مجید جویا: این آزمایش 69 سال طول کشید، اما هفته قبل ما بالاخره قطره قیر را دیدیم. هنگامی که یک حباب به اندازه یک بند انگشت از توده اصلی قیر جدا شد و در یک بشر افتاد، یکی از طولانی‌ترین آزمایش‌های دنیا بعد از گذشت 69 سال به پایان خود رسید. برای اولین بار در تاریخ است که این رخداد (سقوط قطره قیر) بر روی ویدئو ثبت شده است.
آزمایش قطره قیر در ترینیتی کالج دوبلین در ایرلند در سال 1944/1323 آغاز شد. البته این آزمایش اولین بار در دانشگاه کوینزلند در استرالیا از سال 1930/1309 انجام گرفته بود، اما اشکالات گوناگونی باعث شد که تیم نتواند در عمل جدا شدن و سقوط را ببینند.
شین برینگ از تریتینی کالج، که دوربینش این واقعه را در 11 جولای (20 تیر) ثبت کرده است، می‌گوید: «هیچ کس تاکنون افتادن قطره قیر را در هیچ جایی از جهان ندیده است. این یکی از قدیمی‌ترین (عجیب‌ترین و کمیاب‌ترین) آزمایش‌های دنیا است».
قیر در دمای اتاق اگر با چکش ضربه ببیند، خرد می‌شود. آزمایش کوئینزلند را فیزیک‌دانی به نام توماس پارنل اجرا کرد تا توضیح دهد که اگرچه قیر به نظر جامد است، اما به طور باور نکردنی یک مایع ویسکوز است.
در سال 1927/1306 پارنل یک قطره قیر را گرم کرده و آن را در یک قیف شیشه‌ای با یک گردنه مهروموم شده، ریخت. پس از آن او ظرف را به مدت سه سال به حال خود گذاشت، در پایان این مدت، او میله را برید تا اجازه دهد که قیر بچکد و بر زمین بیفتد. گرانش زمین سبب شده که هر ده سال، یک قطره از قیر آن، بیرون بریزد، و انتظار می‌رود که نهمین قطره هم در همین امسال به سفر خود پایان دهد. این آزمایش بسیار طولانی به کتاب رکوردهای جهانی گینس اضافه شده است و یک جایزه ایگ‌نوبل را در سال 2005 /1384 به خود اختصاص داده است.
قیر کامل
پارنل مرد و هرگز جدا شدن این قطره را ندید، و جان مینستون مسئول فعلی آزمایش کوئینزلند هم، هیچ شانسی برای ثبت چنین رویدادی بر روی دوربین نداشته است.
هیچ کس به یاد نمی‌آورد که چه کسی آزمایش ترینتی کالج را آغاز کرده است؛ آزمایشی که برای سال‌ها، بدون این که کسی آن را مشاهده کند، بر روی یک قفسه در حال انجام بود. برگین اخیرا هیجان را به این پروژه بازگردانده و یک دوربین را سال گذشته در آنجا قرار داده است، تا اینکه هر شخصی در سراسر جهان بتواند شاهد این احیا باشد. برگین می گوید که ویدئو نشان می‌دهد که در واقع قطره در دو مرحله می‌افتد. او می افزاید: «اول یک بخش سنگین‌تر می‌افتد و سپس باقیمانده نخ مانند ریز آن که هنوز به قسمت قبل متصل است، می‌افتد. هنگامی که این مرحله به پایان رسید، من هم در آنجا بودم».
همکاران برگین، دنیس ویر و استفان هوتزلر به سرعت شروع به تحلیل ابعاد قطره، و اندازه گیری رشد آن بر حسب زمان پرداختند و دریافتند که قطره آنها دو میلیون برابر عسل و دو میلیارد بار از آب وشکسان‌تر (لزج‌تر) است. ویر پیشنهاد کرده که ترینیتی جشن سالانه‌ای را در 11 جولای برای به یادگار نگه داشتن افتادن قطره قیر برگزار کند، و هم این که منتظر رسیدن قطره بعدی بماند.
برگین می‌گوید: «ما برنامه‌های بزرگی را برای قطره بعدی در سر داریم، و یک دهه هم برای اینکه آنها را به مرحله اجرا در بیاوریم زمان داریم. خدا می‌داند چه نوع فناوری‌هایی در دسترس خواهد بود. ما به کار خود ادامه می‌دهیم تا قطره بعدی را با تمام زیبایی شگفت انگیزش ثبت و ضبط کنیم».
53271
نظر شما