رسول شقاقی:
«ما یک سال سخت را پیش رو داریم که باید با وسواس و حساسیت خاصی به آن توجه کنیم تا بتوانیم برنامه پرواز 95 را با اطمینان بیشتری شروع کنیم.» این بخشی از سخنان مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا در سمینار مدیران مالی، اقتصادی و حسابرسی این خودروساز در 29 دی بود. سه روز زودتر قائم مقام این گروه در سمینار داخلی دیگری همه را به پرهیز از «بریز و بپاش» دعوت کرد. فلاحی گفت «برای بقای سایپا باید نقدینگی ایجاد کنیم و این دو راه دارد؛ یا باید خودرو را گران کنیم که نمی‌توانیم یا ارزان‌تر تولید کنیم و هزینه‌ها را کم کنیم... حتی اگر می‌توانیم یک چراغ اضافی را خاموش کنیم.»
اگر این جمله معاون مالی و اقتصادی سایپا را هم اضافه کنیم که گفته «گروه سایپا بزرگ شده است. باید حساسیت به هزینه‌ها بالا رود. 10 میلیون تومان است دیگر! ولی واقعا پول زیادی‌ست... باید حساسیت‌ها نسبت به این اعداد و ارقام در سطح گروه زیاد شود» به این نتیجه می‌رسیم سایپا به شدت نسبت به مدیریت منابع خود حساس شده است.
در نگاه اول شاید این به خصوصی شدن سایپا و نظر سهام‌داران جدید ارتباط داشته باشد. طبق یک قاعده کلی شرکت‌های خصوصی نسبت به دخل و خرج خود حساب و کتاب بیشتری دارند اما یک موضوع دیگر نیز است و آن اعداد و ارقامی‌ست که گروه سایپا با آن روبروست. پایان سال آینده پایان برنامه سمت90 سایپا و آغاز برنامه پرواز95 است. سایپا طبق برآوردهای خود برنامه سود هزار میلیارد تومانی برای خود در پایان سمت90 دیده بود. سودآوری این گروه در سال 86، 770 میلیارد تومان بود. در سال 87 به 720 میلیارد تومان کاهش یافت و در سال 88 به 660 میلیارد تومان رسید. برآورد سال 89 آنها 690 میلیارد تومان است و برای دست‌یابی به اهداف سمت90 باید سال آینده 300 میلیارد تومان سود بیشتری نصیب خود کنند.
از سویی سایپا در یک سال گذشته نقدینگی قابل توجهی توسط شرکت‌های زیرمجموعه این گروه برای خرید سهام سایپا خارج شده است. سایت سامیار کاشان نیز هزینه سنگینی برای سایپا بود که بازگشت سرمایه آن در صورت تکمیل پروژه، پنج سال و شش ماه به طول خواهد انجامید. سایپا به دلیل داشتن سهام دولتی که در حال واگذاری است نمی‌تواند با افزایش سرمایه، تامین مالی دراز مدتی ایجاد کند. به دلیل مشکلات و بهره‌های سنگین بانکی ترجیح می‌دهد سراغ این روش تامین مالی کوتاه مدت نیز نرود. تامین مالی میان مدت آنها با روش فروش اوراق مشارکت هم احتیاج به مجوزهای زیادی دارد. همه اینها شاید اجباری است برای سایپا تا خواستار نقش پررنگ مدیران مالی خود شود.
راه سایپا
سایپا باید خوشحال باشد که همچنان پراید پر سودش را دارد. تیراژ آن تقریبا نصف تیراژ تولید خودرو در کشور یعنی حدود 600 هزار دستگاه است. اما کافی نبودن آن نشان از عمق مشکلات این گروه است. آنها چند فعالیت را آغاز کرده‌اند و در حال تعریف راه‌کارهای دیگری نیز هستند.
در بحث خرید سهام سایپا توسط زیرمجموعه‌های این گروه و خصوصی شدن آن، با توجه به حجم سنگین نقدینگی خارج شده، سایپا در شرکت‌های فوق بحث افزایش سرمایه را پیش کشیده است. در برنامه افزایش سرمایه، سرمایه گذاران خارج از این گروه نیز وارد خواهند شد تا پول‌های آنها تضمین قسط‌های سنگین باشد. سایپا با این تاکتیک علاوه بر استفاده از نقدینگی اشخاص حقیقی، قصد دارد شائبه‌های مربوط به خصوصی شدنش را هم از بین ببرد.
