در ابتدای این مناظره، سعید لیلاز با بیان اینکه مشکل اصلی اقتصاد ایران این است که دیگر قادر به تولید ثروت نیست، اظهار کرد: از اواخر دهه 40 به دلیل نوسان قیمت نفت و درآمدهای حاصل از آن به غلط به دنبال توزیع ثروت هستیم، در حالی که تولید ثروت با تکیه بر این ذخائر هنوز حل نشده است و همین مسئله باعث توزیع فقر در جامعه می‌شود.
وی با بیان اینکه فارغ از دولت‌هایی که طی این سال‌ها بر سر کار آمده‌اند، این مسئله باید بررسی شود، گفت: همه دولت‌ها پس از دهه 40 درگیر این مسئله بودند و مطابق اصول مسلم اقتصاد، افزایش شدید درآمد نفتی موجب نوسان شده و به تبع آن ساختارهای اجتماعی و سیاسی را بر هم زده و جامعه را مدام در تلاطم و ناآرامی نگه داشته است و بر همین اساس نوسان قیمت نفت، اثرات ملموس بر زندگی افراد نداشته و همه شاکی هستند.
لیلاز در پاسخ به این سئوال که وضعیت زندگی و معیشت مردم و میزان رضایت‌مندی آن‌ها از نظر اقتصادی را در دولت فعلی و دولت سابق چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: مردم همانند سیاسیون نیستند که با اسم دولت‌ها کار داشته باشند، مردم به سفره‌های‌شان نگاه می‌کنند و بر همین اساس بهتر است به عملکردها بپردازیم، زیرا این عملکردها داوری تاریخی ما را شکل می‌دهد.
این استاد حوزه اقتصاد با اشاره به اینکه برای عامل خارجی به عنوان مولفه مهم در دخالتی که می‌تواند در نوسان اقتصاد داخلی کشور داشته باشد اعتقادی ندارد، تصریح کرد: با مراجعه به سایت‌های معتبر که آمار هزینه، درآمد و مصرف خانوارهای ایرانی را نشان می‌دهد، می‌بینیم طی چندین سال اخیر وضعیت خوبی در این زمینه مشاهده نمی‌شود و این مسئله توجه به علم اقتصاد را بسیار ضروری می‌کند، زیرا علم اقتصاد علم کمیابی‌ها است و هر گاه منابع کمیاب شد علم اقتصاد موضوعیت پیدا می‌کند.
وی افزود: در اقتصاد در نظر گرفتن مطلق نقدینگی غلط فاحشی است و آنچه مهم است توجه به رشد نقدینگی است، زیرا رشد نقدینگی نماد تولید ثروت است و سهم مالیات نیز در تولید ناخالص ملی تاثیر مهمی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
لیلاز با بیان اینکه زمانی در مبارزه با فساد اقتصادی موفق خواهیم بود که دست از جناح‌بازی برداریم، تاکید کرد: اشتباه هر فرد در حوزه اقتصاد را همان موقع تذکر داد و زمانی در مبارزه با فساد اقتصادی موفق خواهیم بود که دست از جناح‌بازی برداریم.
در این مناظره همچنین عبدالرضا داوری با بیان اینکه مهم‌ترین مسئله در اقتصاد ایران این است که باید این مسئله را از منظر سیاسی مورد توجه قرار داد، زیرا زمانی که از مشروطیت عبور کردیم یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که در اقتصاد ایران به‌وجود آمد ایجاد طبقاتی در جامعه است که در پیوند با اقتصاد جهانی پایگاه‌های خود را از طریق شبکه‌های بانکی و مدیریت و برنامه‌ریزی در سطح کلان، در نهاد قدرت تثبیت می‌کنند که در این حالت ثروت مدام از مناطق کمتر برخوردار به مناطق برخوردار آمده و سپس از مناطق برخوردار به خارج از کشور می‌رود.
وی با بیان اینکه پول نفت وارد ایران شد ولی نتوانست آثار انباشت سرمایه و تولید ثروت را در حد صنعت نفت پیاده‌سازی کند، افزود: پول حاصل از صنعت نفت نتوانست آثار انباشت سرمایه و تولید ثروت را در حد صنعت نفت پیاده‌سازی کند، زیرا چرخه خروج این منابع از کشور اتفاق افتاده است.
داوری با بیان اینکه با نگاهی به تاریخ کشور می‌توان دید که هر جا مردم در زمینه صادرات در حال توانمندی هستند عامل خارجی ورود پیدا می‌کند، که نمونه آن را در کودتای دولت مصدق می‌توان دید، تصریح کرد: بر عکس این قضیه هم وجود دارد که هر گاه عامل خارجی آمده، مردم پای کار آمده‌اند که نمونه آن را در 15 خرداد 42 و پس از آن در انقلاب اسلامی می‌توان دید که اوج وابستگی ایران به خارج بود.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: نفت باعث شده تا در ایران طبقه‌ای شکل بگیرد که تامین‌کننده منافع کمپانی‌های خارجی در ایران و در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی باشیم که باعث شود این فضای بیمار در ایران تثبیت و نهادینه شود، بر همین اساس ضروری است دولت‌ها را چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی از منظر وابستگی طبقاتی مورد مطالعه و ارزیابی اقتصادی قرار دهیم و چنانچه کسی طبقه اجتماعی را در تحلیل‌های خود مورد توجه قرار ندهد، تحلیل وی کامل نخواهد بود.
وی با مقایسه ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی در دولت احمدی‌نژاد و روحانی، گفت: در دولت احمدی‌نژاد اگر کسی می‌خواست از معافیت مربوط به صادرات بهره‌مند شود باید اظهارنامه مالیاتی ثبت و پس از اعلام گردش مالی به دولت از این معافیت بهره‌مند می‌شد، در حالی که در دولت روحانی این شفافیت مالیاتی کنار گذاشته شده و صادرکننده بدون ارائه اظهارنامه می‌تواند از معافیت مالیاتی برخوردار شود.
داوری با بیان اینکه دولت اول روحانی، دولت سوم هاشمی رفسنجانی است، گفت: هاشمی امروز دولت سوم را در کشور پیش می‌برد و در دولت احمدی‌نژاد و حتی اواخر دولت خاتمی اگر هزینه خانوارها افزایش پیدا می‌کرد متناسب با آن ظرفیت درآمد هم ایجاد می‌شد که این امر در دولت روحانی متوقف شده است.
نظر شما