اشکان خوش‌سرور*: رسانه به عنوان ابزاری در جهت اطلاع رسانی ، آگاهی بخشی ، پویایی و تحرک جامعه در دنیای کنونی محسوب می شود اما باید پذیرفت که نقش دو گانه رسانه در بحران سازی و بحران زدایی دست کم بر صاحب نظران این عرصه واقعیتی انکار ناپذیر و آشکار است در دنیای کنونی رسانه ها بخش گسترده ای از ماهیت افکار عمومی را شکل می دهند و به گونه فزاینده ای، این روند رو به افزایش است.
بحران واژه ای با کاربردهای عام بسیار از قبیل فشار ، اضطرار ، اضطراب ، فاجعه و... می باشد که از سوی طیف گوناگونی از اندیشمندان (اعم از سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و... ) مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نتیجه معانی متعددی برای آن ارائه شده است . شاید بتوان تعریف جیمز رابینسون را که از ترکیب تعاریف ماهوی و صوری بحران به دست آمده است ، تعریفی جامع و کاربردی ارزیابی کرد ، آنجا که از بحران با عنوان یک مقطع متراکم زمانی برای تصمیم گیری یاد می کند که می تواند به دلیل حجم تهدیدهای ناشی از نوع تصمیم ، مخاطرات بسیاری را متوجه منافع بازیگر سازد ( رابینسون)
برطرف كردن شرايط غيرعادي كه از آن با عنوان مديريت بحران يـاد مـي كنـيم، از طريـق ابزارهاي مختلفي صورت مي گيرد كه رسانه يكي از آنهاست . امروزه عملكرد رسانه هـا در مديريت بحران با توجه به خصلت ميان رشته اي آن، از زوايـاي گونـاگون و از ديـدگاه هـاي مختلف نظري قابل تبيين است و هر ناظر به فراخور چارچوب نظري، جهان بيني، ارزشهـا، گفتمانها و تلقي و تصور متفاوتي كه از واقعيت جامعه دارد، به اين مسائل پاسخ ميدهد .
بحران پدیده ای است که می تواند برای هر شخص حقیقی یا حقوقی در قالب سازمان ها دولت ها و... اتفاق بیفتد و آن چیز که در این میان حائز اهمیت است چگونگی رویارویی با این پدیده و شناسایی متولیان آن است .
پیشبینی و پیشگیری، آمادگی ، مقابله و بازسازی گام هایی است که هر شخص و سازمانی برای رویارویی با بحران هایی که هر لحظه آنها را تهدید می کند باید طی کنند و نحوه تعامل آنها با رسانه ها در جهت شکل دهی به افکار عمومی به عنوان یک کفه ترازو در بحران ها می تواند نقش مهم و اساسی ایفا نماید .
هرگاه به کارکرد بحران زایی رسانه های می پردازیم از آن به عنوان تهدید های رسانه ای و هرگاه به نقش بحران زدایی رسانه ها می پردازیم به عنوان جنبه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی رسانه ها یاد می کنیم
در مقابله با بحران سه راهبرد اساسی مطرح می گردد که عبارتست از راهبردهای رسانه ای قبل از بحران ، حین بحران و پس از بحران
راهبردهای رسانه ای قبل از وقوع بحران تعامل با رسانه های مکتوب و مجازی ، سمعی و بصری و حتی شبکه های اجتماعی ، آموزش ، شناسایی مخاطبان ، طراحی نظام ارتباطی با ذی نفعان و... باید مورد توجه واقع گردد
راهبردهای رسانه ای حین بحران عبارتست از کنترل شایعات رسانه ها ، استفاده از لحن واحد ( سخنگو) ، ارائه اخبار صحیح و کامل ، عذرخواهی و پوزش متولیان بحران برای کاهش اثار پدید امده و ...
راهبردهای رسانه ای پس از وقوع بحران نیز بازسازی ، ارزیابی ، به روز سازی و توسعه برنامه های ارتباطی می باشد .
در نتیجه وقوع بحران با توجه به پیچیدگی های ارتباطات امری اجتناب ناپذیر است هرچند بحران ها کاملا شبیه به هم نیستند ولی وجوه ساختاری مشترکی در آن ها دیده می شود که با اتخاذ راهبرد های صحیح در جهت غلبه بر بحران و مهندسی افکار عمومی ، گام های موثری در این زمینه برداشته خواهد شد و مدیران ارشد رسانه ها باید به نقش بحران زدایی مجموعه تحت مدیریت خود تمرکز و اشراف بیشتری داشته باشند و از رویکرد آسیب زا بحران زایی در جهت حفظ منافع ملی اجتناب نمایند.
منابع : مقاله مدیریت رسانه ای بحران و راهبردهای رسانه ای مدیریت بحران
*کارشناس ارشد مدیریت اجرایی و فعال رسانه‌ای
46
نظر شما