فیلمساز کانادایی در حاشیه نمایشگاه اشیاء و اجسامی که در فیلم‌هایش استفاده شده‌اند، درباره فیلمسازی و استنلی کوبریک صحبت کرد.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، گوش‌های بریده، ابزارهای جراحی مخوف، لباس‌های قرن نوزدهمی و موجودی عجیب به نام «ماگوامپ» از جمله اشیاء و وسایلی هستند که در نمایشگاه «دیوید کراننبرگ: تکامل» در تورنتو در مجموعه «بل لایت‌باکس» (محل جدید برپایی جشنواره فیلم تورنتو) به نمایش درآمده‌اند.
این نمایشگاه که در واقع محلی است برای دیدار با اشیاء عجیب فیلم‌های دیوید کراننبرگ، همزمان جذاب و ترسناک است. نمایشگاه تا 19 ژانویه در تورنتو برپاست و با وجود همه وسایل مخوفی که در آن دیده می‌شود، هیچکدام کراننبرگ را نمی‌ترساند کراننبرگ فقط از حس «نوستالژی» می‌ترسد و معتقد است دیدن این اشیاء این حس را در او برنمی‌انگیزند.
فیلمساز 70 ساله می‌گوید: «هیچ حس نوستالژی ندارم.» هرچند به زبان آوردن این کلمه اندکی او را مضطرب می‌کند؛ «من یک‌جور نگرانی نسبت به حس یادآوری دارم. نمی‌توانم این حس را با نوستالژی مقایسه کنم چون نسبت به گذشته خودم هیچ نوستالژی ندارم.»
اگر نوستالژی کلمه درست نیست، پس کلمه مناسب برای این نمایشگاه که آینه 50 سال کار جنجالی و تفکربرانگیز کراننبرگ در سینماست (اولین فیلم‌های دانشجویی کراننبرگ در دهه 1960 ساخته شدند)، چه می‌تواند باشد؟
کراننبرگ درباره کلمه درست با لبخند معمولش می‌گوید: «عاطفه. من همیشه تحت تاثیر حس عاطفی بودم که فیلم‌هایم برمی‌انگیزند.»
نمایشگاه حاصل تلاش‌های پیرس هندلینگ، مدیر جشنواره فیلم تورنتو و نواه کوان، مدیر هنری بل لایت‌باکس است.
این دو برای برپایی این نمایشگاه که سه بخش دارد تلاش بسیاری کردند؛ مثلا آنها عروسک هیولای خزنده ماگوامپ را که در فیلم «سور عریان» کراننبرگ حضور داشت، در خانه یکی از طرفداران فیلم در تورنتو در حال خراب شدن پیدا کردند.
اولین بخش این نمایشگاه «خالق من کیست؟» نام دارد و فاصله بین فیلم‌های «استریو» (فیلم دانشجویی کراننبرگ در سال 1969) تا فیلم موفق «ویدیودروم» (1983) را دربرمی‌گیرد. این بخش درواقع تلاشی برای یافتن «پدر» در دنیای علم و فناوری است!
بخش دوم «من کیستم؟» نام دارد و فاصله فیلم‌های «منطقه مرده» (اقتباس از رمانی به همین نام نوشته استفن کینگ در سال 1983) تا «اگزیستنز» (1999) را در بر گرفته است. این بخش درباره کنترل فرد بر هویت خویش و تجربه‌گرایی با تن و جسم است.
بخش سوم «ما کیستیم؟» نام دارد و فاصله فیلم «اسپایدر» (2002) تا آخرین فیلم کراننبرگ یعنی «کازموپولیس» را دربر گرفته و درباره رابطه روانشناختی و جسمی بین افراد خانواده، دوستان و جامعه است.
تمام این بخش‌ها منطبق بر دوره‌های فیلمسازی کراننبرگ هستند و چیزی که همه این دوره‌ها را به هم نزدیک می‌کند، حضور اجسام و اشیاء عجیب و مخوف در آنهاست.
یکی از این اجسام دستگاه «تغییردهنده»ای است که سال 1986 در فیلم «مگس» استفاده شد و شخصیت اصلی در آن را به مگس بدل می‌کرد.
کراننبرگ «سور عریان» را براساس رمان معروف ویلیام اس. باروز به همین نام ساخت: «آن ماگوامپ را می‌بینید در کافه. او خود باروز است. خودِ خودش است و من حس می‌کنم خیلی به او نزدیک هستم. خوشحالم که او هم در این نمایشگاه حضور دارد.»
کراننبرگ درباره نام نمایشگاه یعنی «تکامل» می‌گوید: «شما حتما متوجه تغییر در آثار من می‌شوید و اگر بخواهید می‌توانید به آن تکامل بگویید. کلمه مناسبی است. البته اینطور نیست که من فیلم به فیلم به سطح بالاتری از سبک خودم رسیده باشم. من تغییر کرده‌ام. این تغییر وابسته به گذشته و فیلم های قبلی من است.»
سال آینده قرار است در همین مکان نمایشگاه از اشیاء و اجسام فیلم‌های استنلی کوبریک برگزار شود. کراننبرگ درباره کوبریک می‌گوید: «به نظرم من فیلمساز شخصی‌تر و درونگراتری هستم تا کوبریک. برای همین است که به نظرم «درخشش» او فیلم بزرگی نیست. به نظرم اصلا متوجه نبوده ژانر وحشت چیست. فکر کنم اصلا متوجه نبوده دارد چه کار می‌کند. در کتاب صحنه‌های بسیار تاثیرگذاری هست و او هم آنها را تصویر کرده اما به نظرم اصلا آنها را درک نکرده است.»
سازنده «یک روش خطرناک» درباره کارگردان «2001: یک ادیسه فضایی» ادامه می‌دهد: «به شکلی غریب حس می‌کنم هرچند او را هنرمند سینمایی تراز اولی می‌دانند اما ذهنش بیشتر تجری بوده و همیشه دنبال داستان‌هایی بوده که جذاب باشد و بتواند برایشان سرمایه پیدا کند. به نظرم سرمایه پیدا کردن خیلی برایش مهم بوده، مسئله‌ای که خیلی برای من مهم نیست. به نظرم برگمان یا فلینی هم اینقدر به فکر بودجه نبودند.»
کراننبرگ برای این نمایشگاه فیلم کوتاه 10 دقیقه‌ای ساخته به نام «آشیانه». در این فیلم تصویر زنی را می‌بینیم و صدای مردی (صدای خود کراننبرگ) را می‌شنویم که با او درباره عمل جراحی که قرار است صورت بگیرد، صحبت می‌کند.
سازنده «تصادف» می‌گوید دوست دارد بیشتر فیلم‌هایی مثل «آشیانه» بسازد و حالا که ساخت فیلم «نقشه ستارگان» (که احتمالا در جشنواره فیلم کن به نمایش دربیاید) در هالیوود را تمام کرده، احتمالا روی چنین پروژه‌های وقت بگذارد و هنوز دوست دارد با فیلم هایش بیننده را قلقلک دهد و اذیت کند: «در همه کارهای من وحشت و علم حضور دارند. من هیچ وقت درباره کاری که قبلا کرده‌ام و انتظار مخاطبان فکر نمی‌کنم. هر فیلم به شکلی طبیعی از ذهن من بیرون می‌آید. می‌دانم که فیلم به کارهای قبلی‌ام ربط دارد، اما چطورش را نمی‌دانم. مگر می‌شود ربطی نداشته باشد؟»
استار / 5 نوامبر / ترجمه: حسین عیدی‌زاده
58241
نظر شما