رسول شقاقی: بازار ایران حدود یک و نیم درصد از درآمد کل بازار پژو است. به نظر عدد کوچکی می‌آید اما این یک و نیم درصد، سود بزرگی است که بدون سرمایه‌گذاری و با کمترین هزینه سربار سال‌هاست نصیب این شرکت فرانسوی می‌شود.
از سویی بحران اقتصادی در اروپا آن قدر عمیق است که هر یورو و هر شغل برای شرکت‌ها و دولت‌ها از اهیمت بسیاری برخوردار است. بازار ایران نیز علاوه بر سود تضمین شده‌ای که در بیش از دو دهه همراه پژو بوده کمترین چالش را برای این خودروساز فرانسوی دارد چنانچه خودروهای آن بی‌نیاز از فیس‌لیفت و با مدل‌های قدیمی همچنان به تولید ادامه می‌دهد. در این بین قطعه‌سازی که سال‌ها پیش سرمایه گذاری کرده و هزینه استهلاک دستگاهش را پشت سر گذشته اما همچنان با آن دستگاه قطعه تولید می‌کند شیرینی سود را چند هزار کیلومتر دورتر کاملا حس می‌کند. از سویی پژو بنیانگذار روش‌های جدید تولید و تامین در ایران بود و هنوز روش های آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیش از هر خودروساز دیگری به بازار و مناسبات صنعت خودرو ایران آشناست که خود مزیت بزرگی است.
همه این‌ها نشان می‌دهد پژو در خروج از بازار ایران سود بزرگی را از دست خواهد داد. بزرگی این سود نه به رقم آن بلکه به نسبت سودآوری خوبش است. نباید از یاد برد در ماه مارس فروش پژو 33 درصد افت داشت و مسائلی مانند این یا بحران سه سال پیش اقتصاد جهانی که صنعت بانک و خودرو را بیشتر تحت تاثیر قرار داد، بر اهمیت بازارهای منطقه‌ای (و انحصاری) مانند ایران می‌افزاید.
همه این‌ها اما باعث نشده این شرکت فرانسوی پس از آنکه 7 درصد از سهام خود را در اختیار جنرال موتورز آمریکایی گذاشت همچنان به شریک ایرانی خود وفادار باشد. آیا موضوع سیاسی است؟ راحت‌ترین راه برای تحلیل این موضوع شاید همین باشد. رئیس جمهور فرانسه هم‌اینک در خط مقدم تبلیعات تحریم قرار دارد و از سویی خاطره توقف تولید خودرو محبوب دوو سی‌یلو در ایران پس از سهام‌داری جی‌ام در دوو کره هنوز از خاطره‌ها پاک نشده مخصوصا آنکه وابستگی جی‌ام پس از ورشکستگی، به دولت آمریکا نیز افزایش یافته است. دست‌کم خاطره دوو سی‌یلو و تحریم‌های فعلی خرید نفت علی رغم افزایش قیمت انرژی در بازار جهانی نشان می‌دهد نمی‌توان از موضوعات سیاسی گذشت مخصوصا آنکه خبر‌هایی از تحریم بعضی قطعات و مجموعه‌های خودرویی فرانسوی و اروپایی مانند موتور به سایر شرکت‌های ایرانی نیز به گوش می‌رسد. اما نگاه دیگری نیز وجود دارد.
رنوپارس با سهام‌داری 51 درصدی رنو در ایران همچنان به فعالیت ادامه می دهد و اتفاقا افزایش تولید نیز داشته است. این در شرایطی است که سهام دولت فرانسه در این خودروساز حدود 15 درصد است اما فاصله سیاست با اقتصاد رعایت شده است؛ حداقل تا حدودی رعایت شده است. بنابراین می‌توان مطمئن بود پژو در صورت رویگردانی از بازار ایران گرچه همسویی خود با سیاست‌های دولت فرانسه را یادآوری خواهد کرد اما امتیاز قابل توجهی دریافت نمی‌کند. از سویی اوضاع اقتصادی در اروپا نیز به نفع دولت‌ها نیست و همین باعث می‌شود فشارهای سیاسی به بنگاه‌ها به حداقل برسد. با این حساب شاید بهتر باشد نگاهی به آمریکا داشته باشیم.
در پی افزایش سهام جی‌ام در پژو اعلام شده خودرو مشترک این دو خودروساز سال 2016 وارد بازار خواهد شد. همچنین در طی پنج سال آینده کمیته‌ای مشترک از دو کمپانی مسوول تولید سالانه دو میلیارد دلار درآمد در پژو خواهد بود. این همه آن چیزی نیست که پژو به دست می‌آورد. آنها در تحقیق و توسعه فعالیت‌های مشترکی با قدرت برتر از خود خواهند داشت تا جایگاه خود را در این صنعت و در میان رقبای جدید و قدیمی بتوانند حفظ کنند. آیا می‌ارزد از سود بازار ایران گذشت؟ اگر تا اینجا نیز نصرفد، استفاده از شبکه عظیم جهانی فروش و عضویت در شبکه تامین قطعه و خدمات پس از فروش جی‌ام قطعا می‌تواند خودروهای پژو را در هر بازاری معرفی کند. در آن صورت آنها می‌توانند چندین بازار مشابه ایران داشته باشند و در کورس رقابت جهانی در میان خودروسازان باقی بمانند. از سویی نباید از یاد برد بازار آمریکای شمالی هنوز یکی از بزرگ‌ترین بازار های خودویی جهان است. فقط در ماه مارس به نسبت مارس سال گذشته فروش خودرو بیش از یک میلیون دستگاه افزایش یافته و از مرز 14,75 میلیون دستگاه گذشت. این در شرایطی است که در همین ماه رنو، داسیا، اپل، فیات و آلفا رومئو کاهشی در حد 30، 57، 26، 36 و 46 درصد در فروش داشته‌اند.
گذشته از تمام این موارد شریک ایرانی پژو انعطاف پذیری جهت جایگزینی سریع ندارد و لذا تامین قطعه با دست به دست شدن و از طریق ترکیه، اسپانیا، هند و حتی چین (احتمالا با قیمتی بالاتر) می‌تواند یک و نیم درصد درآمد پژو از بازار ایران را تا حد زیادی در چند وقت آینده حفظ کند مخصوصا آنکه پژو نشان داده به ارزش برندش در بازار ایران و در میان مشتریان ایرانی اهیمت زیادی قائل نیست و لذا از نارضایتی مشتریان ایرانی خود نیز نگرانی ندارد. می‌ماند یک ریسک بزرگ و آن آینده دور جی‌ام و پژو در ایران است. بازاری با قابلیت‌ها، مزیت‌ها و ظرفیت‌های بزرگ که حافظه تاریخی آن در تقابل با این دو خودروساز قرار خواهد گرفت.
/3131
نظر شما