علی پاکزاد:در مطلبی تحت عنوان «توجیه بهمنی برای افزایش چکهای برگشتی/ فروردین 90 بازهم حجم چک برگشتی ها افزایش یافت »، استدلال رئیس کل بانک مرکزی در زمینه افزایش نرخ چکهای برگشتی مورد نقد قرار گرفت.
روابط عمومی بانک مرکزی طی جوابیه ای در توجیه استدلال رئیس کل بانک مرکزی مطلبی ارایه کرد که طبق قانون مطبوعات منتشر شد، در این جوابیه با اشاره به افزایش حجم ارزشی چکهای صادر شده اشاره شده که در سال 89 نسبت به سال 87 افزایش پیدا کرده است و همین مسئله را مبنای استدلال رئیس کل بانک مرکزی در افزایش چکهای برگشتی دانسته است.
افزایش ارقام مندرج بر روی چکها درست است و از آن جهت که مبنای نقد صورت گرفته با جوابیه صادر شده یکی است، هیچ تضادی در زمینه امار مبنایی وجود ندارد ولی اگر به ستون کناری این ارقام نگاهی داشته باشیم یعنی تعداد چکهای صادر شده می بینم وضعیت به گونه دیگری است. بنده از استاد محترم خودم جناب بهمنی که بیش از نوزده سال است به تدریس در زمینه اقتصاد و بانکداری مشغول هستید، یک سئوال دارم، به نظر شما تعداد چکهای صادر شده یا به عبارت دیگر تعداد معاملات انجام شده در اقتصاد مهمتر است یا رقم مندرج بر روی چکها که لاجرم به دلیل رشد تورم و افزایش قیمت ها هر ساله شاهد رشد آن هستیم؟(که البته همین ارقام نیز طی سالهای 87 و 88 به دلیل رکود حاکم بر اقتصاد کشور تقریبا ثابت باقی مانده است، رکودی که در آمارهای رسمی شما که بدون نرخ رشد اقتصادی منتشر می شود تلاش شده نادیده گرفته شود و آمار چک برگشتی در این میان حکایت دم خروس را بازی کرده، متاسفانه).
زمانی که می دانیم تعداد معاملات صورت گرفته در سال 89 نسبت به سال 88 تنها 4 درصد رشد کرده است ولی ارقام مندرج بر روی چکها 35 درصد رشد کرده است آیا شما می توانید استدلال کنید که این ناشی از رونق مبادلات بوده است؟ من به عنوان یک عامی به راحتی می توانم عنوان کنم زمانی قیمت افزایش پیدا می کند بنابراین برای مبادله رقم بیشتری پرداخت می شود و طبیعی است ارقام مندرج بر روی اوراق بهادار مبادله شده در هر معامله افزایش پیدا کند ولی زمانی می توانیم عنوان کنیم قطعا رونقی اتفاق افتاده است که تعداد مبادلات به رغم افزایش قیمت ها افزایش پیدا کرده است و این نکته ای است که نمی توانیم در آمار مورد قبول ما و شما ببنیم.یعنی می بینیم تعدا چکهای مبادله شده در اقتصاد ایرانی در سال 87معادل 63 میلیون برگه بوده است ولی در سالهای 88 و 89 به حدود 47 و 49 میلیون برگ کاهش پیدا کرده است والبته طی سال 87 و 88 میبینیم میزان مبادلات صورت گرفت با 63 و46 میلیون برگه چک تقریبا ثابت و حدود 460 هزار میلیارد تومان بوده است، شما بگویید این نشان از تورم دارد یا رونق مبادلات در اقتصاد ما.
از سوی دیگر زمانی که از هر 100 چک صادر شده طی دو سال گذشته بیش از 10 چک برگشت خورده است به رغم آنکه ارقام مندرج بر روی چکها افزایش پیدا کرده یا نکرده آیا نمی توان گفت میزان ریسک مبادلات افزایش پیدا کرده است در حالی که طی دو دهه گذشته این رقم از 5 چک به ازای هر 100 چک بیشتر نبوده است؟
بنابراین بنده به عنوان یک خبرنگار عامی از شما به عنوان یک استاد اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی خواهش می کنم به افزایش ارقام مندرج بر روی چکها افتخار نکنید؛ توجیه انچه در اقتصاد ایران در حال وقوع است به هیچ وجه تغییری در آن ایجاد نمی کند و حتی نمی تواند از فضای روانی سنگینی که بر مبادلات اقتصادی حاکم شده بکاهد، بنابراین تلاش شما تنها به زیان خود شما تمام می شود، مردم باید به مدیر پولی اقتصاد خود اعتماد داشته باشند، لطفا این اعتماد را خدشه دار نکنید.
دوباره بخوانید:«متن کامل جوابیه بانک مرکزی».
/222/39
نظر شما