سمیه علیپور: علیرضا سجادپور پیشنهاد تغییر ساختار و مدیریت جشنواره فیلم فجر را مطرح می‌کند. سجادپور که در این سال‌ها از یاران نزدیک جواد شمقدری بوده، گویا قصد دارد در دوران معاونت او یکی از مسئولیت‌های مهم سینمایی را برعهده بگیرد. او در گفت‌وگو با خبر در مورد سیاست‌ها و برنامه‌های پیش رو و تغییرات جشنواره فجر سخن می‌گوید.
پیشنهاد تغییر ساختار جشنواره فیلم فجر و نوع مدیریت آن را با چه هدفی مطرح کرده اید؟
این مسئله پیشنهادی نیست که فقط در ذهن من بوده و برای من اهمیت داشته باشد. این موضوع از ابتدای انتخاب و شروع به کار آقای شمقدری مورد بررسی بود و زمانی که پیشنهاد خود را در این زمینه با معاون امور سینمایی مطرح کردم، متوجه شدم ایشان هم نظری مشابه دارند. به همین خاطر بود که مسئله جدا‌سازی بخش مدیریت جشنواره فیلم فجر و مدیریت بنیاد سینمایی فارابی خیلی جدی مطرح شد و حالا این مسئله عنوان می‌شد که آیا می‌توانیم این برنامه را برای امسال به سامان برسانیم که نظر من این بود قطعاً باید این طرح از همین امسال اجرایی شود و بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر شاهد مدیریتی متفاوت باشد.
اصلاً چرا به این نتیجه رسیدید که باید چنین تغییری در جشنواره فیلم فجر به وجود آید؟
البته من دلایل خاص خودم را مطرح می‌کنم و آقای شمقدری نیز در زمانی که لازم بدانند دلایل خود را خواهند گفت. جشنواره فیلم فجر مهمترین حرکت سینمایی در کشور ما محسوب می‌شود. اهمیت این جشنواره در حدی است که نمی‌توان آن را با سایر برنامه‌های سینمایی و اتفاقات مربوط به این عرصه در طول سال مقایسه کرد. سینماگران ایرانی جشنواره فیلم فجر را به عنوان نوروز سینما می‌پذیرند و از این دوره به عنوان سال نوی سینمای ایران یاد می‌کنند. مدیران سینمایی برنامه‌های خود را در جریان این جشنواره تازه می‌کنند و هر آنچه که قرار است در یک سال سرلوحه سینمای ایران باشد، به واسطه نحوه اهدای جوایز و نوع برخورد با فیلم‌های مختلف در این جشنواره مشخص می‌شود. این اتفاق همیشه در جریان جشنواره فیلم فجر رخ داده؛ چه زمانی که با کیفیت مطلوبی برگزار می‌شد و چه مقطعی که از رونق افتاده بود. جشنواره فجر همواره مهمترین واقعه سینمای ایران بوده است. نکته دیگر در این زمینه نحوه مدیریت این رویداد سینمایی است. چنین جشنواره‌ای نیازمند مدیریت ثابت در طول سال است.
مسائلی چون اهمیت جشنواره فیلم فجر همواره مشخص بوده، چه کاستی و یا مشکلی الزام وجود یک مدیر مستقل را به وجود آورده است؟
زمانی که مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و دبیر جشنواره فیلم فجر یک نفر باشند، در طول هشت ماه کسی به جشنواره و نحوه برگزاری آن فکر نمی‌کند و همه مشغول انجام کارهای مربوط به فیلمسازی در این بنیاد هستند. از سوی دیگر از آبان و آذز ماه همه توان بنیاد سینمایی فارابی و مدیران آن برای برگزاری جشنواره فیلم فجر صرف می‌شود و در این مدت فیلمسازی نمی‌تواند منتظر کمک و حمایت فارابی برای تولید باشد. مدیریت فارابی و دبیری جشنواره فیلم فجر دو کار مهم و مجزا از هم هستند که نیازی نیست یک نفر حتماً این دو کار را انجام دهد. مقام معظم رهبری در فرمایشات خود بارها به این مسئله اشاره داشته‌اند که مردی و کاری، کاری و مردی. می‌توانیم عملی کردن این فرمایش را در سینما از همین نقطه و با تغییر دبیر جشنواره فیلم فجر آغاز کنیم.
