معترضان را هم اگر در گذشته اخوانی یا هواداران اخوان بودند، در حال حاضر دامنه گسترده تری پیدا کرده و مخالفان بازگشت و سیطره ارتش به عرصه سیاست و تسلط بر مقدرات کشور هم به صفوف معترضان پیوسته و عرصه را بر ارتش تنگ کرده اند.
این معترضان کسانی هستند که آمادگی دارند برای تحقق اهداف خود فداکاری کرده و هزینه کنند ولذا به رغم کاربرد سلاح گرم و گلوله جنگی از سوی ارتش و نیروهای امنیتی و قربانی شدن ده ها نفر از معترضان، روند اعتراضات ادامه داشته و دارد و افق روشنی از عقب نشینی با زور و خشونت به چشم نمی خورد.
دستگیری عمده رهبران اخوان و انحلال جنبش اخوان المسلمین و دیگر مؤسسات آن و توقیف دارائی ها آن ها هم گرهی از مشکل را نگشود چرا که اخوان دارای نفوذ بسیاری در داخل و امتداد گسترده ای در خارج از مصر است، لذا تلاش در این دو عرصه ی داخل و خارج برای مقابله با ارتش و گروه های سیاسی حامی آن ادامه دارد.
به نظر می آید که ارتش تاکنون مقدار زیادی از اعتبار خود را که نزد مردم مصر که به لحاظ تاریخی بالا بوده است به خاطر اقدام به برکناری مرسی و مقابله خونین با معترضان از دست داده که البته این موضوع نه به نفع ارتش و نه نفع مصر بوده است و شاید تنها برنده یا برنده اصلی این کشمکش و بحران داخلی، اسرائیل باشد که شاهد ضعیف شدن روز به روز سیاسی نظامی/ مصر به عنوان بزرگترین کشور عرب است.
از سوی دیگر امتدادهای بین المللی اخوان در غیاب رهبران داخلی که اکنون اکثریت آن ها در بازداشتگاه ها به سر می برند، در تلاش بقای اخوان و هواداران آن در صحنه ی مقابله ی با ارتش هستند و امید بازگشت محمد مرسی را به قدرت زنده نگه داشته و به آن ها وعده می دهند.
رهبران اخوان بین الملل طی نشست های مختلفی که عموما پشت درهای بسته و محرمانه بیشتر در ترکیه برگزار می شود و یک مورد هم در پاکستان برگزار شده است راه حل های مختلف را برای مقابله با وضعیت جدید در مصر بررسی و راهکارهای برونرفت از آن را پی می گیرند. اخوان، امتدادهای بین المللی قدرتمندی دارد که برای خود، نوعی لابی به شمار می آید.
گفته می شود رویکرد نشست های استانبول ترکیه بر ادامه و یافتن راهکارهای سیاسی تکیه دارد و رویکرد نشست پاکستان برخوردهای خشونت آمیز را توصیه می کند.
نکته دیگر آن که به رغم انتقاد اخوان المسلمین از کشورهای غربی اعم از امریکا و اروپا و طرح این ادعا برای هواداران خود مبنی بر این که دخالت ارتش در سرنگونی محمد مرسی یا به تعبیر آن ها کودتای ارتش با چراغ سبز امریکا و حمایت اروپا رخ داده است و لذا هم خود را از این اتهام که مورد حمایت امریکا بوده اند تبرئه کرده و هم برای خود مظلومیت ایجاد می کنند، اما همچنان چشم به آن ها دوخته اند تا به نحوی از اخوان و دولت سرنگون شده آن ها حمایت کرده و با بازگشت ارتش به قدرت مخالفت کنند و این رو همزمان با سفر خانم کاترین اشتون رئیس دستگاه دیپلماسی جامعه اروپا، موج جدیدی از اعتراضات خیابانی را سازماندهی کردند؛ از جمعه و تجمعات نماز جمعه و راهپیمایی های پس از آن گرفته تا دیروز یک شنبه در مناسبت سالگرد پیروزی جنگ رمضان سال ۱۹۷۳ علیه اسرائیل که روز بزرگداشت ارتش و رژه نظامی به این مناسبت.
به هر حال در نبود راه حل های میانه و میانجی گری شخصیت ها و نهاد های مؤثر و عدم اجابت دو طرف به فراخوان های دلسوزانه، افق های خروج از بحران کنونی هم چنان تاریک است و مصر به سمت پرتگاه روان!
سیاست ما
نظر شما