رفته بودم به استهبان در 160 کیلومتری خاور شیراز، آبادبومی که به واسطه‌ی انجیرستان دیم و پهناورش، شهرتی جهانی دارد. آنجا در ارتفاعات کوهستان تودج که همین ماه گذشته یک آتش‌سوزی مهیب را پشت سر گذاشته بود، درختی توجهم را جلب کرد ... آنقدر که تصمیم گرفتم در رثایش، این یادداشت را بنویسم و با شما خوانندگان عزیز خبرآن‌لاین به اشتراک نهم ...

    یازده تصویری را که می‌بینید، مربوط به یک درخت بادام کوهی (Amyg dalus scoparia) است که در اغلب مناطق کوهستانی کشور، به ویژه در زاگرس یافت می‌شود و به همین دلیل در گویش محلی، نام‌هایی متفاوت چون ارژن، بخورک، تنگیس، تنگیز، آق چالی و ... دارد.


    این درخت از حادثه‌ی مهیب آتش سوزی ماه گذشته که حدود یک هزار هکتار از رویشگاه ارزشمند منطقه را در اثر بی‌تدبیری برخی از مسئولین منطقه نابود کرد، جان سالم به در برده بود. با این وجود، همانگونه که در این تصاویر ملاحظه می‌فرمایید، معلوم نیست که از تشدید فرسایش خاک و پدیدار شدن روزافزون ریشه‌هایش نیز جان سالم به در برد. هرچند که او جوانمردانه می‌کوشد تا با سامانه‌ی ریشه‌ای خود، مقدار بیشتری از خاک اطراف که در اثر عملیات تکنوژنیک (راهسازی) آسیب‌پذیر و بی‌پناه شده است، را محافظت کند.
    اما نکته‌ی جالب‌تر، ضربه‌ای است که پرندگان تودج، از جمله گنجشک‌ها، ناخواسته بر پیکر این درخت توانا و مقاوم وارد می‌کنند! در حقیقت به گفته‌ی بوم‌نشینان منطقه، به مرور زمان از حاصل بذر نهفته در فضولات پرندگانی که در بین شاخ و برگ درخت جا می‌ماند و رطوبت منطقه، سبزینه‌ای رشد می‌کند که حالتی انگلی داشته و محلی‌ها به آن «بیجیک پیوندی» می‌گویند (بیجیک نامی است که اهالی این دیار به گنجشک می‌گویند)، آفتی که هر چند از دور درخت را ظاهراً سرسبز‌تر و انبوه‌تر نشان می‌دهد، اما در حقیقت، آرام آرام شیره‌ی جانش را می‌مکد و رمقش را آنچنان می‌گیرد تا اینکه در برابر هجوم آفات، آسیب‌پذیرتر شود. نگارنده نظیر چنین زیبایی عاریتی و دروغینی را در قدمگاه پادنا، غرب منطقه حفاظت شده‌ی دنا دیده بودم که چگونه گال‌هایی سرخ‌رنگ و زیبا، جان درختان منطقه را آرام آرام می‌گرفتند. گال‌هایی که از دور به مانند گل‌هایی قرمزرنگ و زیبا انگار قربانیان خویش را چراغانی کرده بودند!
    و البته قصه‌ی این زیبایی مرگ‌بار، فقط محدود به دنیای درختان نیست! هست؟ کافی است در اطراف خود دقت کنیم و آدم‌زمینی‌هایی را ببینیم که به نظر سرحال و زیبا می‌رسند، اما چه بسا که زیبایی آنها هم حاصل یک مراوده‌ی انگلی و جانکاه است! نه؟
    در باره‌ی این سفر و مشاهداتم از منطقه بیشتر خواهم نوشت.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 7 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 15
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • مریم IR ۱۸:۳۸ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
    80 1
    از خدا می خوام محیط زیست ایران نجات پیدا کنه . آدمها زبون دارن دردشون و مشکلاتشون رو میگن اما من همیشه نگران گیاهان و جانوران و اب و خاک بی زبان ایران عزیزم هستم . آقای درویش من از گزارشات زیست محیطی شما لذت می برم . از اینکه این همه دغدغه این مسائل رو دارید. ممنون.
