آیا این مقدار خشونت از ارتش مصر انتظار می رفت؟
در وهله اول به نظر نمی رسید وضعیت امنیت داخلی مصر به اینجا کشیده شود که ارتش مجبور شود برای متفرق کردن معترضان دست به اعمال خشونت زند. خیلی ها انتظار داشتند این اعتراضات وتجمعات که توسط نیروهای حامی اخوان و محمد مرسی برگزار می شود و مدتی بود که دولت موقت و ارتش مصر را به چالش کشیده بود با گفت وگو حل شود. انتظار این مقدار خشونت به هیچ عنوان وجود نداشت. همه نگاه ها به تلاش ها برای تفاهم چه در داخل و چه در خارج دوخته شده بود. متاسفانه این اقدامات راه به جایی نبرد و ارتش با یک اقدام خشونت بار که با تلفات بسیار زیادی همراه بود به مواضع معترضان یورش برد و اگرچه مواضعی که معترضان حضور داشتند را پاکسازی کرد اما بهترین شیوه را اعمال نکرد. با توجه به سبقه تاریخی در بحران روابط میان ارتش و اخوان احتمال به صحنه آمدن گروه های تندرو وجود دارد، استمرار حملات انتحاری به مراکز دولتی می تواند شرایط مصر را بیش از آنچه تصور می شود بحرانی کند. تفاهم در آینده نزدیک بعید به نظر می رسد. روحیه انتقام در بسیاری از خانواده های اخوانی که کشته و دستگیر شده اند قوی است. در اظهارنظرهایی که رهبران اخوان انجام می دهند هیچ صحبتی از تفاهم شنیده نمی شود. فضای روانی مناسبی هم در مصر به هیچ عنوان وجود ندارد، بلکه نگرش های انتقام جویانه و امنیتی شدن فضای داخلی مصر روز به روز در حال گسترش است. وضعیتی که در روزهای اخیر در مصر شاهد آن بودیم نقطه عطفی در تاریخ مصر است زیرا در تاریخ معاصر این کشور این حجم درگیری داخلی را سراغ نداشتیم.
تقابل اخوان و ارتش به کجا خواهد انجامید؟
اخوان یک جریان محافظه کار است. تحلیل من از وضعیت اخوان این است که آن ها دچار دودستگی و انشقاق خواهند شد. بخشی از آن ها وقتی در تنگنا قرار می گیرند به سمت مذاکره می روند یعنی بخشی که به دنبال راه حل مسالمت آمیز بوده و پیرو دیدگاه محافظه کارانه است که اینها بدنه اصلی اخوان را تشکیل می دهند و خواهان استمرار درگیری در مصر نیستند که البته امکان اینکه به زودی در کنار گروه های سیاسی قرار گیرند بسیار ضعیف است چرا که معلوم نیست نظامیان آن ها را بپذیرند اما آنها از درگیری ها فاصله خواهند گرفت و به سمت احیای سیاسی خود می روند. اما بخشی دیگر در اخوان وجود دارند که اکنون خواهان مقابله با ارتش هستند که به نوعی از بدنه اصلی اخوان جدا خواهند شد. آنها به سمت دیدگاه های تکفیری گرایش دارند و اهل مبارزه هستند اما بعید می دانم که ارتش مصر بخواهد کوتاه بیاید و نمی گذارد اخوان در مصر مجددا پا بگیرد. این وقایع آینده مصر را هرچه بیشتر مبهم کرده است.
واکنش های خارجی را چگونه ارزیابی می کنید؟
مصر در صحنه بین المللی از جایگاه مهمی برخوردار است. مصر بسیاری از حوزه های منطقه یی و بین المللی را تحت تاثیر قرار می دهد. کشورهای عربی، امریکا و سایر کشورهای منطقه به نوعی متاثر از وضعیت مصر هستند و این جایگاه مصر را در سطح بین الملل نشان می دهد. نخستین اقدامی که می تواند جهت ایجاد ثبات در مصر صورت پذیرد راه حلی برای تفاهم میان دو جبهه درگیر در مصر است. منظورم تلاش های منطقه ای و بین المللی است. وضعیت مصر به حدی حساس است که هر لحظه به سمت تیره تر شدن می رود. البته باید یادآور شد که برخی نیز بی میل نیستند این موضوع استمرار یابد.
چشم انداز جنگ داخلی در مصر را چگونه می بینید؟
در مصر نیاز به یک اقدام جدی وجود دارد. اکنون زمینه های جنگ داخلی در مصر وجود دارد و به تدریج درحال فراهم شدن است به ویژه در جامعه یی به مانند مصر که چند پارچه است و دارای تنوع طایفه یی و سیاسی و شکاف های عمیق اجتماعی است. سوابق درگیری های مختلف که ریشه در تاریخ مصر دارد کم نیست و اگر اقدام جدی صورت نگیرد خشونت ها در این کشور گسترش می یابد.
منبع: روزنامه اعتماد
نظر شما