نقش انرژی‌های نو در سبد انرژی

در حال حاضر دنیا با دو بحران بزرگ در زمینه انرژی روبرو است، آلودگی محیط  زیست در اثر احتراق سوخت های فسیلی وپایان پذیر بودن سوخت های فسیلی.

بنابراین انرژی ابزاری سیاسی واقتصادی شده که امنیت کشورها به آن وابسته است.با توجه به این دو بحران گرایش به استفاده از انرژ یهای تجدیدپذیر روز به روزبیشتر می شود، به طوری که سهم انرژی های نو در سبد انرژی کشورهای توسعه یافته به سرعت در حال افزایش است. در ایران نیز،برنامه وزارت نیرو توسعه بیش از پیش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر است که امید است با اجرای کامل اصل 44 قانون اساسی، طرح تحول اقتصادی و نزدیک شدن قیمت انرژی به ارزش واقعی خود،بستر و شرایط مناسب برای توسعه صنعت انرژی های تجدیدپذیر و افزایش سهم آن درسبد انرژی کشور فراهم شود.

کشور ایران از لحاظ برخورداری منابع مختلف انرژی یکی از غنی ترین کشورهای جهان محسوب میشود، چرا که از یک سودارای منابع گسترده سوخت های فسیلی نظیر نفت و گاز است و از سوی دیگردارای پتانسیل فراوان انرژ یهای تجدیدپذیراز جمله باد، خورشید، زیست توده و زمین گرمای است.توسعه انرژیهای تجدیدپذر منافع اقتصادی و اجتماعی مختلفی را به همراه دارد که از جمله مهمترین آنها حفظ منابع محدود سوخت فسیلی و استفاده از آن در کارکردهای مفیدتر است. از طرف دیگر کاهش آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد. همچنن قابیلت تولید غیرمتمرکز برق از انرژیهای نو، فرصت پیشرفت و توسعه را برای نقاط دور افتاده و روستای فراهم ساخته و موجب تقویت ساختار اجتماعی و اقتصادی مناطق روستای و جلوگیری ازمهاجرت آنها به شهرها میشود. بحث اشتغالزایی انرژیهای تجدیدپذیر از اهمیت به سزایی برخوردار است.

بررسیهای انجام شده بر روی وضعیت اشتغالزایی سیستمهای تجدیدپذیر حاکی از آن است که اثرات اشتغالزایی این سیستمها، به دلیل ماهیت نو و تازه آن بیش از توسعه استفاده از سوختهای فسیلی است و می توان به نقش مؤثر انرژیهای نو در پدافند غیرعامل و افزایش سطح امنیت تامین انرژی کشور اشاره نمود.بدیهی است کشورهای دارنده ذخایر سوخت فسیلی مثل ایران می توانند منابع انرژی فسیلی خود را به طور مستقیم و یا پس از تبدیل به محصولات با ارزش افزوده بیشتر در بازارهای جهانی عرضه نمایند و منابع حاصل را برای افزایش سطح رفاه و اقتصاد کشور صرف نمیاند.

 براساس برنامه پنج ساله پنجم، سازمان انرژیهای نو مکلف است 5/1 درصد انرژی  برق کشور را تامین کند، برنامه پنجم توسعه در مجلس در حال بررسی است و تاکنون تصویب و ابلاغ نشده است. لیکن با توجه به نگاه جدی تر به انرژیهای نو در دولت دهم، مقرر شد،  ظرفت نصب شده انرژیهای نو به 3 درصد ظرفت کل صنعت برق در پایان دولت دهم برسد که چیزی حدود 1700 مگاوات از  ظرفیت نصب شده در پایان دولت دهم را تشکیل می دهد. گسترش انرژیهای تجدیدپذیر، نیازمند سرمایه گذاری بسیار بالایی است و باید قبول کنیم که برای کشور ما که دولت علاقمند به ارتقای بهره وری و گسترش انرژیهای تجدیدپذیر است و تدوین کنندگان برنامه پنجم هم در این خصوص، با دیدی مثبت عمل کرده اند، تنها تامین منابع مالی برای سرمایه گذاری، همچنان بزرگترین مشکل است. برای رفع این مشکل پیشنهاد ما روش کیی System benefit charges- SBC است.

 در کشورهای پیشرو با استفاده از این روش، وجوه لازم برای افزایش کارایی انرژی و تجدیدپذیرها از طریق وضع مالیات بر استفاده کنندگان از سوختهای فسیلی تامین میشود. به طور کلی، این وجود اهداف متعددی را دنبال میکند. از جمله این اهداف میتوان به پرداخت برای تفاوت موجود میان هزینه های انرژیهای تجدیدپذیر و نیروگاههای حرارتی، تامین وجوه لازم برای آموزش عمومی در رابطه با مباحث انرژی و حمایت از تحقیق و توسعه اشاره نمود. به طور مثال در ایران میتوان با ایجاد صندوق حمایت مالی از تجدیدپذیرها که با اخذ عوارض برق سبز از محل افزایش قیمت فروش برق به مشترکین خانگی، عمومی و تجاری به میزان 20 ریال به ازاء هر کیلووات ساعت ، منبع مالی لازم برای ایجاد مشوقهای قیمتی و ایجاد بستر و شرایط مناسب برای توسعه صنعت انرژیهای تجدیدپذیر در کشور را فراهم نمود. ایجاد نگرش استراتژیک به موضوع تامین انرژی تجدیدپذیر برای فرصتهای کسب  و کار و کاهش آثار مخرب زیست محیطی موضوع بسیار مهمی است که خوشبختانه این مهم در کشور تا حدود زیادی درک شده است. به هر حال گامهای اولیه را در این مسیر پشت سر میگذاریم و آینده روشنی را پیش بینی میکنیم.

معاون وزیر در امور برق و انرژی