سید‌جلال فیاضی مدیر‌عامل سابق خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران معتقد است هنوز در جریان رسانه‌ای منتقد و حامی دولت برخی تندرویها وجود دارد که باید از این افراط و تفریط‌ها دوری جسته و از برخورد اهانت‌آمیز با طرف مقابل پرهیز کنند زیرا هر چقدر به سمت تعادل و عدالت رسانه‌ای پیش بروند اعتماد بیشتری از مردم را به خود جلب می‌کنند.
او فضا برای بیان انتقاد‌های معترضان انتخابات را تا زمان آرامتر شدن جامعه مناسب نمی‌داند و می‌گوید: «رسانه‌ها باید با حساسیت بیشتری نسبت به خطوط قرمز و منافع کشور نگاه کنند.» وی بیان دیدگاه‌های منتقدان از طریق رسانه‌های خارجی را درست نمی‌داند و تأکید می‌کند که رسانه‌های بیگانه می‌خواهند دیدگاه و نظرات خود را پیش ببرند، البته فیاضی بیان این انتقاد‌ها از طریق رسانه ملی به دلیل آنکه معترضان مطالبات خود را از طریق قانونی پیگیری نکرده و در جلسه شورای نگهبان حاضر نشده‌اند را به صلاح نمی‌داند و آن را ترویج قانون شکنی می‌داند. گفت‌وگوی خبر را با وی در زیر بخوانید.
آقای فیاضی! ارزیابی شما از عملکرد رسانه‌ها بعد از انتخابات چیست؟ فکر می‌کنید رسانه‌های منتقد و حامی دولت در این شرایط چه وظیفه‌ای دارند؟
از رسانه‌های داخلی اگر رسانه ملی را بخواهیم مورد ارزیابی قرار دهیم باید گفت قطعاً این رسانه همانطور که قبل از انتخابات در ایجاد شور انتخاباتی قدم برداشت در بعد از انتخابات هم نقش رسانه ملی در ایجاد آرامش، روشنگری در اهداف آشوبگران و اقدامات مداخله‌جویانه کشور‌های بیگانه یک نقش کاملاً مؤثر بود و هم توانست ابعاد توطئه را روشن کند و هم پشت صحنه آشوبگری‌ها و اغتشاشات را به نوعی نشان دهد و همچنین زمینه‌های اطلاع‌رسانی مناسب در زمینه بررسی‌های شکایت‌ها را به نحو مناسبی پیش برد. اما در مورد مطبوعات، آنهایی که جناحی و حزبی عمل کردند تا اندازه‌ای شیوه خود و گاهی شیوه تخریبی را ادامه دادند اما اغلب مطبوعات حتی برخی مطبوعاتی که از بعضی نامزد‌های معترض هم حمایت می‌کردند، به نظرم نقش منصفانه‌ای ایفا کردند و با نگاه به مصالح ملی سعی داشتند به آرامش بیشتر کمک کنند.
لذا در شرایط فعلی مهمترین وظیفه رسانه‌ها کمک به نهادینه شدن آرامش و افشای پشت صحنه اقدامات آشوبگرانه‌ای که اتفاق افتاد و همچنین افشای نقش بیگانگان در این قضیه است، اما از سوی دیگر با آرامتر شدن فضای سیاسی و امنیتی جامعه، باید زمینه‌های نشاط سیاسی مناسب فراهم شود و با توجه به تأکید مقام معظم رهبری در مورد استمرار مناظره‌ها این امکان فراهم شود که مناظره‌ها با رفع آسیب‌ها ادامه پیدا کند تا این نحوه گفت‌وگو در کشور ما بتواند نهادینه شود و در همین راستا، مطبوعات صرف نظر از گرایش سیاسی‌شان، باید خط قرمز منافع ملی و امنیت ملی و استقلال کشور را مورد توجه قرار دهند و به مواردی که به نوعی دخالت بیگانگان در کشور است، از خود در جهت عزت کشور واکنش نشان دهند. هم‌اکنون رسانه‌ها مواضع مختلفی درباره وضعیت موجود را اتخاذ کرده‌اند.
