چگونه می توانیم فوتبال را غنی سازی کنیم؟

میثم بهرامی - خبرگزاری خبرآنلاین؛ فدراسیون فوتبال ایران درخواست خود را برای کسب میزبانی جام ملت های آسیا 2019 به کنفدراسیون فوتبال آسیا ارسال کرده بود اما در نهایت این میزبانی به امارات رسید. ایرانی ها مدت ها فکر می کردند این میزبانی به ایران خواهد رسید چراکه امارات را رقیبی قدرتمند برای گرفتن میزبانی نمی دانستند. از طرفی با این تصور که کنفدراسیون فوتبال آسیا گزینه ای جز ایران ندارد، پیش از اعلام نهایی نظر کنفدراسیون فوتبال آسیا، کشور خود را برنده این رقابت می دانستند.

شاهین رحمانی عضو ایرانی کنفدراسیون فوتبال آسیا حدودا دو سال قبل مهمان کافه خبر بود و درباره اقداماتی که ایران باید برای گرفتن میزبانی جام ملت ها انجام دهد صحبت کرد. حالا و پس از ناکامی ایران در گرفتن میزبانی، با شاهین رحمانی درباره دلایل این ناکامی گفت و گو کرده ایم. رحمانی که در حال حاضر مدیر امنیت استادیوم های کنفدراسیون فوتبال آسیاست، در این گفت و گو تاکید می کند که مشکل ایران نا آشنایی مدیریت کشور با چرایی میزبانی رویدادهای ورزشی جهانی است.

شاهین رحمانی از ما خواست که نظرش به عنوان دیدگاه فردی و مصاحبه شخصی منتشر شود و نظرات او الزاما دیدگاه های کنفدراسیون فوتبال آسیا نیست.

*چرا کنفدراسیون فوتبال آسیا میزبانی جام ملت های آسیا 2019 را به ایران نداد؟

در مصاحبه ای که چند سال قبل با شما انجام دادم گفتم اگر هدف و سیاست گذاری برای کسب میزبانی جام جهانی به درستی انجام شود و کار استراتژیک انجام شده باشد، حتی اگر ایران در گرفتن میزبانی ناکام شود، قدم هایی روی به جلو برداشته شده و باید آنرا یک موفقیت تلقی کرد. چراکه زمینه برای پیشرفت نسبی در فوتبال ایران به وجود آمده است. پیشرفت و موفقیت محصول حرکت جهشی و کوتاه مدت نیست که امروز تصمیم بگیریم و یک شبه کار را تمام کنیم.

مثال می زنم. شما فکر می کنید چرا آلمان پی در پی به دنبال این است که میزبانی مسابقات با کیفیت در جهان و اروپا را بگیرد؟ المپیک 1972 در مونیخ برگزار شد. یکی از آثار این المپیک، ورزشگاه مونیخ بود که معماری بسیار خوبی داشت. همین کشور آلمان، بعد از دو سال جام جهانی 1974 را برگزار کرد. در سال 1988 میزبان جام ملت های اروپا بود. آلمان سال 2006 جام جهانی را در 12 شهر مختلف برگزار کرد و سال 2008 هم میزبان جام جهانی زنان بود. آن استادیوم زیبای المپیک مونیخ بازنشسته شد و جایش را به آلیانس آره نا داد.

آخرین مسابقه مهمی که آلمان میزبانی اش را برعهده داشته، فینال لیگ قهرمانان اروپا 2015 بین بارسلونا و یوونتوس در برلین بود. همین آلمان از سال 1972 به تا به حال 16 بار میزبان فینال لیگ قهرمانان یا یوروپا لیگ بوده و یازده شهر مختلف را درگیر این رقابت ها کرده. حالا آنها متقاضی میزبانی فینال یورو 2020 هستند. آلمان یکی از متقاضیان میزبانی المپیک 2024 هم هست که می خواهد آنرا در شهر هامبورگ برگزار کند.