می دانید که بخش‌های مختلف جشنواره فیلم فجر با بنیاد سینمایی فارابی گره خورده است، تأمین فیلم‌ها، تأمین امکانات برای آمده شدن آثار و بسیاری از کارهای اجرایی، در صورت تغییر شکل دبیری جشنواره این بخش چطور هماهنگ می‌شود؟
گفته شما نشان از آن دارد که جشنواره فیلم فجر متکی به فارابی است و این مسئله قابل انکار نیست اما فردی که مسئولیت دبیری را برعهده می‌گیرد باید این توانایی را داشته باشد که با بخش‌های مختلفی چون معاونت امور سینمایی، اداره نظارت و همچنین بنیاد سینمایی فارابی به خوبی هماهنگ باشد. جشنواره فیلم فجر از آنجا که مهمترین رویداد سینمای ایران است، کاملاً باید آبرومندانه برگزار شود.
پس تحولات را با این هدف انجام می‌دهید؟
بارها به ضرورت تحول در شاخه‌های مختلف سینما اشاره کرده‌ام و جشنواره فیلم فجر هم از جمله بخش‌هایی است که باید شاهد ایجاد تغییراتی در آن باشیم.
گویا در مورد بخش بین‌الملل جشنواره هم برنامه خاصی در نظر دارید؟
برخلاف اینکه جشنواره فیلم فجر در داخل کشور به خوبی جا افتاده و جایگاه خود را یافته اما متأسفانه شرایط در خارج از کشور به این شکل نیست و بعد جهانی جشنواره به خوبی شناخته نشده است. بخش بین‌الملل جشنواره همواره به هرجهت برگزار شده که این ضعفی جدی و مهم است. بخش بین‌الملل به دور از شأن جشنواره بوده که در این زمینه برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی دارم. بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر می‌تواند به جایگاهی برسد که سینماگران جهانی فرصت حضور در این جشنواره را مغتنم بشمارند.
چه برنامه‌ای برای رسیدن به این شرایط در نظر دارید؟
بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر باید هدفمند باشد، باید طرح و برنامه و هدف مشخصی برای آن تعیین شود تا سینماگران از کشورهای مختلف با اطلاع از این برنامه و اهداف در جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشند. بسیاری از کشورها، کشورهایی دوست با ما هستند که حتماً در صورت روشن بودن رویه جشنواره مایل هستند آثار سینمایشان در ایران به نمایش درآید و از سوی دیگر حتی برخی فیلمسازانی که شاید کشور ما با آنان رابطه زیادی نداشته باشد اما خودشان علاقمند به موضع و رویکرد جشنواره هستند، بخواهند در این رویداد سینمایی حضور داشته باشند و به این شکل شاهد رونق‌گیری بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر خواهیم بود.
تصور می‌کنید این برنامه برای جشنواره امسال قابل اجرا باشد؟
نه این کار زمان نیاز دارد و به همین دلیل طرح‌های ما در این زمینه سال آینده اجرایی می‌شود.
یکی از دلایل عمده حاضر نشدن فیلم‌های مطرح خارجی در جشنواره فیلم فجر، اعمال سانسور روی فیلم‌ها بود، در این زمینه چه برنامه‌ای دارید؟
مشکلات فراتر از این‌ها بوده، نامشخص بودن سیاست‌ها و نبود جهت‌گیری مشخص همواره مشکلات برای بخش بین‌الملل جشنواره فجر به وجود آورده است که تلاش می‌کنیم این مسائل را زودتر برطرف کنیم.
