خیلی‌ها کم و بیش مرضیه دباغ را می‌شناسند. به ویژه نسل انقلاب که حوادث و نام‌ها را با جزییات کامل در حافظه دارند. زنی چریک که محافظ شخصی امام خمینی شد، فرمانده شد، دیپلمات شد، به مجلس رفت. تدریس کرد. مدیریت کرد. از پخش اعلامیه به اینجا رسید. زنی جوان با شجاعت مردانه. هرچند دوست ندارد از اصطلاح مردانه برای وصف سختی‌های کارش استفاده کنند و یک بار به شهید بهشتی در این رابطه تذکر می‌دهد.
مرضیه دباغ که اسم واقعی‌اش مرضیه حدیدچی بوده و به خواهر طاهره، خواهر زینب احمدی نیلی معروف است، همسن و سال شهناز، دختر شاه پهلوی است. می‌گوید همسن و سال بودیم ولی کاملا متفاوت. همه می‌گفتند فاصله من و شهناز زیاد است و او با آن همه امکانات در تهران و من بدون امکانات در همدان، همین حرف‌ها و احساس تبعیض بود که جرقه مبارزه را در دل مرضیه دباغ روشن و درس‌های اساتید آن را شعله‌ور کرد.
و او بعدها در تهران خود را به شکل کولی‌ها درآورد و گدایی کرد تا اطلاعاتی برای کشتن یا دستگیری پدر شهناز جمع کند. در خیابان منتهی به سعدآباد تشکی پاره کنار جوی آب می‌انداخت و گدایی می‌کرد و برخی به او چند قران پول هم می‌دادند. مرضیه دباغ نزدیک 20 روز کولی و گدا شد.
ساواکی‌ها به او می‌گفتند پیرزن. چون قیافه‌اش بر اثر فشار شکنجه در کمیته مشترک شکسته بود و حتی نمی‌توانست صاف راه برود و خودش می‌گوید که بیشتر مواقع دولا راه می‌رفت.
با این حال با وجود صدمه‌هایی که از شکنجه می‌بیند و بارها مورد عمل جراحی قرار می‌گیرد در سوریه و لبنان با قدرت آموزش نبردهای تن به تن و جنگ‌های نامنظم می‌بیند و به موجب همین آموزش‌ها و توانمندی‌هایی که کسب می‌کند در نوفل لوشاتو محافظ شخصی امام خمینی می‌شود و روزی که شاه از ایران می‌رود، در پی هجوم خبرنگارها برای مصاحبه با امام درباره رفتن شاه وقتی خبرنگاری را می‌بیند که پشت سر امام پشت نرده‌ها از چوبی بالا رفته، برای امام احساس خطر کرده به سمت نرده رفته و آنقدر با دو دست نرده‌ها را فشار می‌دهد که تخته چوبی افتاده و بعدها متوجه می‌شود که دوربین هم شکسته. این حرکت برای محافظت از جان امام خمینی به بیهوشی او می‌انجامد و در بیمارستان بستری می‌شود.
او با توانمندی‌های چریکی نه‌تنها به خوبی از امام خمینی محافظت می‌کند بلکه با توجه به این توانمندی به فرماندهی سپاه پاسداران در همدان می‌رسد و در عملیاتی در منطقه کردستان چند روستا را از اسلحه و مهمات تخلیه می‌کند. شهید بهشتی درباره این عملیات می‌گوید خانم دباغ یک شاهکار مردانه‌یی را انجام دادند. اما دباغ ترجیح می‌دهد از شاهکار زنانه در این رابطه سخن بگوید و تاکید می‌کند کارش شاهکار زنانه است.
مرضیه دباغ که امام خمینی به او خواهر طاهره می‌گفتند وقتی در نوفل لوشاتو کار محافظت از امام را برعهده داشت برای ارتباط با خبرنگارها و همسایه‌ها از محمد غرضی که همین امسال در انتخابات دوره یازدهم ریاست‌جمهوری کاندید شد و او هم ناگفته‌هایی را از مبارزاتش با ساواک گفت، کمک می‌گرفت و او آنچه می‌خواست به فرانسه برایش ترجمه می‌کرد.
او که فعالیت سیاسی خود را تقریبا از سال 1346 با پخش و توزیع اعلامیه شروع کرده بود و زندان رفته بود، بعد از پیروزی انقلاب مسوولیت بسیج خواهران کل کشور، نمایندگی مجلس شورای اسلامی در سه دوره که تاکید بسیار هم بر پوشش چادر داشتند، فرماندهی سپاه همدان، استاد دانشگاه علم و صنعت، استاد مدرسه عالی شهید مطهری، قائم مقام جمعیت زنان جمهوری اسلامی را برعهده گرفت.