*میزبانی این همه رقابت مهم چه آورده ای برای آلمان داشته؟

یکی از دلایل بالا بودن سطح کیفی ورزشگاه های آلمان، برگزاری همین مسابقات جهانی است. آن ها با این کار کیفیت استادیوم ها و زمین ها تمرینی مرتبط را بالا می برند. بعد، باشگاه ها یا ایالت ها و شهرهای دیگر در یک فضای رقابتی سعی می کنند سطح خودشان را بالا ببرند. این یکی از اهداف استراتژیک آلمان برای برگزاری مسابقات بین المللی است. یعنی به روند توسعه مستمر در امکانات ورزشی کمک می کنند.

*به همین دلیل بود که شما می گفتید ایران حتی اگر نتواند میزبانی را بگیرد، باز هم برنده است؟

بله. گفته بودم به شرطی اینکه نقشه راهش را در دست داشته باشد. برگزاری مسابقات جام ملت های آسیا به دلیل استانداردهایی که برای ایران می آورد، می توانست سطح ورزشگاه ها را بالا ببرد. شما وقتی جام ملت های آسیا را برگزار می کنید، باید زمین های تمرینی خوب داشته باشید. استاندارد هتل ها بالا می رود و کیفیت فرودگاه ها مورد تجدید نظر قرار می گیرد. حمل و نقل و فرودگاه ها، هتل ها در کشور تحت بررسی دوباره قرار می گیرد و مسئولان ورزش کشور در مرودات بین المللی فضای کاری جدیدی را تجربه می کنند.  بعدا همه این ها، ابزار پیشرفت برگزاری مسابقات و فوتبال داخل کشور می شود. هم از حیث نیروی انسانی و هم از لحاظ سخت افزارها که به روزتر می شوند. این میراث برگزاری مسابقات بین المللی است. نیوزیلند که میزبان جام جهانی 2015 زیر 20 ساله ها بود، بیس امکاناتش، امکاناتی بود که برای جام جهانی 2008 زنان زیر 17 سال ساخته بود. آنها چند قدم را قبلا برداشته بودند. کانادا قبل از جام جهانی زنان اخیر میزبان جام های جهانی کوچک تری مثل زیر 17 و 20 سال بوده.

*دو سال قبل می گفتید فدراسیون فوتبال به تنهایی نمی تواند میزبانی جام ملت های 2019 را بگیرد و برای این کار باید حمایت مسئولان سیاسی کشور را هم داشته باشد.

به طور کلی مدیریت این کار تنها از دست فدراسیون برنمی آید و اگر درک مدیریت یک کشور به اندازه لازم نرسیده باشد، امکان برگزاری و میزبانی رقابت های بزرگ جهانی وجود نخواهد داشت. شما به همسایه هایی مانند آذربایجان و ترکیه نگاه کنید و ببینید برای میزبانی و داشتن امکانات بهتر در سال های اخیر چقدر کار کرده اند. همسایه های جنوبی کشور هم به همین ترتیب. بالاتر از آن، فهم چرایی میزبانی مسابقاتی مهمی مانند جام ملت های آسیاست. این اقدامات نگاه ملی می خواهد.

در کنار اینکه فدراسیون بهتر است چه کاری انجام دهد، می شود بررسی کرد سازمان های مرتبط چه مقدار ادراک این پروژه را داشته اند و چه تلاشی کرده اند که این کار انجام شود. به نظرم این ادراک در فهم مدیریت کشور وجود ندارد. اگر بر فرض ما می توانستیم میزبانی جام ملت های 2019 آسیا را هم بگیریم، هم خودمان را به دردسر می انداختیم هم کنفدراسیون فوتبال آسیا و هم تیم ها و تماشاگران را. همه گروه های درگیر مثل رسانه ها و تیم بزرگ ضبط و پخش تلویزیونی را.  به خاطر اینکه ایران آماده انجام این کار نیست و در داخل کشور، مدیریت کشورتوجیه نیست که چرا باید این کار انجام شود.

*با این حساب برای گرفتن میزبانی جام ملت های آسیا، نقش مدیریت کشور، بالاتر از نقش مدیریت فدراسیون فوتبال است.

