شش مرد با بشکه‌های خالی آب، بیل و کوله‌پشتی‌های آبپاش از شیب تپه و میان درختچه‌های سوخته و ذغال‌شده پایین می‌آیند. این‌سوی جاده پرتردد که هر لحظه چندین خودرو سبک و سنگین از آن عبور می‌کند چادری برپاست که بر بنری روی آن نوشته شده «چادر آتش‌بانی پارک ملی گلستان».
شش مرد از جاده عبور می‌کنند و خودشان را به چادر که می‌رسانند کف چادر ولو می‌شوند. خسته‌وکوفته با سروصورت و لباس‌های سیاه، با این حال همچنان نگاهشان به ارتفاعات روبه‌رو است؛ جایی از پارک ملی گلستان که به «پیچ سلیمان‌کشته» مشهور است و شب و روز گذشته (دوشنبه 28مرداد) در ادامه سلسله‌آتش‌سوزی‌های این پارک سوخت و خاکستر شد؛ جایی پر از درخت و درختچه‌های کوتاه، قسمتی که مرز بین قسمت مرتعی و جنگلی پارک ملی است. به گفته مسوولان پارک ملی همین‌نقطه به‌دلیل آنکه نقطه تلاقی دو اقلیم متفاوت پارک یعنی اقلیم سرد خزری و خشک خراسانی است همیشه از آسیب‌پذیرترین و حساس‌ترین نقاط پارک بوده است.
طبق آمارها در این آتش‌سوزی که هفتمین و آخرین آتش پارک ملی گلستان از شروع سال 93 بود، در مجموع صدهکتار دچار آتش‌سوزی شد اما در نهایت توسط محیط‌بانان پارک و نیروهای آتش‌بان، شامل نیروهای اداره منابع طبیعی استان‌های خراسان‌شمالی و گلستان، هلال‌احمر، بسیج، ارتش و نیروهای مردمی در نهایت مهار شد.
پیش از این حدود 700هکتار دیگر از منابع پارک در قسمت‌های مختلف نیز دچار آتش‌سوزی شده بود و خاکستر شد؛ آتش‌سوزی‌هایی که باز هم طبق گفته مسوولان پارک ملی و سازمان حفاظت محیط‌زیست یا توسط شکارچیان غیرمجاز و به صورت تعمدی ایجاد شده یا علت آن سهل‌انگاری مسافرانی بود که در قسمتی از پارک اتراق کرده و اقدام به راه‌اندازی بساط آتش و کباب کرده‌اند. خشکسالی و گرمای شدید هوا ، رطوبت پایین منطقه به‌علاوه عامل آتش دست‌به‌دست هم داده تا حریق گسترده شود و دامن درخت‌ها و درختچه‌های ارزشمند پارک را بگیرد.
اهمیت پارک ملی گلستان به چیست؟
پارک ملی گلستان درحدفاصل استان‌های گلستان، سمنان و خراسان‌شمالی واقع است، پوشش گیاهی آن بسیار بی‌نظیر و ارزشمند است. همچنین تاکنون ۶۹گونه پستاندار و ۱۴۹گونه پرنده در پارک ملی گلستان شناسایی شده است که از این تعداد پرنده ۴۸نوع در فصل بهار و تابستان در منطقه مشاهده می‌شود و ۶۲گونه بومی پارک ملی هستند. بر این اساس می‌توان گفت یک‌هشتم گونه‌های گیاهی، یک‌سوم گونه‌های پرندگان و بیش از ۵۰درصد از گونه‌های پستانداران کشور در این پارک زندگی می‌کنند.
این پارک در سال ۱۳۵۴ اولین پارک ملی ایران شد که در فهرست میراث جهانی «یونسکو» به‌عنوان یکی از ۵۰ ذخیره‌گاه زیست‌محیطی کره‌زمین به ثبت رسیده است.
شعله‌های آتش در دامن پارک
با وجود این اما، این پارک دست‌کم در سال‌های اخیر و به‌ویژه در فصل‌های تابستان و پاییز هیچ‌گاه از شعله‌های سوزان آتش در امان نبوده است. به گفته جواد سلیاری، رییس پارک ملی شدیدترین آتش‌سوزی‌های پارک از سال 86 آغاز شده و همه‌ساله هم ادامه پیدا کرده است.
پیش از این و در سال‌های 86 تا 90 و 91 به‌ندرت گزارش‌های مربوط به آتش‌سوزی‌ها رسانه‌ای می‌شد. از ابتدای سال 93 اما سلسله‌آتش‌سوزی‌های رخ‌داده در پارک همیشه به سرخط رسانه‌ها راه پیدا کرده است و مسوولان پارک ملی و محیط‌زیست استان گلستان هربار از کمبود و نبود امکانات و نیروهای کافی برای مهار آتش سخن گفته‌اند.
در این میان آنچه که بیشتر از همه از زبان مسوولان پارک ملی گفته شده نیاز مبرم به بالگردهای مخصوص مهار آتش بوده است. با این حال در آتش‌سوزی‌های گذشته تنها یک‌بار برای کمک به مهار آتش بالگردی از سوی هلال‌احمر ارسال شد که آن هم به دلیل نبود سوخت و دیررسیدن به محل، کمک چندانی نکرد.
در این بین محیط‌بانان پارک ملی گلستان به کمک دیگر نیروهای دستگاه‌های مختلف و افراد بومی با کمترین امکانات و دست خالی شبانه‌روز در تلاش بوده‌اند تا آتش سوزانی که به جان ارزشمندترین جنگل‌های کشور در این پارک افتاده است را مهار کنند. در این مدت گروه‌های مختلف محیط‌بانی با برپایی چادر در ارتفاعات و نقاط مختلف پارک که در معرض خطر پیشروی آتش قرار داشتند تلاش کرده‌اند از وقوع دوباره آتش جلوگیری کنند.
در این نبرد و مبارزه دوسویه گاه محیط‌بان‌ها و دست‌های خالی‌شان پیروز میدان بودند و گاه شعله‌های سوزان آتش آنها را عقب رانده و بخش‌های جدیدی از این ذخیره‌گاه ارزشمند طبیعی کشور را در آغوش می‌کشید. این نبرد هنوز هم ادامه دارد. باید منتظر ماند و دید در روزهای آینده و پیش از شروع فصل بارانی در منطقه که همچنان خطر ادامه آتش‌سوزی‌ها وجود دارد کدام طرف پیروز این مصاف نابرابر است: محیط‌بانان بی‌امکانات پارک ملی یا شعله‌های آتش.
۴۷۴۷
نظر شما