احسان ميزاني: به دليل قديمي بودن تکنولوژي استخراج نفت و همچنين عدم تخصيص منابع طي هشت سال گذشته براي بهبود وضعيت استخراج نفت از چاه هاي نفت کشور، ايران امکان استخراج و فروش نفت بالاتر از روزانه 2 ميليون بشکه را ندارد. با اين حال چندي قبل وزير نفت اعلام کرده بود که ايران ميزان فروش نفت خود را به 4 ميليون بشکه مي رساند.
اما آنچه طي روزهاي گذشته موجب بروز نگراني هايي در دولت شده به کاهش قيمت نفت باز مي گردد. طي سه هفته گذشته قيمت نفت روند نزولي را پيش گرفته است. دولت قيمت نفت را در بودجه سال جاري 100 دلار در نظر گرفته است درحالي که بهاي نفت ايران در بازارهاي جهاني به 75 دلار براي هر بشکه رسيده است. براساس آنچه در لايحه بودجه آمده حداقل 40 درصد از منابع مورد نياز دولت که معادل 78 هزار ميليارد تومان مي شود، از طريق فروش نفت تامين خواهد شد. 34 درصداز منابع بودجه نيز از طريق درآمدهاي مالياتي تامين مي شود.
پيش از اين و در فصل ارائه لايحه بودجه به مجلس تحليلگران اقتصادي دو سناريو در مورد قيمت نفت در بودجه اعلام کرده بودند. يک گروه از تحليل گران قيمت نفت پيش بيني شده در بودجه را به شدت خوشبينانه مي دانستند. گروه دوم ولي اعتقاد داشتند که اين عدد محقق مي شود. در يکي از مقالاتي که در همان دوره زماني و با عنوان «شش ويژگي بودجه 93» در نشريات اقتصادي به چاپ رسيده بود در اين مورد چنين آمده بود:« مسوولان اقتصادی دولت اعلام کرده اند که در تدوین بودجه، از سه سناریو محتمل در خصوص تحریم ها در سال آینده، سناریوی «تداوم وضع موجود» برگزیده شده است. به عبارت دیگر، فرض ضمنی در بودجه سال 1393 این است که وضعیت تحریم های خارجی، چندان بهبود نخواهد یافت و محدودیت ها، تشدید نیز نخواهد شد. به نظر می رسد یکی از بهترین شاخص ها برای مشخص کردن این فرض، «پیش بینی بودجه از میزان تحقق درآمدهای نفتی کشور» در سال آینده باشد. در بودجه 93، میزان درآمدهای حاصل از نفت، به صورت مجموع درآمدهای بودجه ای حاصل از صادرات نفت خام (یک میلیون بشکه در روز)، صادرات میعانات گازی (297 هزار بشکه در روز) و همچنین فروش میعانات گازی به پتروشیمی ها (120 هزار بشکه در روز) مشخص شده است. بنابراین به نظر می رسد با توجه به اینکه نفت، اصلی ترین منبع درآمدی دولت در بودجه است، منابع نفتی بودجه سال آینده با توجه به فرض تداوم وضعیت فعلی صادرات و ادامه تحریم ها، تعیین شده است. این موضوع با توجه به صادرات نفتی بیش از دو میلیون بشکه ای در سال 1390 و سال های پیش از آن، نشان از رویکرد محتاطانه درآمدهای نفتی در بودجه 1393 است.» اظهار نظرهاي اعضاي کميسيون تلفيق در فصل بودجه نويسي نشان مي داد قيمت ابتداي نفت 95 دلار در نظر گرفته شده بود.
با اين حال چندي قبل مسعود نيلي مشاور اقتصادي دولت در مورد احتمال کاهش قيمت نفت و کسري بودجه هشدار داده بود.
پيش از اين اوپک آستانه تحمل قيمت نفت را 100 دلار اعلام کرده بود ولي همين قيمت نيز طي دو هفته گذشته با کاهش 10 دلاري مواجه شده است. اوپک هنوز اقدام ویژه ای برای کنترل بازار انجام نداده است در حالی که میانگین بهای نفت اوپک به زیر 90 دلار سقوط کرده است و تازه ترین گزارش این سازمان نشان داد که بهای نفت ایران هم به سطح 96 دلار در شهریور ماه رسیده است. نشست آتی اوپک آذرماه برگزار خواهد شد و قرار است در مورد سقف تولید این سازمان بررسی های لازم صورت گیرد. کارستین فریتچ تحلیلگر بازار کالاهای اساسی در کامرزبانک در این باره گفت، وضعیت آشفته است ما اکنون در شرایط پیش بینی نشده قرار داریم و هر اتفاقی می‌تواند رخ دهد. بدون اقدامی از سوی اوپک، قیمت‌ها به سقوط آزاد ادامه خواهد داد.
در صورتي که روند نزولي قيمت نفت ادامه پيدا کند، دولت بايد روش هاي تازه اي را براي جبران کسري بودجه پيدا کند.
3535
نظر شما