دکتر احمد پاکتچی مولف «جریان‌های تصوف در آسیای مرکزی» در گفت و گو با خبرآنلاین درباره تاریخ تصوف و فرقه ها و تفکرات در کشورهای آسیای مرکزی سخنانی را عنوان کرده است.
دکتر پاکتچی در پاسخ به سوالی درباره سابقه سلفی گری در این کشورها و رابطه آن با تصوف عنوان کرده است:
« باید قبل از هر چیز مرزهای دو مفهوم را از هم جدا کنیم؛ یکی سلفی‌گری و دیگری سنت‌گرایی است. در منطقه آسیای مرکزی که مشخصا موضوع بحث ماست اماکن مختلف از این حیث با هم متفاوت‌اند. مردم مناطقی مثل بخارا و سمرقند از دیرباز بر سنت‌ها تاکید داشته‌اند و جریان‌های سنتی و سنت‌گرا در این مناطق بسیار مورد حمایت قرار می‌گیرند. این مناطق، مناطق مناسبی برای رشد سلفی‌گری نیستند. در کنار مناطقی مثل بخارا و سمرقند، دو نوع منطقه دیگر فرهنگی هم در آسیای مرکزی وجود دارد؛ یکی مناطقی که جنبه تجددگرایی دارند و سابقه جدی در بحث اسلامیت نداشته‌اند و به سرعت جذب مدرنیته روسی شدند و در طول دویست سال اخیر با سرعت زیاد در این امر پیش رفتند به طوری که در بعضی از این مناطق هویت اسلامی بسیار کمرنگ است و بیشتر هویت مدرن روسی - غربی در آنجا مشاهده می‌شود، مثل بخش‌های وسیعی از قزاقستان و قزقیزستان که در آنها هم جایی برای سلفی‌گری حضور جدی ندارد چراکه در این مناطق خود مدرنیته جلوی این مسئله را گرفته است.«
وی درباره منطقه ای که سلفی گری می تواند در آنجا رشد کند اظهار کرده است: «ناحیه ای که به نظر من می‌توان انتظار داشت سلفی‌گری در آن رشد کند ناحیه‌ای است که سنت‌های دینی در آن قوی بوده‌اند، اما روحیه سنت‌گرایی در آنها دیده نمی‌شود، یعنی افراد از یک طرف احساسات بسیار قوی مذهبی دارند و از یک طرف خیلی دنبال این نیستند که سنت‌هایی را که از قبل به آنها رسیده حفظ کنند. دنبال راه‌ها و الگوهای جدید دینی هستند و دقیقا در این فضاهاست که ما می‌توانیم انتظار رشد سلفی‌گری را داشته باشیم. اگر مشخصا بخواهم از منطقه خاصی در این مورد اسم ببرم باید از مناطق جنوب ازبکستان مثل ناحیه ترمذ یاد کنم که در مرز افغانستان قرار دارد یا شمال غرب ازبکستان که ناحیه خیوه است.»
متن کامل این مطلب را اینجا بخوانید.
/6262
نظر شما