در حال حاضر رسانه‌های منتقد و حامی دولت چه رویه‌ای در پیش گرفته‌اند؟
فکر می‌کنم هنوز در دو جریان رسانه‌ای هم منتقد دولت و هم حامی دولت، برخی تندرویها وجود دارد و هنوز به نظر می‌رسد فضای مبتنی بر رعایت تعادل نتوانسته خودش را پیدا کند، لذا هر دو جریان رسانه‌ای کشور باید به فضای آرام کشور کمک کرده و از هر گونه تندروی و افراطی‌‌گری و برخورد اهانت‌آمیز با طرف مقابل پرهیز کنند و این امکان تعامل سازنده بر مبنای منافع ملی را فراهم کنند.
بنابراین شما تأیید می‌کنید که هر دو گروه رسانه اقدامات افراطی و تفریطی در دستور کاری خود دارند؟
هر دو جریان رسانه‌ای هنوز اقدامات افراطی خود را ترک نکرده‌اند بنابراین باید به سمت مبتنی بر عدالت که مقام معظم رهبری نسبت به قضایا داشتند، بروند. در واقع اینگونه نباشد که هرگونه انتقادی نسبت به جریان خود را برنتابند و همچنین از طرح آن پرهیز کنند. اگر رسانه‌های منتقد و حامی دولت هم بر مبنای تعادل و عدالت رسانه‌ای حرکت کنند، می‌توانند اعتماد بیشتری از اقشار عمومی را به خود جلب و فضای رسانه‌ای را مطلوب‌تر کنند.
آیا فضا برای بیان انتقاد‌ها از کانال‌های رسمی و رسانه‌های رسمی کشور وجود دارد یا خیر؟
طبیعی است که در شرایط فعلی به دلیل دوران حساس بحرانی که وجود داشت باید ملاحظات بیشتری انجام گیرد تا کمی فضای آرامش در کشور حاکم شود و دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی بتوانند ابعاد بیشتری از ناآرامی‌ها را روشن کنند بنابراین در این مدت رسانه‌ها باید با حساسیت بیشتری نسبت به خطوط قرمز و منافع کشور نگاه کنند و از هر نوع اقدام تحریک‌آمیز پرهیز کنند تا فضای مبتنی بر آرامش در کشور پیش برود بعد از آن فضای امکان بیان صریح‌تر نقدها و گفت‌وگو‌های انتقادی فراهم خواهد شد.
بنابراین در شرایط فعلی لازم نمی‌دانید که یک سری بیان نظرات و نقدها از طریق رسانه ملی انجام شود؟
بنده معتقدم حتماً باید نقدها مطرح شود اما با حساسیت بیشتری نسبت به خطوط قرمز جامعه و موارد تحریک‌آمیز، زیرا هنوز زمینه‌های تحریک وجود دارد و لازم است سرنخ برخی اقدامات مداخله جویانه شناسایی شود.
ضمن آنکه در شرایط کنونی هر چقدر رسانه‌ها بیشتر به فضای آرام جامعه کمک کنند قطعاً در آینده بهتر می‌توانیم فضای نقد و گفت‌وگو را ادامه دهیم.
در فضای فعلی افرادی که با رسانه‌های خارج از کشور مانند BBC مصاحبه می‌کنند، می‌گویند فضا برای انعکاس نظراتشان در داخل کشور وجود ندارد به همین دلیل مجبور می‌شوند به رسانه‌های خارجی روی بیاورند.به نظر شما این دلیل منطقی است؟
نه، واقعیت این است که BBC فارسی علی‌رغم آنکه در ماه‌های اول سعی کرد یک ژست بی‌طرفانه بگیرد اما بسیار مغرضانه و یک طرفه در مورد مسائل ایران از خود واکنش نشان داد. اگر فضایی هم برای دیگران آماده می‌کند در تحلیل‌ها و خبر‌هایی که منتشر می‌کند حتی ممکن است این رسانه‌ها دید‌گاه‌ها و نظرات خود را پیش ببرند، لذا به بعضی از رسانه‌های بیگانه به ویژه BBC امکان اعتماد هنوز وجود ندارد.
این افراد عنوان می‌کنند به دلیل آنکه در داخل رسانه‌ای ندارند و رسانه‌ای نیست تا نظرات خود را منعکس کنند مجبور می‌شوند با آن رسانه‌ها مصاحبه کنند. فکر می‌کنم اکنون سایت‌های مناسبی وجود دارد که برخی دیدگاه‌های آنها را پوشش دهد و هم برخی مطبوعات دیدگاه آنها را منعکس می‌کنند. حال اگر تا‌اندازه‌ای که مورد نظر آن افراد است باید سبک و سنگین کنند و ببینند آیا مورد سوء‌استفاده از سوی دشمن قرار نمی‌گیرند.
