در این تصویر از غروب خورشید که جیان‌لوکا لومباردی از رصدخانه جنوبی اروپا در کوه 2600 متری سروپارانال در صحرای آتاکامای شیلی گرفته، دو کمان سبزرنگ متفاوت را می‌بینید که بالای خورشید درحال‌غروب ظاهر شده‌اند. این پدیده درخش سبز نام دارد.
وقتی نور سفید خورشید وارد جو می‌شود، به طیف رنگی (همانی که در رنگین‌کمان می‌بینیم) تجزیه می‌شود؛ اما ضریب‌شکست هوا بسیار نزدیک به خلأ است و به همین دلیل این اثر در شرایط عادی قابل تشخیص نیست. در اثر این شکست نور، قرص خورشید به شکل چند تصویر رنگی متفاوت دیده می‌شود که دایره‌های نارنجی و قرمز در پایین و دایره‌های سبز و آبی در بالای خورشید به‌ظاهر زرد‌رنگ قرار می‌گیرند. البته بیشتر مساحت این دوایر هم‌پوشانی دارد و به دلیل درخشش بسیار زیاد قرص خورشید، قابل تفکیک نیستند. اما وقتی خورشید در افق غروب می‌کند و نور قرص خورشید آرام‌آرام کاهش می‌یابد، شرایط برای تفکیک این تصاویر رنگی فراهم می‌شود. از سوی دیگر، به هنگام غروب خورشید، نور مسافت بیشتری را در افق طی می‌کند و درنتیجه فاصله دوایر رنگی از قرص خورشید بیشتر می‌شود. اما این به‌تنهایی برای مشاهده درخش سبز کافی نیست، چراکه فاصله لبه بالایی قرص سبزرنگ از قرص ظاهری خورشید بسیار کم است.
برای افزایش این فاصله و رسیدن به توانایی تفکیک چشم به پدیده سراب نیاز داریم. سراب وقتی اتفاق می‌افتد که دو لایه هوا با دمای متفاوت در مجاورت یکدیگر قرار بگیرند. پرتویی از نور که از محیط با ضریب‌شکست بالاتر (هوای سرد) به محیط با ضریب‌شکست کمتر (هوای گرم) حرکت می‌کند، بازتاب می‌شود و درنتجه تصویری از آن جسم ایجاد می‌کند. در بیابان و صحرا، پدیده سراب باعث پدید آمدن تصویر آسمان بر روی زمین می‌شود که انسان این تصویر را به اشتباه آب تفسیر می‌کند.
در درخش سبز، سراب علاوه بر افزایش پرتوهای نور سبزرنگ، باعث افزایش فاصله زاویه‌ای تصویر سبزرنگ از خورشید شده و شرایط مشاهده درخش سبز را فراهم می‌آورد. در بعضی شرایط جوی خاص، درخش آبی نیز دیده شده است.
5353
نظر شما