در آخرین گزارشی که توسط بانک جهانی منتشر شده است، رتبه ایران در فضای کسب و کار در سال 2011 در مقایسه با 2010 با 2 پله صعود از 131 به 129 ارتقا یافته است. در این میان، شاخص هایی که تأثیر مثبت داشته اند عبارتند از: شروع کسب وکار، اخذ اعتبار، اخذ مجوزهای ساختمانی، تجارت برون مرزی، اجرا و الزام آوربودن قراردادها. در بین آنها بیشترین تأثیر مربوط به شاخص اخذ اعتبار بوده که 20 پله ارتقا داشته است. سایر شاخص ها، به استثنای شاخص پرداخت مالیات، تأثیر منفی داشته اند و به عبارت دیگر، وضعیت آنها بدتر شده است.
جالب اینجاست که شاخص شروع کسب وکار وضعیت بهتری پیدا کرده است، ولی وضعیت شاخص انحلال کسب وکار بدتر شده است. بررسی روند تغییرات در سال 2011 نسبت به سال 2008 حاکی از آن است که شاخص های شروع کسب وکار، اخذ مجوزهای ساختمانی، تجارت برون مرزی، اجرا و الزام آوربودن قراردادها و انحلال کسب وکار بهبود پیدا کرده اند، در حالی که وضعیت شاخص های ثبت دارایی، اخذ اعتبار، حمایت از سرمایه گذاران و پرداخت مالیات بدتر شده است.
بنابراین، شاید بتوان نتیجه گرفت که سیاست کلی و واحدی برای بهبود فضای کسب وکار در ایران به اجرا درنیامده است، یا هماهنگی های لازم میان سازمانها و نهادهای درگیر وجود ندارد.
موانع و مشکلات پیش رو
همانگونه که اشاره شد، سیاست کلی و واحدی برای بهبود فضای کسب وکار در ایران به اجرا در نیامده است و یا هماهنگی های لازم میان سازمانها و نهادهای درگیر وجود ندارد. این عامل، شاید مهمترین و تأثیرگذارترین عامل در وضعیت فضای کسب وکار در ایران باشد.
به نظر می رسد به دلیل فقدان اطلاعات متقارن و پایین بودن سطح آگاهی عمومی از قوانین و مقررات، میزان موفقیت در کسب وکارها در ایران در سطح مناسبی قرار ندارد. شاید یکی از دلایل پایین بودن رتبه ایران در فضای کسب وکار بین سایر کشورها، همین موضوع باشد. البته این موضوع نیاز به بررسی و مطالعات جامع دارد.
در میان کشورهایی که در رده های بالا قرار دارند، کشورهایی مثل عربستان (رتبه 11 )، گرجستان ( 12 )، تایلند ( 19 )، بحرین ( 28 )،پرو ( 37 )، کلمبیا ( 39 ) و امارات متحده عربی ( 40) دیده می شوند. در انتهای جدول نیز عمدتاً کشورهای آفریقایی قرار دارند.
در میان کشورهای خاورمیانه و همسایه ایران، تنها عراق ( 166 ) وافغانستان ( 167 ) پایین تر از ایران قرار گرفته اند. بررسی اجزای شاخص فضای کسب وکار در ایران نشان می دهد که پایین ترین رتبه ها مربوط به شاخص های بسیار مهمی مانند حمایت از سرمایه گذاران ( 167 )، ثبت دارایی ( 156 )، اخذ مجو زهای ساختمانی( 143 )، استخدام و اخراج نیروی کار (137 )، تجارت برون مرزی ( 131 )،و انحلال کسب وکار ( 111 ) می باشد. در مقابل، بهترین رتبه ها مربوط به شروع کسب وکار ( 42 )، اجرا و الزا مآوربودن قراردادها ( 49 ) و اخذاعتبار ( 89 )می باشد.
می توان نتیجه گرفت که بازنگری در برخی از قوانین و مقررات از جمله قانون کار (که سالیان متمادی است مورد بحث است) و قانون صادرات و واردات، و توجه به مبحث حاکمیت شرکتی (که به تازگی مورد توجه قرار گرفته است و البته هنوز مفهوم واقعی آن برای بنگاهها و صاحبان صنایع روشن نشده است) ضروری است.
پیشنهادها و نتیجه گیری
*مطالعه و بررسی موانع و مشکلات موجود فضای کسب وکار در ایران
*مطالعه اجزای شاخص وضعیت کسب و کار کشورهای موفق به ویژه کشورهای همسایه به منظور یافتن راه حل هایی برای بهبود فضای کسب وکار در ایران
*بازنگری در قوانین و مقررات
*توجه به مباحث حاکمیت شرکتی و الزام بنگاه ها به رعایت آن
*بالا بردن سطح آگاهی های عمومی از طریق در دسترس قرار دادن و ارایه ارزان اطلاعات لازم در زمینه آغاز و انحلال کسب و کار
*حجم گسترده فعالیت اقتصادی دولت و مؤسسات وابسته دولتی/شبه دولتی
مورد آخر به صورت غیرمستقیم در فعالیت بنگاهها تأثیر دارد. توجه ویژه به این موضوع، حتماً در بهبود فضای کسب وکار ضروری است و تأثیر قابل توجهی خواهد داشت.
*مدیرعامل بانک کارآفرین
/3131
نظر شما