آیا ضروری نمی‌دانید که رسانه ملی یک فضای گفت‌وگوی منطقی منهای اتهام ایجاد کند تا نظرات و انتقاد‌های آنها را مردم از طریق این رسانه بشنوند؟
قطعاً رسانه ملی باید به این سمت پیش برود کما اینکه حتی خود آقای ضرغامی نیز موضوع ادامه مناظره‌ها را مطرح کرد اما به نظر می‌رسد یک مقدار شرایط دوران بعد از بحران را باید درک کرد و به تدریج در فاصله زمانی که فضای تحریک کمتر باشد، این حرکت را پیش برد. ضمن آنکه این کار انجام خواهد شد و یک راه بدون بازگشت است اما شرایطی که مقداری بعضی از عوامل آشوب و بیگانگان فضا را امنیتی کردند، بگذرد و با یک شیب ملایم امکان باز شدن بیشتر فضای نقد و گفت‌وگو فراهم شود.
آیا حضور نامزد‌های معترض یا اطرافیان آنها در صدا‌وسیما مانند حضور آقای رضایی و آقای لاریجانی که موجب آرامتر شدن فضا شد، می‌تواند به آرامش فضای جامعه کمک کند؟
به نظر بنده نامزد‌ها و شخصیت‌هایی که بنا دارند در چارچوب قانون به آرامش جامعه کمک کنند حتماً باید فضا برای صحبت به آنها داده شود که خوشبختانه در این نامزد‌ها آقای رضایی - اگرچه نقد دارد-بر اجرای قانون تأکید دارد. اما برخی نامزد‌ها ظاهراً به قانون تن نمی‌دهند و بر طبل ابطال انتخابات بدون رسیدگی قانونی می‌زنند که این شیوه درستی نیست. اگر آنها بپذیرند که نهاد شورای نگهبان به عنوان نهاد قانونی رسیدگی‌کننده مسئولیت خود را انجام دهد، طبیعی است که باید امکان بیان نظراتشان فراهم شود اما در غیر‌این صورت، کمک کردن به ترویج قانون‌شکنی می‌شود؛ بنابراین هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد افرادی بیایند برای قانون‌شکنی از رسانه ملی کشور استفاده کنند و مردم را تشویق به قانون‌شکنی کنند.
در واقع معتقدید حضور این افراد در رسانه ملی ترویج قانون‌شکنی می‌کند؟!
وقتی این افراد همچنان حاضر نشوند در جلسات شورای نگهبان شرکت کنند و همان حرف خود را می‌زنند و شیوه‌های دیگری برای پیگری مطالباتشان به غیر از قانون در پیش گرفته‌اند طبیعی است رسانه ملی نمی‌تواند این امکان را در اختیار کسانی قرار دهد که می‌خواهند قانون‌شکنی را ترویج دهند اما اگر این افراد بخواهند در چارچوب قانون پیگیری کنند طبیعی است که باید امکان بیان دیدگاه‌هایشان فراهم شود.
دولت در ایجاد فضای گفت‌وگوی منطقی چه گام‌هایی می‌تواند بردارد؟
دولت با تعامل سازنده با همه جریان‌های سیاسی که در انتخابات شرکت کردند و خواسته‌اند سهمی در اداره کشور داشته باشند، می‌تواند به فضای آرام سیاسی کمک کند ضمن آنکه قطعاً دوستان دولت باید از هرگونه اقدامی که بخواهد رقیب را تحریک کند پرهیز کنند و آنها هم همان مشی‌ای که مقام معظم رهبری در پیش گرفته‌اند پیش گیرند و نگاهشان به انتخابات آن باشد که همه 40 میلیون نفر شرکت‌کننده در انتخابات با هدف حمایت از نظام حضور پیدا کرده‌اند و به طور طبیعی باید مورد احترام قرار گیرند. همچنین براساس اصول دموکراسی کسی که دولت را تشکیل می‌دهد هم باید به دولت کمک کند تا به اهداف تعیین شده برسد.
نظر شما