مدیریت کشور باید دارای تحلیل و دید استراتژیک نسبت به چرایی برگزاری این گونه مسابقات بین المللی باشد و بداند که آثار آن در آینده کشور چیست. مدیریت کشور باید بداند چه امکانات شغلی فراهم می شود و چهره کشور چگونه تحت تاثیر این جریانات قرار می گیرد. وقتی کشوری برگزاری چنین مسابقاتی را برعهده می گیرد، بقایای آن به جا می ماند. شک ندارم که سیستم بانکی، گمرکی، جهانگردی و توریسم، هواپیمایی و هتل داری هم متاثر از این رویداد دچار تحول می شد. یا مثلا بلیط فروشی در استادیوم ها.

البته نقش مدیران فدراسیون فوتبال یا وزارت ورزش هم کم نبود. آنها می توانستند با ارائه پروژه قابل فهم برای دولت نظر آن ها را جلب کنند. این کار ساده ای نیست و شما باید با ابعاد اقتصادی، سیاست بین المللی، فرهنگی و اجتماعی و بالاخره ورزشی میزبانی ها آشنا باشید تا بتونید نظر افراد نزدیک به رئیس جمهور یا خود ایشان را جلب کنید. اگر چنین شرایطی بوجود آید فوتبال غنی سازی می شود.

ولی اگر قرار باشد فقط نگاه رسانه ای و خبری به ماجرا داشته باشید، آخرش به عنوان یک بازنده از بازی بیرون می آید. نتیجه اش می شود یاس و سرخوردگی. بعدش می افتیم بدنبال دلیل و توجیه. بدنبال حرف های نخ نمایی مانند مثل پول دادن عرب ها یا از این دست حرف های سخیف که کمکی به ما نمی کند. ما می توانستیم بازنده نتیجه اعلام میزبانی باشیم. اگر می خواستیم خودمان را در کوران رقابت برای کسب میزبانی تورنمنتی بزرگ حفظ کنیم می توانستیم استانداردهای خودمان را در دو سه سال گذشته به طور نسبی بالا ببریم..... که نشد.

*به نظر می رسد ایران کار خاصی هم برای گرفتن میزبانی جام ملت ها انجام نداد و این انگیزه در مسئولان کشوری وجود نداشت که ایران بتواند میزبان شود.

بله این اتفاق نیفتاد. اگر چنین بود، ما پی ریزی های لازم را برای کسب میزبانی جام ملت های بعدی در منطقه غرب آسیا انجام داده بودیم. اگر هم مدعی هستیم که کارهای لازم را انجام داده ایم، باید این سوال را پرسید که چرا الان پرونده این پروژه بسته شده است؟ مگر تاریخ جام ملت های آسیا به پایان رسیده است؟ اگر ایران می خواهد میزبانی جام ملت های آسیا 2023 را بگیرد باید کارهای قبلی در دو سال گذشته را با جدیت دنبال شود. بدون تاخیر.

جام ملت ها در چهار سال بعدی در غرب آسیا نخواهد بود و شانس بعدی می شود 2023. از دست دادن زمان و بستن پرونده، یعنی شروع کردن کار از صفر و از پنج-شش سال بعد. بنابراین نباید پرونده بسته می شد. مسئولان باید پیگیری می کردند که دلایل ناکامی ایران در گرفتن میزبانی چه بوده تا یادبگیریم ایراد کجا بوده و چگونه بهتر کار کنیم. ایران می تواند یک مدعی جدی برای گرفتن میزبانی جام ملت های آسیای 2023 باشد.

فدراسیون بهتر است ببیند چرا امارات برنده شد. ممکن است بخشی از آن لابی سیاسی باشد که این هم قسمتی از کار است. ولی می شود تحقیق کرد که فاصله آنها با ما چقدر است و در کجاهاست؟ کیفیت چمن؟ کار اداری؟ هواپیمایی؟ اعتماد سازی؟ هتل داری؟ تصویر جهانی؟ ... و دهها مورد دیگر. اینها آموزنده اند. در دانشگاه ها می گویند کلید موفقیت تویوتا نگاه کردن و آموختن از رقبا بوده.

*فعلا که اصلا به نظر نمی رسد ایران بخواهد به میزبانی جام ملت هایی در 8 سال بعد فکر کند...