    • بی نام IR ۲۰:۲۹ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
      25 1
      تا كي از خدا بايد همه چيزو بخوايم؟پس كي بايد يه تكوني به خودمون بديم؟ هان؟
    • بی نام IR ۰۶:۱۱ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۱
      8 0
      همه چی رو اول باید از خدا خواست .
  • بی نام A1 ۱۹:۲۹ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
    36 1
    و البته درد و مشکلات گیاهان و جانوران در نهایت به آدمی هم خواهد رسید ولی زمانی که دیگه خیلی دیر شده!
  • لا ممکن A1 ۱۹:۳۲ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
    4 64
    شما هم دلتون خوشه آدميزاد پول نداره خودش درمان کنه در اين مملکت با زخم باز زندگي ميکنه بعد شد از نباتات حرف ميزنيد ارزشي براي انسان ها قائل نيستند آقا گياهان که خدايش بيامرزاد ...
    • مجتبی A1 ۱۹:۳۹ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
      53 1
      اتفاقا آقای درویش به نکته خوبی اشاره کرده اند. اگر مردمی را تربیت کنیم که دل شان برای گیاهان بسوزد، آن مردم حتماً دل شان برای هم نوعان شان بیشتر خواهد سوخت.
    • بی نام IR ۲۱:۴۱ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
      14 0
      ماهاتما گاندی: "فرهنگ هر ملتی را میتوان از نوع رفتارشان با حیوانات فهمید." حالا شما این حیوانات را به کل محیط زیست بسط دهید
    • بی نام A1 ۰۵:۰۶ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۲
      2 0
      عزیزم همه ایران سرای من است.
  • بی نام EU ۱۹:۳۷ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
    22 1
    ممنون از نوشته شما معمایی در ذهنم بودکه حل شد این پیچک رو زیاد بر درختان دامنه شیرکوه دیده بودم و نمی دوبستم که چی هست.
  • بی نام IR ۲۱:۵۸ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
    6 0
    ممنون از مطلب جالب.
  • بی نام IR ۰۴:۳۳ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۱
    8 0
    دست مریزاد مشکل محیط زیست ما مشکل نبود ngoهای فعال است والبته مسولینی که متاسفانه نخبه دولت دهمی هستند
  • بی نام A1 ۰۷:۴۶ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۱
    0 4
    خدا می خوام محیط زیست ایران نجات پیدا کنه . آدمها زبون دارن دردشون و مشکلاتشون رو میگن اما من همیشه نگران گیاهان و جانوران و اب و خاک بی زبان ایران عزیزم هستم . آقای درویش من از گزارشات زیست محیطی شما لذت می برم . از اینکه این همه دغدغه این مسائل رو دارید. ممنون. بی نام جمعه 1 شهریور 1392 - 00:59:58 14 1 تا كي از خدا بايد همه چيزو بخوايم؟پس كي بايد يه تكوني به خودمون بديم؟ هان؟ بی نام پنجشنبه 31 مرداد 1392 - 23:59:13 30 1 پاسخ به این نظر و البته درد و مشکلات گیاهان و جانوران در نهایت به آدمی هم خواهد رسید ولی زمانی که دیگه خیلی دیر شده! لا ممکن جمعه 1 شهریور 1392 - 00:02:56 4 52 پاسخ به این نظر شما هم دلتون خوشه آدميزاد پول نداره خودش در
  • کمال مولایی IR ۱۱:۳۱ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۱
    7 0
    ممنون استاد درویش عزیز. لذت می برم از نگاه ناب تان به زندگی ...
  • شين A1 ۰۴:۰۸ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۲
    3 0
    در دوجبهه مي جنگد ولي در خاكريز خودي !
  • حميدرضا عباسي IR ۰۹:۳۷ - ۱۳۹۲/۰۶/۱۰
    0 0
    نبايد نگاه سيستمي امان را فراموش کنيم. شايد دوام اين درختان بستگي به وجود اين آفت داشته باشد. حتما شنيده ايد که در يک بررسي در آفريقا مشخص شده که روستاييان هرگز حساسيت نمي گيرند پس از تحقيق، دانشمندان اعلام کردند که کرمهاي انگل موجود در بدن روستاييان مانعي براي بروز حساسيت است. براي همين است که امروزه گروهي از قرصهاي ضد آلرژي از کرمهاي انگل ساخته ميشود. بهرحال اين انگل جزو نيچ اکولوزي اين درخت است و نبايد با پديده شوم فرسايش همسان دانسته شود.