در یک گفتگوی دیپلماتیکی آنهم در سطوح بالا به طور مشخص در باره چه چیزهایی میتوان سخن گفت؟ در مقابل اما عده ای میگویند این سوال چندان رویکردی کارشناسی ندارد بلکه بهتر است پرسیده شود در مذاکرات اینچنین در باره چه چیز هایی "باید" مذاکره کرد؟. این باید، باتوجه به نوع چالش هاواولویت های طرفین و اینکه کدام عامل یا ضرورت آنها را دور هم جمع کرده خود تعیین کننده سطح مذاکره کنندگان خواهد شد. توجه به این بایدها میتواند ضروریات و اولویتها را تعیین و هرگونه مذاکره را کاربردی و نتیجه بخش کند. در واقع مهم نیست طی گفتگوها چه میخواهید بگوئید، بلکه لازم است کاملا مشخص کنید چه را باید بگوئید وهمان رابخواهید .با یک نقل قول ساده درک بهتری از موضوع به دست خواهد آمد. اخیرا جناب آقای دکتر ظریف وزیر امورخارجه طی گفتگویی با خبر آنلاین پیرامون مذاکرات هسته ای اظهارداشت" سطح مذاکرات نشان دهنده میزان اراده سیاسی طرف مقابل در به نتیجه رساندن موضوع است .........برای اینکه بحث هسته ای به نتیجه برسد ضروریست آنها در سطحی شرکت کنند که توان نشان دادن این اراده سیاسی را داشته باشند برای ما این مهم است...........ما معتقدیم مذاکره باید هدفمند و معطوف به نتیجه باشد و باید در یک زمان به نتیجه برسد...(خبر آنلاین13 شهریور 92)"دکتر ظریف در همین گفتگو به صراحت میگوید در ارتباط با امریکا مشکل این بوده که مذاکرات در واقع بیان اعلام مواضع بوده است که طرفین آنها را بیان میکردند و به خانه بر میگشتند.میشد این کارا با بیانیه هم کرد که خرج کمتری داشت.پر واضح که وجود عبارت طرفین در جمله وزیر خارجه بیان کننده این مهم است که طرف ایرانی هم نباید با چنین رویکردی وارد مذاکره میشد.اتفاقی که در آینده رخ نخواهد داد،در ارتباط با مداکرات هسته ای قطعا و در رابطه با ایالات متحده به احتمال قریب به یقین.
پس وقتی این باید ها (معطوف به منافع ملی)در مذاکرات مطرح و در فرآیند عمل با هدف اخذ نتیجه ونه صرفا بیان مواضع ارائه شوند، متقابلا وضرورتا هم باید قبول کنیم تحقق آنها منوط به ایجاد و اعمال یک اراده سیاسی کاربردی است که میتواند در یک یا چند دیپلمات حرفه ای ،واقع گرا و استراتژیست محورتجلی یابد.آنها همچنین میتوانند به صورت با ایجاد مکانیزمی دو طرفه و اعتماد ساز شرایط را از مرحله رکود و بی تصمیمی فعلی خارج و صورتی عملیاتی و بن بست شکن به امور در دست اقدام داده و در کنار آن به تمامی نگرانیهای همه طرفها پاسخ مناسب و قانع کننده ای بدهند.لاجرم چاره ای جز این نیست والا اوضاع همان میشود که نه صرفا جناب آقای دکتر روحانی که حتی جناب آقای دکتر ولایتی طی مبارزات انتخاباتی در انتقاد آشکار از روند 8 ساله مذاکرات هسته ای نسبت به نتایج و مسیر آن ابرازناراحتی و نگرانی کردند.خبر انتقال پرونده مذاکرات هسته ای به وزارت امور خارجه که مسلما حاوی بخش های مهمی به غیر ازخود موضوع هسته ای و در برگیرنده مسائل پیچیده ای در عرصه دیپلماسی مرتبط با طرف های مذاکره است ، به خودی خود اقدام بسیار مهمی تلقی میشود که بر گرفته از یک امرباید در دیپلماسی است که لازم بود زودتر اتفاق می افتاد.این اقدام ضروری دستکم نشان خواهد داد پرونده هسته ای ایران نه پرونده ای امنیتی که به غایت فنی و سیاسی است. این خود دستاورد بسیار مهمی است.اگردر این شرایط شاهد یک رویکرد جدید در عرصه سیاست بین الملل تهران هستیم، شواهد و قرائن هم جز این را نشان نمیدهد باید گفت نه فقط پرونده هسته ای بلکه سیاست خارجی ایران در آستانه تحول واقع گرایانه بسیار مهمی قرار دارد که محدود به این پرونده نخواهد بود.
این مطلب در روزنامه بهار 16-6-92 نیز انتشار یافته است.
matinmos@gmail.com---moslemblog@k.ir
نظر شما