در بخش دوم فعالیت‌ها سایپا مجبور است سامیار کاشان را به ظرفیت واقعی 150 هزار دستگاه در سال برساند. سامیار کاشان متعلق به زامیاد بود که سایپا آن را خرید و با تغییراتی برای خانواده پراید و تیبا در نظر گرفت. هزینه تکمیل این سایت 450 میلیارد تومان بود که 53 درصد آن یعنی 230 میلیارد تومان را سایپا باید تامین می کرد. از این مقدار 150 میلیارد تومان آن با مشکلاتی مواجه شد. سایپا قصد داشت با فروش اوراق مشارکت 4 ساله در فرابورس این رقم را تامین کند اما هنوز نتوانسته مجوزهای لازم را از سازمان بورس اوراق بهادار بگیرد. قبلا خودروسازان داخلی چنین پول‌هایی را با پیش فروش تامین می‌کردند. سایپا البته در انتظار مجوزهای اوراق مشارکت نخواهد ماند. آنها با تامین اعتبار داخلی، سامیار را باید به سرعت به ظرفیت کامل برسانند. طبق برنامه‌های پیشین، این سایت در سال 89 بایستی 85 هزار دستگاه خودرو تولید کند. این رقم در سال آینده به 100 هزار دستگاه باید برسد.
بخش سوم فعالیت‌های سایپا که گسترده‌تر است نقدینگی و کنترل نقدینگی است. حسن امیری معاون مالی و اقتصادی این گروه می‌گوید «باید ورودی‌ها و خروجی‌های نقدینگی را کنترل کنیم. در تمام گروه باید با جلسات منظم این روش برقرار باشد و خود این باعث خواهد شد تا ما تهدیدهای این گروه را به راحتی بشناسیم. بحث کنترل هزینه‌ها و مدیریت نقدینگی‌ها را باید جدی گرفت.» پوستین دوز مدیرعامل این گروه نیز معتقد است «ایجاد رویه مالی، حسابداری و اقتصادی تار و پود تصمیم گیری کارشناسان و از پایه‌های زیرین است.» همه این حرف‌ها نشان می‌دهد سایپا خواستار افزایش نقش مالی مردانش در تصمیم‌گیری‌هاست و شاید از همین رو دهه آینده را دهه مدیران مالی و اقتصادی نامیده‌اند.
و اما بخش چهارم فعالیت‌های سایپا جز تعریف جدید روش‌ها و کنترل تامین و افزایش تولید نمی‌تواند باشد. آنها قطعا فعالیت‌های جدیدی برای دو شرکت تامین قطعات سازه‌گستر و مگاموتور تعریف خواهند کرد. در یک سال گذشته این موضوع بارها مورد تاکید مدیریت ارشد این گروه بود. از سویی مشکلات مالی و نقدینگی و هدفمند شدن یارانه‌ها، آنها را به سمت استفاده بهینه از علومی مانند لجستیک برده چنانچه از مدیران مالی خود خواسته‌اند نسبت به این موضوع هوشیار بوده و هشدارهای لازم را به مدیران تامین بدهند. سایپا همچنین باید تیراژ خود را افزایش دهد. آنها با داشتن اکثریت سهام طرف ایرانی در پروژه تندر90، بسیار امیدوارند تیراژ این محصول محبوب را در سال آینده افزایش دهند. نیوسراتو را جایگزین زانتیا کنند، تیراژ تیبا را افزایش دهند و پراید هم که با هر تیراژی می‌فروشد. شرکت‌های تابعه هم که فروش بدی ندارند.
شکست یا خیزش
اگر سایپا بتواند تمام فعالیت‌های فوق را به بهترین نحو پوشش دهد تازه توانسته اندکی وضعیت خود را تثبیت کند. آنها می‌دانند پراید یا وانت نیسان زامیاد با مشکلات بسیار استانداری و بازار مواجه است. سایپا مجبور است نقدینگی خود را به سمت تحقیق و توسعه و طراحی هدایت کند. راه بقای آنها جز این نمی‌تواند باشد. برنامه پرواز95 آنها احتیاج به 3 تا 4 هزار میلیارد تومان توسعه محصول فقط برای حفظ بازار فعلی دارد. شاید از همین رو آنها می‌خواهند خلاقیت را از تولید به مالی هدایت کنند. با این حساب در 5 سال آینده شاهد افزایش قدرت مردان مالی در این گروه خواهیم بود. شکست آنها شکست سایپا را رقم خواهد زد. شاید آزمون اول آنها همین سال آینده باشد که مدیرعامل گروه خواستار «وسواس و حساسیت خاص» شده است.
/36
نظر شما