همان طوری که مشهود است پس از استقرار دولت تدبیر وامید در قوه مجریه، توافق نهایی در خصوص مسئله هسته ای با شش کشور(1+5) که تحت عنوان برجام "برنامه جامع اقدام مشترک" نمود پیدا کرد، باعث افزایش سطح کنشگری و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در روابط منطقه ای و فرامنطقه ای شده و همچنین همکاری ها و نشست های دوجانبه وچند جانبه بین المللی در دولت یازدهم به طور چشمگیری ارتقاء یافته است ؛ در این میان جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر دانش و آگاهی تیم متخصص و توانمند وزارت امورخارجه و همکاری سایرنهادها وقوای دیگر به موفقیت قابل توجهی در برجام دست پیدا کرده است.
در واقع برجام صرفا سندی مبنی بر گشایش در امور هسته ای کشور نبود، بلکه حقانیت توانایی ها و تخصص کشور و همکاری های بین المللی در امور علمی ، دانش بنیان ،روابط سیاسی و دردیگر حوزه های بین المللی نیز بوده است که توانسته اجماع نادرست وظالمانه چند کشور جهانی را که علیه جمهوری اسلامی ایران موضع گرفته بودند، متوقف نماید و به موازات آن توان دیپلماسی وکنشگری خود را در نهادها وسازمانهای بین المللی افزایش دهد.
بارها رئیس دولت یازدهم بر مهم بودن وتأثیر گذار بودن روابط با همسایگان وکشورهای منطقه صحه گذاشته و نیز بارها براین مهم تأکید نموده اند و در عین حال این روابط منطقه ای وبین المللی که در اولویت دولت قرار دارند، برچندین اصل بنیادین استوار است و همواره مهم ترین آن ها : احترام متقابل ,حفظ حقوق ومنافع کشور جمهوری اسلامی ایران خواهد بود، بیان این نکته هم ضروری است که بیشتر مذاکرات ومناصباتی که از سوی دولت تدبیر وامید دراین باب مطرح شده اند, براساس همین اصول حیاتی پایه ریزی و تاکید شده است.
آنچه که از لفظ تئوری دومینو دراصول علم روابط بین الملل وعلوم سیاسی مستفاد می شود ، دارای معنای دقیق علمی است.اما در این مقال کوتاه ، قصد بر آن داریم تا از این واژه به عنوان عمل های پی درپی ومتقابل که در نسبت بایکدیگر ارتباط منسجم وسیستماتیک دارند بحث نمائیم واز این رو روابط جمهوری اسلامی ایران ویا به نوعی دیپلماسی دولت یازدهم را در جهت حفظ ثبات وافزایش سطح کنشگری وهمکاری های منطقه ای وفرامنطقه ای از جمله نقش فعال ایران در اوپک بررسی نماییم.
پس از برجام ، یکی از مهم ترین مسایلی که می تواند بسیار حایز اهمیت باشد ؛ منابع زیر زمینی وذخایر انرژی است , تقریبا میزان بسیاری از درآمدها با فروش محصول استراتژیک نفت حاصل می گردد که دردوره ای از دولت قبل که کشور در تحریم همه جانبه قرار داشت بر همگان مشهود بود که با راه های صعب و دشواری باید این منبع عظیم انرژی واستراتژیک فروخته میشد ومتاسفانه با شیوه ای دشوارتراز فروش آن باید این مبادلات پولی ومالی صورت می پذیرفت.اما انچه که در زمان فعلی مشاهده میکنیم این مبادلات ارزی و اقتصادی به نسبت قبل سهل تر صورت می پذیرد و این مرهون فضای ایجاد شده در بستر برجام بوده است.
اما در مورد اوپک آنچه می توان گفت این است که کشورهای صادر کننده نفت متشکل از : الجزایر، ایران، عراق،کویت،لیبی،نیجریه،قطر،عربستان سعودی،امارات متحده عربی،اکوادر،آنگولا،ونزوئلا سازمانی با نام اختصاری اوپک (OPEC)،را تشکیل دادند که.هدف اصلی این سازمان، آنچنان که در اساسنامه ذکرشده: "هماهنگی و یکپارچه سازی سیاست‌های نفت کشورهای عضو و تعیین بهترین راه برای تامین منافع جمعی یا فردی آن ها و همچنین طراحی شیوه‌هایی برای تضمین ثبات قیمت نفت در بازار نفت بین‌المللی به منظور از بین بردن نوسانات مضر و غیر ضروری؛ و نیز عنایت و توجه ویژه به کشورهای تولید کننده نفت و توجه خاص به ضرورت فراهم کردن درآمد ثابت برای کشورهای تولید کننده نفت؛ تامین نفت کشورهای مصرف کننده به صورت کارآمد، مقرون به صرفه و همیشگی؛ و بازده مناسب و منصفانه برای آن هایی که در صنعت نفت سرمایه گذاری می‌کنند" بوده است.
اما آنچه که در مورد دیپلماسی موفق در حوزه نفت و انرژی در اوپک می توانیم بدان اشاره نمائیم وبسیار هم حائز اهمیت بوده این است که: عربستان سعودی به هیچ عنوان حاضر به کاهش تولید خود نبود و آن را تنها منوط به کاهش تولید و یا توقف تولیدات جمهوری اسلامی ایران در همین سطح می دانست که این امر با دیپلماسی فعال تیم وزارت نفت و متخصصان حوزه دیپلماسی دولت تدبیر وامید صورت پذیرفت و عربستان پذیرفت تاسطح تولید خود را کاهش داده و ایضاً همه کشورها ملزم شدند وتوافق نمودند تا سطح تولید خود را کاهش دهند و جمهوری اسلامی ایران مستثنی از این امر بوده و حتی می تواند سطح تولید نفت خود را نیز افزایش دهد.
در دوره تحریم سهم جمهور ی اسلامی ایران متاسفانه به شکل قابل ملاحظه ای کاهش یافت وکشور عربستان سعودی به صورت بی رویه ای سطح تولید خود را افزایش داد و از جهاتی همین امر باعث کاهش قیمت نفت نیز گردید که به روشنی مشهود است. از پس این کاهش تولید، کشور عربستان سعودی و سایر کشورها , سهم قابل ملاحظه جمهوری اسلامی ایران دوباره بازستانده می شود و می تواند در حوزه نفت وانرژی در حوزه رقابت وبازار های بین المللی به کنشگری تجاری واقتصادی خود بپردازد.
و این موفقیت در اوپک نشانگر دیپلماسی فعال وپویای تیم دولت تدبیر وامید است که به صورت دومینو پس از توافق نهایی برجام به ثمر رسیده است که امید آن می رود چنین توافقات و دستاوردهای دیپلماتیک مهم دولت به فضای اقتصادی و بنیان های اقتصاد کشور کمک نماید و نقش جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای تاثیرگذار درسطح منطقه ای و فرامنطقه ای درحوزه های دیپلماسی ومبادلات تجاری وارزی بیش از پیش توسعه یابد.
49311
نظر شما