گرفتن میزبانی جام ملت های آسیا به شرطی است که نگاه بلند مدت در کشورمان وجود داشته باشد. آن کشورهایی که میزبانی جام ملت ها را گرفتند یک شبه این کار را نکردند. امارات برای رسدین به این جام ملت های آسیا در 10 - 15 سال گذشته چه کارهایی انجام داده؟ برگزاری جام جهانی زیر 17 سال در سال 2003 و 2013. آن ها جام باشگاه های جهان در دو دوره 2011 و 2012 را هم برگزار کرده اند. میزبان مسابقات آسیایی زیر 19 سال 2013 بودند. امارات پیش از این هم میزبان جام ملت های 1996 بوده. بروید سابقه قطر، کره جنوبی و ژاپن را هم در بازیهای آسیایی، المپیک و جام های جهانی مختلف ببینید.

استرالیا هم تا حدی مدیون ورزش کل کشور است. مثلا راگبی. البته استاندارد در این کشور بالاست اما بدلیل بالا نگه داشتن شکل استادیوم ها و برگزاری چند دوره رقابت های جهانی مثل المپیک و راگبی،  برای جام ملت ها احتیاجی به دگرگونی در ساخت و ساز ورزشگاه ها نبود. آنها از بعضی از استادیوم هایشان استفاده هم نکردند. یادتان باشد استرالیا متقاضی میزبانی جام جهانی 2022 هم بود.

ساختمان های ورزشی مثل نیروهای انسانی، اگر مرتب به روز نشوند قدیمی می شوند و دیگر قابل استفاده نخواهند بود. رفتار کار و مدیریت هم همینطور است. پس کشورهای دیگر سعی می کنند با میزبان شدن های گاه به گاه به روز بمانند. 

* البته ورزشگاه خوب هم داریم که تازه تمام شده. ورزشگاه جدید مشهد را می گویم.

تصویری که ترسیم می کنید باید بزرگ باشد. جام ملت های آسیا در آینده قرار است در هفت شهر برگزار شود. با یک استادیوم هرچند خوب هم باشد کاری نمی شود کرد.

به علاوه ساخت استادیوم ها باید منطبق بر نظام استراتژیک ورزش باشد وگرنه هزینه ها به زودی هدر می رود. در زمان ریاست هاشمی طبا سیاستی برای ساخت ورزشگاه ها اتخاذ شد که پاسخگوی نیاز چند سال بعد ما نبود. کلی استادیوم سطح پایین که در جوانی پیر شدند. استادیوم آزادی هم که مربوط به یک حرکت در دهه 40 - 50 شمسی بود. بعد از بازیهای آسیایی و دو جام ملت های آسیا در تهران، برنامه ایران میزبانی جام جهانی و المپیک در دهه شصت شمسی بود و ساخت آزادی منطق داشت. عمر ورزشگاه آزادی خیلی وقت است که به سر آمده.

استادیوم ها اگر نتوانند در گردونه رقابت های روز دنیا نباشند زود از دور خارج می شوند. چون از سیستم نظارتی و رقابتی بیرون می مانند.

*اگر ایران بخواهد میزبانی جام ملت های آسیا 2027 را بگیرد باید کار را از کی شروع کند؟

کار اداری زمانی آغاز می شود که کنفدراسیون فوتبال آسیا به کشورها نامه بدهد. از حدود چهار سال زودتر که می شود 2019 یا کمی زودتر.  اما نقطه ضعف همین است که ما بخواهیم کارمان را با نامه کنفدراسیون فوتبال آسیا شروع کنیم. ما نباید منتظر کنفدراسیون بمانیم که بیایند از ما بپرسند شما قصد میزبانی دارید یا نه؟ ما باید خودمان کارمان را انجام بدهیم؛ پیش از آنکه AFC بگوید. فدراسیون برای اینکه موفق باشد باید نگاه واکنش گرایی و بسنده کرده به نامه نگاری را کنار بگذارد و تبدیل به سازمانی کنش گرا شود. خودش برنامه ریزی کند و منتظر برنامه ریزی دیگران نباشد. امکان تحول برق آسا در وضعیت موجود و جهش هایی بلند در 2-3 سال وجود ندارد.

43 43