به گزارش خبرآنلاین، مرکز پژوهشی میراث مکتوب ویراست اول این کتاب ارزشمند را در سال 1384 به همت پژوهشگر جوان سیدمحمد عمادی حائری منتشر کرد. در آن چاپ از پایان نامه سیداسماعیل عمادی حائری (پدر مصحح) نیز که به سال 1342 خورشیدی در شرح لغات و اصطلاحات زادالمسافر در دانشگاه تهران تدوین شده بود، بهره برده شد.
در ویراست دوم این کتاب که به تازگی منتشر شده است، مصحح به نسخه ای کهن و تازه یاب دست یافته و آن را با متن کتاب مقابله و اثر را بیش از پیش به متن مولف نزدیک تر ساخته است. دو بخش مفصل نیز به مقدمه کتاب افزوده و آگاهی هایی سودمند پیرامون محتویات کتاب و اندیشه های ناصرخسرو قبادیانی را در اختیار خوانندگان قرار داده است.
«زادالمسافر» فلسفی‌ترین اثر ناصرخسرو قبادیانی، نویسنده، متکلّم و فیلسوف نامدار اسماعیلی، است که نزدیک به هزار سال پیش از این (453 ق.) تألیف شده است.
این کتاب یکی از مهمترین آثار فلسفی اسماعیلی است که با توجه به زمان تألیف و جایگاه دینی مؤلف باید آن را حاوی واپسین آموزه‌ها و باورهایِ رسمی الاهیاتی، جهان‌شناختی و انسان‌شناختی فاطمیان در دوره انسجام دستگاه دینی آنان به شمار آورد. زادالمسافر از نمونه‌های برجسته و کهن متون فلسفی به زبان فارسی است و لغات کمیاب و اصطلاحات فلسفی‌ای که در آن به کار رفته از اهمیت بسیاری برخوردار است.
نثر زادالمسافر، همانند دیگر آثار فلسفی و کلامی ناصرخسرو، به شیوه نثر دوره سامانی است و نسبت به آثاری که در همان روزگار تألیف گردیده (مانند تاریخ بیهقی) کهن تر جلوه می کند؛ هرچند برخی تغییرات که در دورۀ غزنوی در نثر فارسی صورت پذیرفته، در آن آشکار است.
زادالمسافر از نظر واژگان فارسی به طور خاص شایان توجه است؛ نخست آنکه دربردارنده واژگان نادری است که در متون کهن دیگر یا دیده نمی شود و یا کمتر به کار رفته است؛ و دیگر آنکه ناصرخسرو در این کتاب برابر نهاده های فارسی زیبایی برای اصطلاحات فلسفی عربی آورده که بعضی از آنها در جای دیگری نیست. اهمیت این موضوع آنگاه آشکار می شود که بدانیم برخی واژگان فارسی زادالمسافر در هیچ یک از لغت نامه های موجود یافت نمی شود.
6060
نظر شما