اما نقطه عطف در پرونده فعالیت‌های سیاسی مرضیه دباغ زمانی است که امام خمینی او را به عنوان عضوی از نمایندگان ایران به کاخ کرملین برای دیدار گورباچف می‌فرستد تا پیام تاریخی امام را به او ابلاغ کند. دی‌ماه سال 1367 بود. آن طور که خود مرضیه دباغ تعریف می‌کند در فرودگاه مسکو وقتی همراه برادران لاریجانی از پله‌های هواپیما پایین می‌آمده وزیر امور خارجه، مشاور مخصوص گورباچف و امام جماعت مسجد بزرگ مسکو که برای استقبال آمده بودند سر خود را بالا گرفته و به او که یک زن همراه دیپلمات‌های مرد بود، نگاه می‌کردند. دیدار مرضیه دباغ با گورباچف به او وجه دیپلماتیک داد و او حالا علاوه بر فرمانده و محافظ شخصی امام به عنوان یک دیپلمات هم شناخته می‌شود.
مرضیه وزیر
حالا مرضیه دباغ از جمله نخستین دیپلمات‌های زن در تاریخ جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. زن دیگری هم که وارد عرصه سیاست و تصمیم‌گذاری شد اسمش «مرضیه» بود. با نام کامل مرضیه وحید دستجردی. نخستین زنی بود که در تاریخ حکومت جمهوری اسلامی ایران به مقام وزارت می‌رسید. البته پیش از او در تاریخ ایران فرخ‌رو پارسا و مهناز افخمی زنانی بودند که وزیر شده بودند ولی در دوره حکومت جمهوری اسلامی او نخستین زن بود.
اگر مرضیه چریک و فرمانده، محافظ شخصی امام خمینی بوده و از او محافظت کرده بود، مرضیه وزیر که تخصص زنان و زایمان دارد آن طور که غلامعلی حدادعادل گفته مامای نوه آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی بوده و سال 91 فرزند آقا مجتبی را به دنیا آورد.
خود مرضیه وحیددستجردی هم در تهران متولد شده. البته خانواده او اصفهانی‌اند. پدر او سیف‌الله وحیددستجردی پنجمین رییس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران بود که در 1378 درگذشت. خواهر او الهه وحید دستجردی پزشک است و سمت‌های مدیریتی داشته و دارد.
مرضیه وحیددستجردی در سال 1354 در 16 سالگی تحصیلاتش را در رشته پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز و در 1362دکترای عمومی پزشکی را دریافت کرد در سال 1367 برد تخصصی خود را در رشته جراحی زنان و زایمان از همین دانشگاه دریافت کرد و مرداد 1388 محمود احمدی‌نژاد او را به عنوان گزینه وزارت بهداشت به مجلس که خود وحیددستجردی سابقه نمایندگی در آن داشته، معرفی و بالاخره وزیر شد. هرچند وزارت او تا پایان دولت دهم دوام نیاورد و احمدی‌نژاد برخلاف حرفی که معاونش زده بود او را کنار گذاشت.
اسم مرضیه وحیددستجردی همواره به عنوان فعال سیاسی اصولگرا مطرح بوده و مسوولیت وزارت بهداشت و درمان به او وجهه سیاسی خاصی می‌بخشد.
مرضیه وحیددستجردی در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی که همزمان با فعالیت دولت‌های ششم و هشتم بوده از طرح تفکیک بیمارستان زنان و مردان دفاع جدی کرده و در مقام وزیر اقدام به تاسیس بیمارستان‌های زنانه چندی می‌کند. او همواره در جناح مخالف سیدمحمد خاتمی فعالیت کرده و در جناح محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری نهم نقش فعالی داشته است. وحیددستجردی در سال‌های پایانی دهه 70 عنوان «مخالف پیوستن ایران به کنوانسیون امحای کلیه اشکال تبعیض علیه زنان» را در اثنای رای‌گیری برای این طرح در مجلس از آن خود کرد.
مرضیه سخنگو
حالا بعد از مرضیه‌های فرمانده و وزیر، مرضیه دیگری به عرصه سیاست آمده که نخستین سخنگوی وزارت امور خارجه در تاریخ ایران است.
مرضیه افخم در دوران وزارت علی‌اکبر ولایتی مسوولیت اداره کل اخبار و مطبوعات وزارت خارجه را بر عهده داشته و در زمان تصدی کمال خرازی بر وزارت خارجه و سخنگویی حمیدرضا آصفی در این سمت باقی ماند و برای مدتی در یکی از سفارتخانه‌های ایران در یکی از کشورهای آفریقایی اقدام به فعالیت کرد و در دوران وزارت علی‌اکبر صالحی، مدیرکل دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه بوده و در مجموع سابقه 30 سال فعالیت در بخش‌های مختلف وزارت خارجه داشته است.
سیدعباس عراقچی، سخنگوی وزارت امور خارجه که همین پریروز جای خود را به مرضیه افخم داد، می‌گوید او فردی باسابقه و پرتجربه در حوزه دیپلماسی رسانه‌یی بوده، یک دوره مدیرکل اطلاعات و مطبوعات بوده و در حال حاضر نیز مدیرکل دیپلماسی عمومی وزارت خارجه است.
البته عراقچی توصیه‌یی هم به مرضیه افخم داشت که بیشتر مورد توجه قرار گرفت. او توصیه کرد خانم افخم تولد هیچ نوزادی را تبریک نگوید تا بلایی که سر او در تبریک به ملکه الیزابت آمد سر مرضیه سخنگو نیاید. سومین مرضیه‌یی که در سیاست ایران ظاهر شده است و باید منتظر عملکرد او ماند.
27301
نظر شما