آب ارس به داد دریاچه ارومیه نمی‌رسد

«نادر قاضی‌پور» می‌گوید: انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه فقط پوششی برای گرفتن اعتبار است و در اصل این آب به شهرستان های شبستر و صوفیان می‌رسد. ماجرای انتقال آب به دریاچه ارومیه مدتهاست که به واکنش تند نمایندگان استان‌های اطراف دریاچه منجر شده‌است. از سوی دیگر کارشناسان آشنا با حوزه هوا اعتقاد دارند که با بارورکردن ابرها نمی‌توان به نجات دریاچه ارومیه دل بست.

خشک شدن دریاچه ارومیه تاکنون 200 هزار هکتار به اراضی بیابانی کشور اضافه کرده اما سازمان حفاظت محیط زیست همچنان اعتقاد دارد با انتقال آب می‌توان دریاچه ارومیه را نجات داد. البته با گذشت یک سال از هشدار «محمدباقر صدوق» معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست کشور مبنی بر خشک شدن دریاچه ارومیه براثر خشکسالی و سدسازی، هنوز برنامه‌ای که بتواند این دریاچه را به وضعیت سفید برگرداند به‌وقوع نپیوسته است. تعلل سازمان حفاظت محیط زیست برای نجات دریاچه شور ارومیه، نماینده مردم ارومیه را به این نتیجه رسانده‌ که بگوید: «آب رودخانه ارس هیچ وقت به دریاچه ارومیه نمی‌رسد.»به گفته او از مدتی قبل قرار بوده که آ ب رودخانه ارس را با اعتباری بالغ بر25 میلیارد ریال به دریاچه ارومیه بیاورند اما متاسفانه تا الان صورت نگرفته است.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورا ی اسلامی، با بیان اینکه استانداری آذربایجان‌غربی دارد به دریاچه ارومیه خیانت می‌کند، می‌گوید: مهم‌ترین علت پروژه انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه، برون رفت از بحران خشکی این دریاچه است اما متاسفانه مثل اینکه استانداری تصمیمی برای کمک به دریاچه ندارد و فقط می‌خواهد در پوشش این پروژه از دولت اعتبار بگیرد. به گفته قاضی‌پور در اصل این پروژه قرار است آب شرب شهرستان‌های شبستر و صوفیان را تامین کند و کسی به فکر دریاچه ارومیه نیست.

 مهاجرت به کجا!

قاضی پور نخستین تاثیر نابودی دریاچه روی مردم را مهاجرت آنها می‌داند ومی‌گوید: اگر دریاچه ارومیه خشک شود کشاورزی به طور کامل از بین می‌رود و به طور جدی می‌توانم بگویم که استان آذربایجان از بین می‌رود.

پیش از مردم آذربایجان، گرد وغبارها مردم استان‌های بسیار زیادی از جمله ایلام، بوشهر و آبادان را به فکر مهاجرت انداخته است اما با توجه به وضعیت بحرانی بسیاری از استان‌های کشور معلوم نیست که مردم این شهرها،کدام شهر را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند. درحال حاضر 18 استان درگیر گردو غبار هستند. 8 کلانشهر علاوه بر ریزگردهای عربی از وجود آلودگی‌های صنعتی و ماشینی رنج می‌برند. پیامد خشکسالی دریاچه ارومیه هم تنها به استان‌های آذربایجان‌شرقی و غربی محدود نمی‌شود و تمام استان‌های شرقی و شمال شرقی را درگیر خواهد کرد.

 خشک شدن دریاچه ارومیه معضل منطقه‌ای می‌شود

البته نمک‌های دریاچه ارومیه به ایران بسنده نمی‌کنند و آنطور که«لزیرا ساگن بابوا»، معاون نماینده مقیم برنامه عمران سازمان ملل متحد می‌گوید: «پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه تنها به ایران محدود نمی‌شود ومردم منطقه را بامشکل روبه‌رو می‌کند.» به گفته او اگر دریاچه ارومیه خشک شود پیامدهای این خشکی نه تنها برای جوامع ایرانی که در حواشی دریاچه ارومیه زندگی می‌کنند، بلکه برای کشورهای منطقه نیزفاجعه‌بار است و ممکن است کابوس دریاچه اورال این بار برای ارومیه تکرار شود.

بنابراین درصورتی که سد‌های بسته شده روی رودخانه‌هایی که ارومیه را تغذیه می‌کردند بازنشود به‌زودی ایران در دو کانون ریزگردهای عربی و نمک زارهای دریاچه ارومیه اسیر می‌شود. «بابوا» برای اینکه شک مسئولان محیط زیست و وزارت نیرو را درباره فاجعه آمیز بودن مرگ دریاچه ارومیه برطرف کند می‌گوید:گواه این ادعا، دریاچه اورال است که کاهش مساحت دریاچه به یک سوم وسعت اولش سبب ایجاد مشکلات زیادی برای مردم کشورهای مختلف در منطقه اورال شده‌است. هرچند محمدباقر صدوق معاون محمدجوادمحمدی زاده در ساختمان پردیسان محیط زیست، زمانی بین 2 تا 3 سال را برای مرگ دریاچه ارومیه تخمین زده و این پیش بینی او را مجبور به استعفا کرد اما کارشناسان دیگر هم اعتقاد دارندکه دریاچه ارومیه در نهایت 4 سال دیگر خواهد مرد.

 «محمدجواد محمدی زاده» پیش از اینکه بر صندلی ریاست سازمان حفاظت محیط زیست در پارک پردیسان تکیه زند هم از علاقه خود به بارور کردن ابرها برای نجات دریاچه‌ها سخن به میان آورده‌بود. او از دو سال پیش که آژیر قرمز دریاچه ارومیه با کوچ یک‌باره هزاران فلامینگو این دریاچه کشیده شد، از اجرای طرح بارور کردن دریاچه ارومیه خبر داد. او هنوز هم روی بارورکردن ابرها تاکید می‌کند.

روشی که از سوی بسیاری از کارشناسان حوزه محیط زیست رد شده است اما او راه حل سوم را که یک روش کوتاه مدت هم هست روش بارور کردن ابرها عنوان می‌کند و از امسال اجرا شده و در آینده هم ادامه پیدا می کند. به رغم امیدواری و اصرار محمدی زاده، «امیرشاهرخ حسنعلی‌زاده» رئیس سازمان هواشناسی استان آذربایجان غربی بارورکردن ابرها برای نجات دریاچه ارومیه را صرف هزینه اضافی می‌داند ومی‌گوید: با بارورکردن ابرها دریاچه ارومیه سیرآب نمی‌شود.

وضعیت دریاچه ارومیه در ابتدای سال جاری به اعتراض مردم محلی و انجمن‌های حامی محیط‌‍‌زیست منجر شده است. از سوی دیگر با توجه به تامین شدن معیشت نزدیک به 8 هزار کشاورز از دریاچه ارومیه، افکارعمومی شک ندارند که خشک شدن آن بحران‌های اجتماعی زیادی را در منطقه به‌وجود خواهد آورد.

47/301