در مورد بخش ایرانی جشنواره وضعیت فیلم‌ها چطور است؟
امسال شاهد نمایش فیلم‌های خوب و مهمی در جشنواره فجر خواهیم بود.
بعد از رفع توقیف شدن «به رنگ ارغوان» بسیاری گفتند جشنواره با این فیلم رونق می‌گیرد، آیا یکی از اهداف رفع توقیف «به رنگ ارغوان» ایجاد همین تصورات خبرسازی در مورد جشنواره فجر امسال نبوده است؟
جشنواره امسال به اندازه‌ای فیلم مهم و خوب دارد که نیازی نیست به این شکل برای آن خبر و فیلم تولید کنیم. «به رنگ ارغوان» از نظر جواد شمقدری شایسته و لایق توقیف نبوده است. او تلاش‌هایش را برای برطرف‌کردن مشکل این فیلم از اسفند ماه سال گذشته زمانی که هنوز قرار نبود معاون امور سینمایی شود آغاز کرد. البته از آنجا که «به رنگ ارغوان» ساخته فیلمسازی چون ابراهیم حاتمی کیا است، حتماً جذابیت بسیاری برای مخاطبان جشنواره فیلم فجر خواهد داشت.
از یک سو «به رنگ ارغوان» رفع توقیف می‌شود و از سوی دیگری «کتاب قانون» بعد از دو سال توقیف پس از یک هفته مدیریت جواد شمقدری روی پرده می‌رود و همچنین از گوشه و کنار شنیده می‌شود قرار است بازخوانی فیلمنامه و نحوه صدور پروانه ساخت تغییر کند، این‌ها کمی اهالی سینما را نگران می‌کند، چه برنامه‌ای برای سینما طراحی شده و چه چیزی انتظار سینماگران را می‌کشد؟
جواد شمقدری و آقای احمدی‌نژاد دیدگاه‌های نزدیک به یکدیگر دارند و هر دو از سانسور و ایجاد محدودیت‌ها دوری می‌کنند. شمقدری بر این اساس علاقه‌ای به اینکه ممیزی و سانسور را در سینما گسترش دهد، ندارد. اما نمی‌توان در مورد همه فیلم‌های توقیفی هم تصور کرد که با رفع توقیف دو فیلم باید به اکران در آیند و مشکلاتشان برطرف شود. ما پیش از این مشکلات زیادی در ارشاد داشتیم، فیلمی داریم که یک بخش معاونت آن را حمایت کرده و بخش دیگری آن را توقیف کرده است. شمقدری کاملاً مخالف اینگونه جزیره‌ای عمل کردن است.
در مورد صدور مجوزها برنامه تغییری پیش رو است؟
شیوه نظارت باید با شرایط جامعه و موقعیت زندگی افراد هماهنگی داشته باشد. شیوه‌های نظارتی فعلی نامناسب است و به هدفی که در نظر داریم، ما را نمی‌رساند گاه یا شاهد تولید فیلم‌های مبتذل هستیم و یا فیلم‌هایی که توقیف می‌شوند و این وضعیت چیزی جز بدنامی برای نظام ندارد و به همین خاطر قصد داریم سراغ روش‌های نرم‌تر و کارآمد‌تر برویم. شیوه‌ای که ما در نظر داریم، بیشتر مسئولیت را برعهده کارگردان و تهیه‌کننده می‌گذارد.
بالاخره اعلام می‌کنید که درکدام بخش دولتی سینما مسئولیت را برعهده خواهید گرفت؟
صحبت در مورد جاهای مختلفی است و از آنجا که دوست دارم دوست خوبم جواد شمقدری را همراهی کنم، حتماً با او همکاری خواهم داشت. مهم، جا و مکان نیست.
یعنی مدیر عامل فارابی خواهید شد؟
بله. بیشترین علاقه‌ام این است که در عرصه تولید فیلم‌ها فعالیت داشته باشم.
نظر شما