البته هنوز یک ضعف مهم برای فراگیر شدن دارد. این نرم‌افزار نتوانسته است Link مناسبی بین فضای کامپیوتر و موبایل برقرار کند. در فهرست Conectionهای آن نیز اینترنت جایگاه کمرنگی دارد. شاید اگر کاربران اصرار کنند، نویسندگان آکا آکی به زودی ویرایش جدیدی ارائه کنند که این ضعف‌ها را برطرف کند. هر چند اگر آنها نتوانند به این نیاز بازار پاسخ دهند، گروه دیگری این کار را انجام خواهند داد.
فکر می‌کنید آکاآکی یا برنامه‌های مشابه آن در ایران طرفدار پیدا می‌کند؟
نظر شما