مدتی قبل معاون سیما اعلام کرد که از این پس باید سالی یک سریال تاریخی فاخر در حد و اندازه سریال «مختارنامه» تولید و از شبکههای مختلف سیما پخش شود. این خبر برای هر شنوندهای امیدوار کننده است. تصور اینکه 9 ماه از سال مخاطبان جدی و علاقمند سیما درگیر اثر جذابی همچون «مختارنامه» باشند، شیرین و امیدوار کننده است. بخصوص آن که این روزها فیلمسازان ضد شیعی و ضد ایرانی، حمله گسترده و همه جانبهای را به تاریخ شیعه و تاریخ ایران آغاز کردهند و به نظر میرسد به جز معدود فیلمهایی که در سینمای ایران با چنین موضوعهایی ساخته میشود، بار اصلی مقابله با چنین حرکتهایی و معرفی درست فرهنگ ایرانی ـ اسلامی خواه ناخواه به دوش تلویزیون میافتد و با انرژی موجود در تلویزیون ایران، میتوان به ساخت چنین آثاری امیدوار بود.
این یک روی سکه است و روی دیگر سکه این است که آیا چنین آثاری به سادگی و آسانی تولید میشود؟ آیا فراموش کردهایم که «مختارنامه» از ابتدای پیش تولید تا پایان پخش بیش از 8 سال از عمر و انرژی سازندگانش را به خود اختصاص داد؟ آیا نمیدانیم که کمال تبریزی چندین سال است که درگیر ساخت سریال «سرزمین کهن» است و هنوز هم مراحل تصویربرداری این سریال باقی مانده است؟
به نظر میرسد مسوولان سیما با نگاهی کاملا خوشبینانه به ساخت چنین سریالهایی نگاه میکنند و تصور آنها چنین است که ساخت چنین سریالهایی فعالیتی راحت و آسان است. اظهار نظرهای اینچنینی و آینده ساخت سریالهای تاریخی در سیما مرا به یاد خاطرهای میاندازد که روزی از روزهای سال 1384 و زمان فیلمبرداری صحنههای کوفه در سریال «مختارنامه» شکل گرفت.
در آن روز در احمد آباد مستوفی، با محمد بیکزاده تهیه کننده سریال تلویزیونی امام علی (ع)، جایی نشسته بودیم و با هم گفت و گو میکردیم. بیک زاده در آن زمان مسوول یکی از کارگاههای سریال «مختارنامه» بود. او خاطرات جالبی از سریال امام علی (ع) نقل میکرد که شاید امروز هم شنیدن آن جذاب باشد. او میگفت سریال امام علی در اوایل دهه هفتاد با بودجهای در حدود 27 میلیون تومان به عنوان یک تله تئاتر مقابل دوربین رفت و در آن زمان هیچ کس تصور نمیکرد کار در ابعادی بزرگ، موثر و تاثیر گذار به پایان برسد.
سریال امام علی(ع) در طول مدت ساخت بیش از 10 بار دچار اصلاح برآورد شد و در نهایت با بودجهای معادل 269 میلیون تومان به پایان تولید رسید. در این سریال داریوش ارجمند ماهی 95 هزار تومان دستمزد میگرفت که برای کل سریال، دستمزد این هنرپیشه پیشکسوت به چهارده و نیم میلیون تومان رسید.
سریال امام علی (ع) در چنین ابعادی ساخته و عرضه شد. پس از پایان پخش سریال امام علی (ع)، به دلیل برخی مسائل حاشیهای میرباقری دیگر تمایلی برای همکاری با صدا و سیما را نداشت و به همین دلیل با حضوری چند ساله در حوزه هنری، فعالیتهای مختلفی اعم از: فیلمنامه نویسی، اجرای نمایشنامه و... تجربه کرد. در چنین فضایی که میرباقری با پیشنهادهای مختلفی برای ساخت سریالهای تاریخی بعدی مواجه بود، سریال «تنهاترین سردار» مقابل دوربین رفت. هزینه ساخت این سریال چیزی حدود 800 میلیون تومان بود. یعنی سه برابر سریال امام علی (ع). مدتی بعد سریال «ولایت عشق» با چندین برابر این هزینه ساخته شد و همه این هزینهها در شرایطی صورت گرفت که تلویزیون در آن مقطع تمایل داشت تجربه ساخت سریال امام علی (ع) را با ساخت چند سریال دیگر نیز تداوم دهد، اما این اتفاق به دلایل متعدد از جمله نبود نیروهای متخصص و عدم واقع بینی رخ نداد و تا سالهای سال سریال امام علی (ع) همچنان بی رقیب ماند. به عمق ماجرا که نگاه کنیم، یک نکته ساده وجود دارد که هم به سریال امام علی (ع) و هم به سریال «مختارنامه» قابل تعمیم است:«مختار را عشق ساخت و شهرتش سیما برد»! مسوولان سیما که این روزها دلسوزانه و با انگیزه خیر به دنبال ساخت نمونههای دیگری از «مختارنامه» هستند، باید به این نکته دقت کنند که مختار نامه در نظام استودیویی هالیوود تولید نشده است که در آن عوامل طی ساعتهای مشخصی کار در یک فضای بسته و کنترل شده، اثری را تولید و در تاریخ مشخصی برای نمایش عرضه کنند. این سریال ـ خوب یا بد ـ طی سالها مرارت و به شکلی آرام آرام تولید شده و شاید بتوان فرایند ساخت آن را به فرایند بافت فرش تشبیه کرد. بنابراین نمیتوان توقع داشت دیگران نیز بر اساس فرمولی مشخص و ساده، «مختارنامههای دیگر» بسازند و تمام آن ها نیز آثار موفقی از کار دربیاید. کمی تدبیر در این زمینه میتواند هم به ساخت آثار تاریخی جذاب کمک کند و هم از اتلاف احتمالی سرمایهها جلوگیری کند.
5757
نظر شما